Kameralizm (
łac.
camera - komnata) -
doktryna
ekonomiczna rozwinięta w Niemczech i Austrii w
XVII
-
XVIII
w., uznająca za nadrzędny cel polityki gospodarczej
państwa
pełne wykorzystanie zasobów ludzkich i zdolności produkcyjnych w celu zwiększenia dochodów władcy; odmiana
merkantylizmu
.
Geneza nurtu
Nazwa nurtu pochodzi od słowa "kamera", urzędu działającego przy dworze władcy, zarządzającego jego majątkiem i ściągającego należne
daniny
oraz
podatki
. Działalność urzędu dała początek całej dziedzinie wiedzy Kameralwissenschaften, a z początkiem
XVIII w.
powstały katedry kameralistyki na
uniwersytetach
.
Kameralizm wyrósł na gruncie stosunkowo zacofanej struktury gospodarczej, społecznej i politycznej
Niemiec
, które było wynikiem
Wojny trzydziestoletniej
lat
1618
-
1648
. Kryzys gospodarczy tamtego okresu był również następstwem głębokiego rozbicia politycznego.
Założenia
Myśl ekonomiczna kameralizmu była zasadniczo inspirowana dążeniem do zwiększenia
dochodów
państwa oraz troską o wzrost liczby ludności.
Środkiem zapewniającym odbudowę życia gospodarczego była polityka skarbowa, realizująca postulaty dodatkowego opodatkowania i wprowadzenia różnego rodzaju opłat. Aktywna polityka ludnościowa, polegająca na wspieraniu działań na rzecz stymulacji
przyrostu naturalnego
i walce z wyludnieniem, miała zapewnić szybki wzrost produkcji i rozwój gospodarczy. Według kameralistów istotną rolę w realizacji tych celów miała odgrywać armia. Jej rozbudowa była związana ze wzrostem jej potrzeb, a zatem wzrostem siły roboczej niezbędnej do jej utrzymania. Do realizacji tych potrzeb niezbędne było intensywne zaangażowanie państwa, które rozbudowywało
infrastrukturę
, wspierało modernizację gospodarki, ściśle kontrolowało sektor
rolny
,
rzemiosło
i
handel
. Powstawały nowe
manufaktury
i
banki
.
W nurcie kameralistyki rozwinęła się
statystyka
, która miał zasadnicze znaczenie dla prowadzenia spisów ludności i kontroli wielkości obrotów
handlu zagranicznego
.
Główni przedstawiciele kameralistyki (wg daty urodzenia)
Zobacz też
Źródła
- Elżbieta Kundera (red.) Słownik historii myśli ekonomicznej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004
-
Henryk Wereszycki
, Historia Austrii, Ossolineum.