Sztandar wojenny Związku Północnoniemieckiego, 1861-1871
Związek Północnoniemiecki – związek państw utworzony przez
Prusy
w
1866
, po wojnie austriacko-pruskiej i rozwiązaniu
Związku Niemieckiego
. Na początku był to związek wojskowy a od 1 lipca
1867
państwo federalne.
Do Związku Północnoniemieckiego weszły 22 państwa
niemieckie
położone na północ od linii Menu oraz Wielkie Księstwo Poznańskie, jako część Prus. Do Związku nie weszła Austria, Bawaria, Wirtembergia, Badenia, Luksemburg, Liechtenstein i część Hesji
W
1867
roku
Reichstag
uchwalił nową konstytucję opracowaną przez
Ottona Bismarcka
(
kanclerz
Związku), była ona wstępem do
zjednoczenia Niemiec
pod egidą Prus. Związek istniał do
1871
.
Przewodniczącym Związku Północno-Niemieckiego był król Prus, który był także naczelnym wodzem armii i floty w czasie wojny i pokoju, a przy okazji otrzymał prawo veta do zmian w konstytucji Związku. Decyzje króla Prus jako przewodniczącego Związku wymagały kontrasygnaty kanclerza, z wyjątkiem spraw wojskowych. Kolegialnymi organami Związku były Sejm Rzeszy (Reichstag) i Rada Związku (Bundesrat). Sejm realizował kompetencje ustawodawcze i ratyfikował umowy międzynarodowe. Większość ustaw uchwalanych przez Reichstag musiała być zatwierdzana przez Radę, która także wydawała rozporządzenia do ustaw uchwalonych przez Reichstag. Zwraca uwagę fakt, iż w kompetencji Sejmu nie figurowały sprawy wojskowe. Sejm wybierany był w głosowaniu powszechnym, bezpośrednim i tajnym przez mężczyzn, którzy ukończyli 25-ty rok życia. Co ciekawe, powszechnego głosowania nie wprowadzono w samych Prusach, gdzie nadal obowiązywało trójklasowe prawo wyborcze. Rada Związku posiadała także uprawnienia administracyjne i pełniła funkcję sądu rozjemczego między członkami federacji. Składała się z 43 przedstawicieli (z czego 17 z Prus) mianowanych przez rządy państw wchodzących w skład Związku Północnoniemieckiego. Prusy, przy pomocy delegatów z państewek północnych, miały zawsze w Radzie większość (14 głosów wystarczyło, by nie dpouścić do żadnych zmian w konstytucji). Rada realizowała swoje uprawnienia przy pomocy wydziałów. Powoływała także Prezydium Rady, do którego należała władza wykonawcza. Na czele Prezydium stał kanclerz (pierwszym i jedynym był Otto von Bismarck), który był także premierem rządu pruskiego i ministrem spraw zagranicznych Prus.
Bibliografia
- S. Salmonowicz Prusy.Dzieje państwa i społeczeństwa
