Republika y’Uburundi République du Burundi Republika Burundi
Flaga Burundi Godło Burundi Flaga Burundi Godło Burundi
Dewiza : ( fr. ) Unité, Travail, Progrès (Jedność, Praca, Postęp)
Hymn : Burundi bwacu
Położenie Burundi
Język urzędowy	rundi , francuski
Stolica	Bużumbura
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Pierre Nkurunziza
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	142. na świecie 27 830 km² 7,8%
Liczba ludności  ( 2008 )  • całkowita   •  gęstość zaludnienia	90. na świecie 8 691 000 [1] ▲ 312 osób/km²
Jednostka monetarna	frank burundyjski (BIF)
Niepodległość	od Belgii 1 lipca 1962
Strefa czasowa	UTC +2
Kod ISO 3166	BI
Domena internetowa	.bi
Kod samochodowy	BU
Kod telefoniczny	+157
Mapa Burundi
1  Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (Źródło:CIA)

Burundi ( rundi Uburundi, fr. Burundi) Republika Burundi ( rundi Republika y’Uburundi, fr. République du Burundi) – państwo w środkowej Afryce , bez dostępu do morza. Graniczy z Rwandą , Tanzanią i Demokratyczną Republiką Konga .

Ustrój polityczny

Prezydent Burundi Pierre Nkurunziza

Republika, według konstytucji zaaprobowanej w powszechnym referendum w marcu 1992 , głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu (Zgromadzenie Narodowe) o kadencji pięcioletniej, z wyborów powszechnych. Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany przez prezydenta , z premierem na czele. System wielopartyjny. Najważniejsze partie polityczne:

• Front na Rzecz Demokracji w Burundi (FRODEBU) – partia zalegalizowana w sierpniu 1992 ,
• Partia Jedności na Rzecz Postępu Narodowego (UPRONA) – założona 1959 , do marca 1992 jedyna legalna partia w Burundi.

Podział administracyjny

Geografia

Burundi leży nad jeziorem Tanganika .

Większe miasta

• Bużumbura
• Gitega
• Ngozi
• Cibitoke

Historia

W XVI w. lub XVII w. powstało na terenie obecnego Burundi królestwo Urundi, które przetrwało (mimo wojen wewnętrznych i zewnętrznych) do podboju kolonialnego . Warstwę rządzącą stanowili Tutsi, z których wywodził się mwani (boski król ) i ganwa (szlachta). Od 1896 kraj opanowywany przez Niemców – od 1903 w składzie Niemieckiej Afryki Wschodniej. W 1916 zajęte przez wojska belgijskie , po I wojnie światowej wraz z Rwandą tworzyło belgijskie terytorium mandatowe Ligi Narodów pod nazwą Ruanda-Urundi. Po II wojnie światowej terytorium powiernicze ONZ . Niemcy i Belgia popierały chrystianizację kraju i utrzymywały dominację mniejszości etnicznej Tutsi nad ludem Hutu i Pigmejami Twa (1%). Od 1962 niepodległa monarchia konstytucyjna (panował Mwambutsa IV), członek ONZ . Od 1966 (w wyniku dwóch kolejnych wojskowych zamachów stanu) republika , prezydentem ppłk M. Micombero (Tutsi), partią rządzącą Partia Jedności na Rzecz Postępu Narodowego UPRONA, faktycznie rządy wojska. W 1972 plemienne walki w związku z rywalizacją Hutu i Tutsi. W 1974 konstytucja (rządy jednopartyjne). W 1976 przewrót wojskowy: zawieszenie konstytucji, ppłk J. B. Bagaza został prezydentem i szefem Wojskowej Rady Rewolucyjnej. W 1981 nowa konstytucja. W 1984 wybory parlamentarne i prezydenckie (99,9% wyborców poparło Bagazę). Związki z Libią . W latach 1986 - 1987 okres zwalczania kościoła katolickiego . W 1987 w wyniku zamachu stanu mjr P. Buyoya został prezydentem i szefem Wojskowego Komitetu Ocalenia Narodowego. Zawieszenie konstytucji i rozwiązanie parlamentu . W 1989 zerwanie stosunków z Libią, polityka prozachodnia, przywrócenie wolności religii , próby porozumienia etnicznego. W 1992 nasilające się zamieszki na tle etnicznym utrudniały proces demokratyzacji. W referendum z 1992 obywatele Burundi zaaprobowali nową konstytucję i system wielopartyjny (ale zakaz działalności partii etnicznych, religijnych i regionalnych ). W 1993 wybory prezydenckie wygrał M. Ndadaye, przywódca Frontu na Rzecz Demokracji w Burundi (FRODEBU), pochodzący z plemienia Hutu (60% głosów). Od 1993 , po zamachu wojskowym i zabiciu prezydenta M. Ndadaye, krwawa wojna na tle etnicznym między Tutsi a Hutu (śmierć ok. 150 tys. osób, masowe uchodźstwo ludności do krajów sąsiednich). W 1996 władzę przejęła armia zdominowana przez Tutsi, prezydentem został ponownie P. Buyoya. W 1998 tymczasowa konstytucja częściowo przywróciła zasady konstytucji z 1992 .

Gospodarka

Zdjęcie satelitarne Burundi

Burundi jest słabo rozwiniętym krajem rolniczym, z zachowanymi przeżytkami ustroju rodowego. Rolnictwo zatrudnia około 91% ogółu zawodowo czynnych i dostarcza 48% ( 1989 ) produktu krajowego brutto ( przemysł 10%, usługi 26%). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosi 725 dolarów amerykańskich ( 2007 ). W Burundi uprawia się banany , maniok , sorgo , rośliny strączkowe, kawę , herbatę , bawełnę , poza tym ryż , proso , pszenicę , tytoń . Głównie regionem rolniczym jest dolina rzeki Ruzizi. Na wyżynie hoduje się bydło , kozy i owce .

Bogactwa mineralne słabo rozpoznane. Niewielkie wydobycie złota, rud wolframu, kolumbitu. Nie eksploatuje się wielkich złóż rud wanadu i niklu (jedne z większych w świecie).

Słabo rozwinięty przemysł (przetwórstwo kawy, tytoniowy, piwowarski , cementowy , produkcja środków owadobójczych) skupia się głównie w stolicy.

Brak linii kolejowej, sieć drogowa słabo rozwinięta (ponad 5 tysięcy km). Bużumbura jest portem śródlądowym i lotniczym.

Burundi ma stały ujemny bilans wymiany handlowej. Eksport głównie kawy (77% wartości eksportu), poza tym bawełny i herbaty. Handel głównie z Belgią, Niemcami i Japonią .

Demografia

Przyrost ludności w Burundi

W Burundi 83% ludności stanowi lud Hutu, pozostałą część – plemiona Tutsi (15%) i Pigmeje (ok. 1%). Ponad 60% ludności kraju wyznaje katolicyzm , pozostali to: animiści (33%), protestanci (3,2%) i muzułmanie (1%). Burundi ma wysoki przyrost naturalny (29,7‰, 1985-1990) i jest jednym z najgęściej zaludnionych (202 mieszk. na km², 1991) i najsłabiej zurbanizowanych (ponad 7% ludności mieszka w miastach) krajów Afryki.

Dane z 2005:

• katolicyzm - 57,18%
• protestantyzm - 21,81%
  • zielonoświątkowcy - 9,54%
  • anglikanizm - 8,1%
  • adwentyzm - 1,5%
• tradycyjne religie etniczne - 6,72%
• islam - 3%
• Świadkowie Jehowy - 0,25%
• hinduizm - 0,08%
• bahaizm - 0,08%

Kultura

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

W Burundi rzadko spisuje się opowieści, piosenki i muzykę ludową . Są one przekazywane młodym przez starsze pokolenia . Jednym z przejawów tradycyjnej kultury są tańce ludowe Tutsi , którym towarzyszy muzyka grana wyłącznie na bębnach przez 12 do 15 muzyków.

Święta państwowe

• 1 stycznia – Nowy Rok
• 5 lutego – Dzień Jedności
• 12 marca – Święto Pracy
• maj-czerwiec – Wniebowstąpienie
• 1 lipca – Święto Niepodległości
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie NMP
• 13 października – Dzień Rwagasore
• 21 października – Dzień Ndadaye
• 1 listopada – Święto Wszystkich Świętych
• 25 grudnia – Boże Narodzenie

Zobacz też

• Burundyjskie Siły Powietrzne

Linki zewnętrzne

• ( fr ) Oficjalna strona rządu
• Burundi - zapomniana wojna