Jedna z pekińskich gazet codziennych wywieszona w gablocie w pobliżu wiaduktu Sanyuanqiao
Dazibao (
chin. trad.
大字報,
chin. upr.
大字报,
pinyin
dàzìbào; tłumaczone często jako gazetka wielkich hieroglifów lub gazetka wielkich znaków) – to w
Chinach
ręcznie kaligrafowana gazetka wywieszana na ogół na murze lub ścianie w miejscu publicznym, zawierająca protest, tekst propagandowy lub innego rodzaju informacje, często spoza oficjalnego obiegu. Tego rodzaju gazetki pojawiały się już w czasach
Cesarstwa Chińskiego
, ale nabrały znaczenia po rewolucji demokratycznej w
1911
roku, kiedy rozpoczęto walkę z analfabetyzmem. Jako dazibao wywieszano często także gazety o ograniczonym nakładzie, fragmenty artykułów, pamflety polityczne itp.
Dazibao szeroko pojawiały się w
ChRL
. Gazetka wywieszona przez Nie Yuanzi (聂元梓) i innych studentów
25 maja
1966
r. na
Uniwersytecie Pekińskim
utrzymywała, że uczelnię opanowali burżuazyjni antyrewolucjoniści. Kiedy
Mao Zedong
nakazał opublikować jej tekst w
Dzienniku Ludowym
, stał się on przesłanką do wybuchu
rewolucji kulturalnej
, w trakcie której dazibao odegrały wielką rolę, służąc jako podstawowy nośnik rewolucyjnej propagandy[1]. U schyłku rewolucji w
1975
r. prawo do wywieszania dazibao wpisano do chińskiej konstytucji.
W grudniu
1978
roku dazibao w rejonie Xidan w
Pekinie
zapoczątkowały ruch prodemokratyczny. Mur, na którym je wywieszano nazwano Murem Demokracji.
Deng Xiaoping
, który z poparciem frakcji proreformatorskiej zdobył wówczas władzę, początkowo popierał autorów dazibao. Kiedy zaczęli oni krytykować
komunizm
jako taki i domagać się demokracji, wiosną
1979
roku nakazał likwidację Muru Demokracji. Jednym z słynniejszych wystąpień, które się na nim pojawiły, był apel o tzw. Piątą modernizację (czyli demokratyzację) ogłoszony w dazibao przez
Wei Jingshenga
. Prawo do nieograniczonego wywieszania dazibao zniesiono w
1980
roku[2].
Tradycja używania gablot i tablic jako masowego medium jest w Chinach nadal bardzo popularna. W wielu miastach, można dzięki niej przeczytać za darmo codziennne gazety. Tablice osiedlowe wykorzystuje również chińska propaganda do prowadzenia działań edukacyjnych (tj. dbałość o środowisko) i agitacyjnych (np. zwalczanie sekty
Falun Gong
).
Przypisy
- ↑ Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 53. .
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 280. .
Linki zewnętrzne