Kosmologia buddyjska opis wyglądu oraz powstania
wszechświata
zawarty w dziełach
buddyjskich
.
Kosmologię
buddyjską możemy podzielić na dwa powiązane ze sobą rodzaje: kosmologię przestrzeni, która opisuje rozmieszczenie poszczególnych światów we wszechświecie i kosmologię
czasu
, która zawiera opis powstawania światów oraz sposób w jaki przestaną one istnieć.
Wprowadzenie
Obraz świata przedstawiony w buddyjskich kosmologicznych opisach nie może być wzięty jako dosłowny opis kształtu wszechświata, gdyż jest niezgodny z astronomicznymi danymi, które były znane w starożytnych Indiach. Jednak nie miał być on opisem w jaki zwykli ludzie postrzegają świat, był to raczej opis wszechświata widziany
"świętym okiem"
(
pli.
दिब्बचक्ख - dibbacakkhu),
Buddy
i tego, kto osiągnął czwarty stopień świętości
arhat
. Mógł wówczas dostrzec wszystkie wszechświaty, rodzące się i umierające w nich istnienia oraz zobaczyć w jakim świecie byli
odrodzeni
i w jakim odrodzą się. Kosmologia ta została zinterpretowana w alegorycznym sensie jako
dziesięć duchowych królestw
.