Pucheroki
PucherokiPucheroki (puchery, pueri, z
łac.
puer znaczy chłopiec) to zwyczaj obchodzony w
Niedzielę Palmową
w
Krakowie
i okolicach. Zwyczaj ten wywodzi się z dawnych kwest żaków krakowskich. Zakaz chodzenia "na pueri" został wydany w roku 1780 i wówczas przejęli go chłopcy z podkrakowskich wsi[1]. Wczesnym rankiem w Palmową Niedzielę przebrani chłopcy chodzą po domach. Ubrani w kożuchy odwrócone futrem na wierzch, na głowach noszą wysokie, stożkowate czapki z kolorowej bibuły, twarze smolą sadzą. W pasie przewiązani są powrósłami. W jednej ręce mają koszyk z sieczką, w drugiej – drewniany młotek z długą rękojeścią, oplecioną bibułą. Śpiewając, życząc świąt
Zmartwychwstania Pańskiego
, wygłaszają oracje, które łączą w sobie elementy dawnych pieśni wielkopostnych,
kolęd kantyczkowych
, dialogów komicznych i rymowanek. Jednocześnie obchodzą izbę dookoła, stukając o podłogę laskami pucherskimi (w kształcie młotków lub siekierek) i recytują np.: - Ja żaczek maluty,
- Pogubiłem paputy.
- Chodziłem do nieba,
- Za kawałkiem chleba.
- Chciałem się wrócić,
- Nie chcieli mnie puścić.
- Przyjmijcie mnie państwo za ciurę,
- Będę ja łapał sąsiadowe kurę;
- Stoi ciura w płocie,
- Będzie kij w robocie...
lub: - A jo maly pastuszek szukołem Jezusa,
- Znalazłem go pod dębem mioł piscołkę i bęben.
- Na piscołce fitu, fitu - na bębenku puku, puku,
- Cztery panny w tońcu, osoba na końcu... itd.
Otrzymują za to jedzenie, głównie jajka oraz drobne datki, które zbierali do koszyka. Zwyczaj ten, jakkolwiek zanikający, jest nadal żywy w niektórych wsiach podkrakowskich, m.in. w
Bibicach
,
Zielonkach
i
Trojanowicach
oraz w
Tomaszowicach
[2] Przypisy Literatura przedmiotu- Tadeusz Seweryn, Tradycje i zwyczaje krakowskie, Kraków 1961.
- Czesław Witkowski, Doroczne polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, Kraków 1965.
- I. Łopuszańska, Puchery, [w:] Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie, t. 1, 1966.
Inne hasła zawierające informacje o "Pucheroki":
Wielkanoc
...
Siuda Baba
...
Emaus (odpust)
...
Pucheroki
Pucheroki (puchery, pueri, z
łac.
puer znaczy chłopiec) to zwyczaj obchodzony w ...
Wieszanie Judasza
...
Niedziela Palmowa
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Pucheroki":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|