nikotyna
nikotyna (ATC: N 07 BA 01) - organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów pirydynowych zawarty w liściach tytoniu. Śladowe ilości nikotyny znajdują się też w pomidorach, bakłażanach i papryce.
Działanie na organizm
Nikotyna jest dość silną toksyną działającą na układ nerwowy, i stosuje się ją m.in. w mieszankach z innymi związkami jako środek owadobójczy. Dawka LD50 to ok. 1-1,5 mg/kg masy ciała. Zawartość nikotyny w tytoniu papierosowym jest rzędu 1–2% suchej masy, natomiast w dymie papierosowym rzędu 1 mg/papieros. Nikotyna nie jest natomiast substancją mutagenną ani rakotwórczą.
Nikotyna jest silnym agonistą receptorów N-acetylocholinowych. W niskich dawkach (1-3 mg) wykazuje działanie stymulujące, co jest głównym powodem, dla którego palenie tytoniu sprawia przyjemność. Nikotyna działa na organizm człowieka na wiele różnych sposobów, gdyż wiąże się trwale i blokuje działanie kilkudziesięciu różnego rodzaju enzymów. W małych dawkach działa ona stymulująco, powodując wzmożone wydzielanie adrenaliny, co powoduje wszystkie związane z tym objawy (zanik bólu i głodu, przyspieszone bicie serca, rozszerzone źrenice itp). W większych dawkach powoduje trwałe zablokowanie działania układu nerwowego, gdyż wiąże się ona trwale z tzw. receptorami nikotynowymi w komórkach nerwowych zaburzając ich metabolizm. Pojawia się uczucie lekkości, następnie zmiana percepcji, zmiana postrzegania otoczenia, światłowstręt, zmęczenie, brak energii, uczucie oderwania od rzeczywistości, myślotok, wymioty, biegunka. W jeszcze większych dawkach występuje zamroczenie pola widzenia i pojawić się mogą halucynacje - zazwyczaj czarno-białe "wizjonerskie" obrazy. W ekstremalnie wysokich dawkach następuje utrata przytomności, drgawki i zgon. Nikotyna działa przeciwzakrzepowo. W przypadku palenia papierosa nikotyna działa niemal natychmiast po zażyciu (ok. 7 sekund - czas potrzebny na przedostanie się nikotyny szlakiem: jama ustna, płuca, krew krążenia małego, serce, aorta, tętnice mózgu), (czas półtrwania nikotyny w mózgu wynosi ok. 1h). Wszystko to razem powoduje, że jest ona substancją silnie uzależniającą. Nikotyna uzależnia fizycznie. Jakkolwiek dawki pochłanianie przy paleniu są minimalne, gdyż większość obecnej w papierosach nikotyny ulega spaleniu, wystarczają one do szybkiego uzależnienia.
Nikotyna działa również na ilość dopaminy w mózgu. Jest to kolejny powód, dla którego nikotyna jest uzależniająca. Ludzie palą, aby utrzymać wysoki poziom dopaminy w mózgu. Ciekawostką jest, że większość (75-90%) ludzi chorych na schizofrenię pali papierosy. Prawdopodobnie wynika to z powodu obniżonego poziomu dopaminy w mózgu schizofreników, którego przyczyną są leki przeciwpsychotyczne.
Nikotyna, paradoksalnie, przewyższa toksycznością i mocą uzależniającą wiele nielegalnych narkotyków (niektórzy ludzie uznają ją za silniej uzależniającą od morfiny), pomimo to nie jest jednak do nich zaliczana ze względów kulturowo-tradycyjnych.
Chemia
Nikotyna zbudowana jest z dwóch pierścieni heterocyklicznych, pirydyny i pirolidyny, której atom węgla w pozycji 2 stanowi centrum chiralne (naturalnie występująca nikotyna jest enancjomerem o konfiguracji S). W formie czystej jest wysokowrzącą, bezbarwną i bezwonną cieczą, szybko utleniającą się na powietrzu do brunatnego kwasu nikotynowego. Łatwo rozpuszcza się w wodzie i można ją dość prosto wyodrębnić z liści tytoniu poprzez ekstrakcję wodną i destylację próżniową.
Historia
Nazwa nikotyny pochodzi od nazwiska francuskiego lekarza, Jeana Nicot, który w XVI wieku zalecał tytoń jako lek. Nikotyna została pierwszy raz wyizolowana w 1828, jej chemiczna budowa odkryta w 1843, a otrzymana została po raz pierwszy w 1904 roku.
Inne hasła zawierające informacje o "nikotyna":
Narkotyk
substancje zawarte w
kawie
,
kakao
,
herbacie
,
czekoladzie
,
alkohol etylowy
zawarty we wszelkich
napojach alkoholowych
,
nikotyna
zawarta w
tytoniu
.Ponadto wiele substancji psychoaktywnych jest syntetyzowanych przez organizm ludzki, ...
Insektycydy
organofosforanowe
(tzw. fosforoorganiczne)
TEPP
Diazinon
ParationParaoksonTrichlorfonMalation
Insektycydy karbaminianowe
Karbaryl
PrimorIzolanAldikarb
Insektycydy polichlorowe
DDT
Aldryna
Dieldryna
Lindan
Insektycydy neonikotynoweImidachlopryd
Pyretroidy
pyretrynajasmolinacynerynaAletrynaRozmetryna Inne
tlenek wapnia
kwas borowy
trioksan
nikotyna
Cyklon B
...
Łuszczyca
chorych, jest on czynnikiem zaostrzającym objawy.U wielu pacjentów alkohol, nadwaga, niedobór
snu
,
nikotyna
, nieodpowiednie
kosmetyki
, ciasne, niewygodne ubranie z syntetycznych materiałów, uniemożliwiające skórze oddychanie ...
Substancja psychoaktywna
etanol
Noradrenalina
Inhibitory zwrotnego wychwytu noradrenalinyamoksapina,
atomoksetyna
Substancje powodujące wydzielanie noradrenaliny
mianseryna
Receptory kannabinoidowe
Agoniści receptorów kannabinoidowych
THC
Acetylocholina
Cholinergiki (agoniści acetylocholiny)
nikotyna
,
piracetam
Antycholinergiki
(antagoniści acetylocholiny)
skopolamina
,
dimenhydrynat
,
difenhydramina
Adenozyna
Metyloksantyny
(antagoniści receptora adenozynowego)
kofeina
Receptory AMPAAntagoniści receptorów AMPA
kwas ...
Stanisław Ignacy Witkiewicz
...
Miód
...
Kaktusowate
...
Wakuola
cyjanidyna w owocach śliwy
flawony
(
barwnik
o barwie żółtej)
alkaloidy
– zwykle trucizny (np.
nikotyna
,
kofeina
,
kokaina
,
morfina
,
teofilina
,
teobromina
,
chinina
,
kolchicyna
,
skopolamina
,
atropina
)Dzięki różnicy
stężeń
...
Alkaloidy
dolegliwości (np.
morfina
,
kodeina
,
chinina
). Liczne alkaloidy stanowią składniki
używek
(
kofeina
,
teobromina
,
nikotyna
).Wiele
toksycznych
alkaloidów wykorzystuje się do zwalczania szkodników (
strychnina
).Do bardzo silnych
trucizn
...
Kofeina
wiele układów funkcjonalnych ludzkiego organizmu.Kofeina powoduje
uzależnienie
fizyczne[62], choć słabsze niż np. nikotyna[63].
Zespół abstynencyjny
przejawia się zmęczeniem, pogorszeniem nastroju i koncentracji uwagi, często ...
Inne lekcje zawierające informacje o "nikotyna":
Budowa komórki eukariotycznej - część VII - system wakuolarny (plansza 10)
oraz euforycznych. W większych dawkach wykazują działanie silnie trujące. Najbardziej powszechne to:
kofeina
chinina
kolchicyna
nikotyna
kokaina
morfina
...
Krew i choroby układu krwionośnego (plansza 16)
...
Higiena układu oddechowego (plansza 10)
...
|