Robinsonada - prawdziwa lub fikcyjna podróż samotnego człowieka, zdanego na własne siły, pomysłowość, zaradność, w trudnych warunkach, spowodowana najczęściej żądzą przygód. Nazwa ta pochodzi od imienia
Robinsona Crusoe
, żeglarza wyrzuconego na bezludną wyspę, tytułowego bohatera powieści, wydanej w
1719
.
Jest to podróżowanie, traperstwo, zwiedzanie, globtroterstwo, karawaning, turystyka. Może to być także wyprawa dzieci w dalekie kraje, w tajemnicy przed opiekunami (rodzicami). Określa się tak również życie w warunkach prymitywnych, trudnych, pełnych nieoczekiwanych zdarzeń.
W literaturze określa się tak odmianę powieści ukształtowanej pod wpływem
Przypadków Robinsona Crusoe
, powieści, której schemat był często naśladowany, bądź też parafrazowany. Robinsonada charakteryzuje się zaczerpniętymi z tej powieści wzorcami fabularnymi, skupiającymi się wokół rozbitka na bezludnej wyspie, kształtującego od podstaw zalążki nowej cywilizacji, wykazującego się zaradnością w trudnych warunkach.
Przykłady robinsonad:
Także film Robinson warszawski (Miasto nieujarzmione) w reżyserii J. Zarzyckiego (1950).
Elementy robinsonady występują także w
Księdze dżungli
R. Kiplinga i w cyklu o
Tarzanie
E. Borroughasa.