Przestrzeń przygardłowa ( łac. spatium parapharyngeum) – obszar anatomiczny w kształcie odwróconej piramidy, której podstawę stanowi podstawa czaszki , a wierzchołek róg większy kości gnykowej . Ograniczona jest następującymi strukturami:

• od przyśrodka – boczna ściana gardła
• od boku – płat głęboki ślinianki przyusznej i gałąź żuchwy
• od przodu – mięsień skrzydłowy przyśrodkowy i gałąź żuchwy
• od tyłu – powięź przedkręgowa
• od góry – blaszka przyśrodkowa wyrostka skrzydłowatego kości klinowej i grzebień kości klinowej oraz fragment kości skroniowej
• od dołu – przyczep rozcięgna mięśnia dwubrzuścowego na rogu większym kości gnykowej . Dalej ku dołowi łączy się ze śródpiersiem tylnym.

W przestrzeni tej znajduje się wyrostek rylcowaty kości skroniowej , który dzieli ją umownie na dwie części: część przedrylcową (przednią) i część zarylcową (tylną). Obie części podzielone są przez powięź , która rozciąga się od wyrostka rylcowatego do mięśnia napinacza podniebienia miękkiego . Przestrzeń przygardłowa wypełniona jest luźną tkanką łączną i tkanką tłuszczową . W części przedrylcowej położone są mięśnie i więzadła przyczepiające się do wyrostka rylcowatego ( bukiet Riolana ) . W części zarylcowej przebiegają tętnica szyjna wewnętrzna , żyła szyjna wewnętrzna , nerw językowo-gardłowy , nerw błędny , nerw dodatkowy , nerw podjęzykowy , pień współczulny oraz węzły chłonne szyjne głębokie. Węzły chłonne przestrzeni przestrzeni przygardłowej zbierają chłonkę z zatok przynosowych , jamy ustnej , części ustnej gardła i częściowo z gruczołu tarczowego . Układ chłonny przestrzeni przygardłowej ma połączenia z układem chłonnym przestrzeni zagardłowej oraz z układem chłonnym wzdłuż żyły szyjnej wewnętrznej. Przestrzeń przygardłowa może być miejscem rozwoju guzów (guzy przestrzeni przygardłowej), które nierzadko z powodu występowania wielu ważnych struktur anatomicznych stanowią wyzwanie dla otolaryngologa operującego w tym obszarze.

Zobacz też

• ropowica przestrzeni przygardłowej

Piśmiennictwo

• Otolaryngologia kliniczna. red. A. Zakrzewski. PZWL. Warszawa 1981.