Diecezja
koszalińsko
–
kołobrzeska
(
łac.
Dioecesis Coslinensis-Colubreganus,
niem.
Bistum Köslin-Kolberg) - jedna z 3
diecezji
obrządku łacińskiego
w
metropolii szczecińsko-kamieńskiej
ustanowiona
28 czerwca
1972
(następczyni biskupstwa kołobrzeskiego istniejącego w latach
1000
-ok.
1007
), położona na terenie województw:
lubuskiego
,
wielkopolskiego
,
pomorskiego
i
zachodniopomorskiego
.
Historia
W trakcie
zjazdu gnieźnieńskiego
w
1000
ogłoszono utworzenie niezależnej
metropolii gnieźnieńskiej
oraz powołanie podległych jej nowych biskupstw-sufraganii w
Krakowie
z biskupem
Popponem
, we
Wrocławiu
z biskupem
Janem
i w
Kołobrzegu
z biskupem
Reinbernem
. Biskupstwo Kołobrzeskie wraz ze śmiercią pierwszego biskupa upadło. Reakcja pogańska zwyciężyła na Pomorzu i osiągnięcia biskupa-misjonarza zostały całkowicie zniszczone. Właściwym misjonarzem tych ziem stał się dopiero
Otton z Bambergu
, który ochrzcił tysiące Pomorzan, a tereny objęte jego misją zostały włączone pod jurysdykcję jego
diecezji w Bambergu
[1].
Teren obecnej diecezji przez wieki należał w latach
1140
-
1535
do rzymskokatolickiej diecezji pomorskiej z siedzibą biskupów w
Wolinie
(do
1188
) i
Kamieniu Pomorskim
(do
1535
), a także częściowo do
archidiecezji poznańskiej
,
archidiecezji gnieźnieńskiej
,
diecezji kruszwickiej
,
diecezji włocławskiej
, a po reformacji do
diecezji berlińskiej
i
diecezji wrocławskiej
. W
1923
powstała Wolna Prałatura Pilska, która skupiała spore tereny dzisiejszej diecezji.
Po zakończeniu działań wojennych,
15 sierpnia
1945
całe terytorium obecnej diecezji zostało włączone do Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej z siedzibą w
Gorzowie Wielkopolskim
, którą potocznie nazywano diecezją gorzowską[2].
W latach siedemdziesiątych, po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z
Republiką Federalną Niemiec
na terenie administracji planowano utworzyć trzy diecezje
obrządku łacińskiego
. Jedną z nich miała być Diecezja
Słupsko
–
kołobrzeska
.
Kiedy rozważano podział administracji apostolskiej ze stolicą w
Gorzowie Wielkopolskim
, planowano ogromny teren (1/7 powierzchni Polski) przekształcić w trzy osobne jednostki kościelne. Wśród nich w latach
1970
-
1972
wymieniano diecezję ze stolicą biskupią w
Słupsku
. Pierwszy projekt datowany na
1 czerwca
1970
zakładał, iż katedrą będzie
Kościół Najświętszej Maryi Panny
.
Jeszcze na początku
1972
była mowa o diecezji ze stolicą w Słupsku. Jednakże władze państwowe oponowały, aby stolicą nowej diecezji został
Koszalin
, gdyż był wówczas administracyjnym
centrum Pomorza Środkowego
. Władze kościelne przyjęły taką propozycję i ostatecznie w
28 czerwca
1972
papież
Paweł VI
bullą Episcoporum Poloniae Coetus erygował diecezję koszalińsko-kołobrzeską, która powstała z terenów diecezji berlińskiej i Prałatury Pilskiej i została włączona do
metropolii gnieźnieńskiej
. Pierwszym ordynariuszem został bp
Ignacy Jeż
[3].
Papież
Jan Paweł II
dwukrotnie zmieniał granice diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
25 marca
1992
bulla Totus Tuus Poloniae Populus wyłączyła z diecezji tereny na wschód od
Słupska
i
Miastka
, które przyłączono do
diecezji pelplińskiej
. Z
diecezji gorzowskiej
przyłączono wówczas okręg pilski z
Piłą
,
Trzcianką
i
Krzyżem Wielkopolskim
na czele. Od
1992
diecezja należy do
metropolii szczecińsko-kamieńskiej
. Kolejna zmiana granic diecezji miała miejsce
25 marca
2004
kiedy dekanat złotowski przyłączono do nowej
diecezji bydgoskiej
.
Najważniejszym wydarzeniem w dziejach diecezji była wizyta
Jana Pawła II
. Papież rozpoczynając
czwartą pielgrzymkę do Ojczyzny
wylądował na podkoszalińskim lotnisku w
Zegrzu Pomorskim
. Podczas wizyty w diecezji w dniach
1 maja
-
2 maja
1991
poświęcił gmach
seminarium duchownego
, nawiedził
koszalińską katedrę
skąd prowadził
modlitwę różańcową
transmitowaną przez
Radio Watykańskie
na cały świat, odprawił mszę polową dla wielkiej rzeszy diecezjan przed kościołem
Ducha Świętego w Koszalinie
i poświęcił
Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej
. W drugim dniu pielgrzymki na lotnisku w
Zegrzu Pomorskim
papież spotkał się z
Wojskiem Polskim
i odleciał do
Rzeszowa
, aby kontynuować wizytę apostolską w
Polsce
[4].
Diecezja koszalińsko-kołobrzeska graniczy z sześcioma diecezjami (od zachodu z
archidiecezją szczecińsko-kamieńską
i
diecezją zielonogórsko-gorzowską
, od południa z
archidiecezją poznańską
i
archidiecezją gnieźnieńską
oraz od wschodu z
diecezją bydgoską
i
diecezją pelplińską
), a także od północy z
Bałtykiem
.
Rozwój sieci dekanalnej
W
1972
w chwili erekcji diecezji było 14 dekanatów[4]:
29 stycznia
1973
bp
Ignacy Jeż
dokonał nowego podziału diecezji na 16 dekanatów:
W
1977
diecezja była podzielona na 19 dekanatów po utworzeniu:
barwickiego
,
darłowskiego
i
łebskiego
. W
1982
było już 21 dekanatów: podzielono dekanat koszaliński na odrębne dekanaty Koszalin Północ i Koszalin Południe, a także utworzono dekanat
Czarne
. Po utworzeniu dekanatów
Główczyce
i
Połczyn-Zdrój
diecezja w
1987
była podzielona na 23 dekanaty.
25 marca
1992
po ustanowieniu nowych granic diecezji bp
Czesław Domin
dokonał nowego podziału na 23 dekanaty[5]:
Bp
Marian Gołębiewski
na początku swojej posługi w diecezji, która rozpoczął w
1996
utworzył dekanaty ze stolicami w:
Bobolicach
,
Mielnie
i
Ustce
, dekanat Krzyż Wielkopolski włączył do dekanatu trzcianeckiego, natomiast dekanaty koszalińskie i słupskie połączył w pojedyncze jednostki administracyjne jako dekanat Koszalin Miasto i dekanat Słupsk. Ten sam biskup
1 stycznia
1999
dokonał kolejnej zmiany w wewnętrznych granicach administracji diecezji tworząc dekanat
Gościno
oraz
Słupsk Wschód
oraz
Słupsk Zachód
[6].
Po odłączeniu od diecezji
25 marca
2004
dekanatu złotowskiego, który przeszedł do nowej
diecezji bydgoskiej
obecnie diecezja koszalińsko-kołobrzeska składa się z 24 dekanatów[7]:
Ludzie Kościoła wywodzący się z terenu diecezji
Instytucje diecezjalne[8]
-
Kuria Biskupia
w Koszalinie:
- Kanclerz -
ks. Wacław Łukasz
- Wicekanclerz - ks. Kazimierz Klawczyński
- Oficjał Sądu Biskupiego - ks. Andrzej Pawłowski, sen.
- Wikariusze Generalni -
bp Paweł Cieślik
,
bp Krzysztof Zadarko
- Dyrektor Wydziału Katechetycznego- ks. Radosław Mazur
- Diecezjalny Wizytator Katechetyczny - ks. Ireneusz Blank
- Dyrektor Wydziału Duszpasterskiego - ks. Krzysztof Włodarczyk
- Dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Rodzin - ks. Andrzej Wachowicz
- Notariusze - ks. Rafał Zabłoński, ks. Kazimierz Klawczyński
- Ekonom Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej - ks. Jacek Święszkowski
-
Wyższe Seminarium Duchowne
- rektor ks.
Dariusz Jastrząb
-
Caritas Diecezjalna
- dyrektor ks. Andrzej Korpusik
- Dom Księży Emerytów w Kołobrzegu - dyrektor ks. Jarosław Zieliński
-
Egzorcysta diecezjalny
- ks. Antoni Zieliński
- Archiwum Diecezjalne w Koszalinie - dyrektor ks. Tadeusz Ceynowa
-
Rozgłośnia Diecezjalna
-
Gość Niedzielny
- redaktor naczelny - ks. Dariusz Jaślarz
- Diecezjalne Domy Rekolekcyjne:
- Centrum Edukacyjno-Formacyjne Certus w
Koszalinie
- dyrektor ks. Andrzej Hryckowian
- Ośrodek Wczasowy Pleśna Park w
Pleśnej
- dyrektor ks. Jacek Święszkowski
- Ośrodek Wczasowy pw. Aniołów Stróżów w
Kołobrzegu
- dyrektor ks. Piotr Popławski
- Ośrodek Wczasowy pw. św. Liboriusza w
Ostrowcu
- dyrektor ks. Piotr Szczepaniuk
Świątynie[9]
Główna świątynia
Zacne świątynie
-
Bazylika w Kołobrzegu
, konkatedra, kolegiata
-
Kościół Mariacki w Pile
, kolegiata
-
Kościół w Budzistowie
, najstarsza świątynia w diecezji
-
Kościół Mariacki w Słupsku
, gotyk pomorski
-
Kościół Mariacki w Sławnie
, gotyk pomorski
-
Kościół Mariacki w Darłowie
, gotyk pomorski
-
Kościół Mariacki w Białogardzie
, gotyk pomorski
-
Kościół Mariacki w Świdwinie
, gotyk pomorski
-
kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Drawsku Pomorskim
, gotyk pomorski, dawny Mariacki
-
Kościół w Sławsku
, gotyk pomorski
-
Kościół św. Michała Archanioła w Karlinie
, gotyk pomorski
-
Kościół św. Jacka w Słupsku
, podominikański
-
Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski w Iwięcinie
, pocysterski
Sanktuaria i miejsca pielgrzymowania
Patronowie
Pierwszorzędny
Drugorzędny
Biskupi
Protonotariusze Apostolscy
Zakony męskie
Zakony żeńskie
| | | - Siostry Szensztackie (ISSM) 2 domy zakonne
- Siostry De Notre Dame (SSND)
-
Służebniczki
-
Urszulanki Szare
(SJK) 2 domy zakonne
- Siostry Szpitalne (HSC)
|
Świeckie Instytuty Życia Konsekrowanego
- Wspólnota Dzieci Łaski Bożej z Lipia (na prawie diecezjalnym) 6 domów zakonnych
|
Największe miasta diecezji
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Ignacy Jeż: W 1000-lecie powstania Biskupstwa w Kołobrzegu. Koszalin: Miscellanea, 2000. .
- ↑ Krzysztof Zadarko: Schematyzm Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1998, ss. 69-87. .
- ↑ Kazimierz Dullak: Podstawy prawno-organizacyjne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1996, ss. 84-92. ISBN 83-904078.
- ↑ 4,0 4,1 Marian Czerner: Kronika Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej 1972-1992. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1995. .
- ↑ Jan Turkiel: Schematyzm Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1992.
- ↑ Krzysztof Zadarko: Schematyzm Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1998. .
- ↑
Dekanaty diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej
. [dostęp 26 lutego 2010].
- ↑
Instytucje diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej
. [dostęp 26 lutego 2010].
- ↑ Krzysztof Zadarko: Schematyzm Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 2004. .
- ↑
Zakony w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej
. [dostęp 26 lutego 2010].
Linki zewnętrzne