National Football League (skrót: NFL, Narodowa Liga Futbolowa) - największa zawodowa liga
futbolu amerykańskiego
, złożona z 32 zespołów. Liga powstała w roku
1920
, jako American Professional Football Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Futbolu Zawodowego) i zmieniła nazwę na obecną
dwa lata później
.
Drużyny ligi podzielone są obecnie pomiędzy dwie konferencje:
American Football Conference
(skrót: AFC, Amerykańska Konferencja Futbolowa) i
National Football Conference
(skrót: NFC, Krajowa Konferencja Futbolowa). Obie konferencje dzielą się z kolei na 4 dywizje zrzeszające po 4 zespoły każda. Dla rozróżnienia dywizjom nadano określenia: Wschodnia, Północna, Południowa i Zachodnia.[1]
Podczas sezonu każdy z zespołów ligi rozgrywa 16 meczów w przeciągu 17 tygodni[2] - zazwyczaj w okresie od września do grudnia. Po zakończeniu sezonu następuje faza rozgrywek
play-off
, w której uczestniczy po 6 najlepszych zespołów w obu konferencjach: czterech zwycięzców dywizji oraz dwie drużyny nie-zwycięskie ("
dzikie karty
") z najlepszym dorobkiem punktowym w danej konferencji. Faza kończy się zwycięstwem jednej z drużyn, która staje się mistrzem swojej konferencji i awansuje do finału ligi,
Super Bowl
, w którym mierzy się z mistrzem drugiej konferencji. Super Bowl rozgrywa się na uprzednio wybranym obiekcie - zazwyczaj jest to stadion jednej z drużyn ligi. Tydzień przed finałem, odbywa się
Pro Bowl
, mecz gwiazd obu konferencji.
Zespoły
W lidze NFL grają 32 zespoły. Każdemu z klubów wolno zgłosić 53 zawodników do rozgrywek w sezonie. W przeciwieństwie do innych lig zawodowych w
Stanach Zjednoczonych
, takich jak
MLB
,
MLS
,
NBA
czy
NHL
, w lidze NFL nie grają żadne drużyny
kanadyjskie
.
Większość największych miast
Stanów Zjednoczonych
gości drużynę ligi NFL. Ważniejszymi wyjątkami są: drugie co do wielkości miasto Ameryki,
Los Angeles
, które nie ma zespołu futbolowego nawet w okolicach swojej
metropolii
oraz siódme co do wielkości,
San Antonio
, w
Teksasie
. Ponieważ większość zawodowych lig sportowych w
Stanach Zjednoczonych
opartych jest o
system franczyzowy
, NFL jest w stanie dość łatwo przenieść zespół z jednego miejsca w drugie. Liga niekiedy używa (w formie "straszaka") argumentu o możliwości przenosin drużyny do Los Angeles, gdy np. negocjuje z władzami danego miasta udział w finansowaniu nowego stadionu dla lokalnego zespołu.[3] Drużyna
Washington Redskins
ma największą wartość rynkową wśród wszystkich profesjonalnych zespołów sportowych w Ameryce: około 1,4 miliarda
USD
.[4]
Od sezonu roku
2002
[5] zespoły ligi pogrupowane są następująco:
Sezon ligowy
Rozgrywki ligi NFL składają się z trzech faz:
- fazy 4 meczów sparingowych (exhibition season lub preseason) - od końca lipca do końca sierpnia
- fazy 16 meczów sezonu zasadniczego (regular season) - od września do grudnia
- okresu meczów pucharowych, czyli fazy
play-off
, do której przystępuje 12 zespołów - rozpoczętej w styczniu następnego roku i kończącej się finałem
Super Bowl
na początku lutego
Faza sparingowa
Okres letni, od początku sierpnia do początku września, wykorzystywany jest przez większość drużyn NFL do rozgrywania gier pokazowych (exhibition game), które liga zaleca nazywać przedsezonowymi (preseason). Cztery zespoły wybierane są do dwóch innych gier letnich, Pro Football Hall of Fame Game i American Bowl, co sprawia, że liczba meczów przedsezonowych tych drużyn rośnie do pięciu.
Gry pokazowe są dobrym sposobem na przygotowanie nowych zawodników zespołu do występów przed wielką liczbą kibiców. Szefostwo klubów często wykorzystuje te mecze do określenia wartości sportowej nowo zatrudnionych graczy. Zawodnicy z dużym stażem zazwyczaj rozgrywają jedną
kwartę
w każdym meczu, w celu uniknięcia możliwych kontuzji tuż przed sezonem.
Sezon zasadniczy
Na sezon zasadniczy (regular season) ligi składa się 17 tygodni rozgrywek rozpoczynających się we wrześniu a zakończanych w grudniu. Każdy z 32 zespołów ligi gra po dwa mecze (u siebie i na wyjeździe) z trzema pozostałymi drużynami w swojej dywizji oraz 10 meczów z pozostałymi drużynami NFL, które zostały mu przydzielone przez ligę w poprzednim roku. Dwa z tych dziesięciu spotkań ustala się na podstawie wyniku drużyny w poprzednim sezonie. Pozostałe 8 meczów zespół rozgrywa z drużynami dwóch innych dywizji, zmienianych co sezon.
- Przykład: W sezonie 2006, każdy z zespołów Dywizji Wschodniej AFC grał z wszystkimi zespołami Dywizji Południowej AFC i Dywizji Północnej NFC.
Ten sposób rozgrywek jest dla wszystkich drużyn jednej dywizji gwarancją gry przeciw wspólnym rywalom z handicapem 2 spotkań przydzielonych na podstawie siły drużyny z poprzedniego sezonu. Ponieważ sezon trwa o jedną kolejkę dłużej niż wymaga kalendarz spotkań jednego zespołu (16 meczów), każda drużyna ma przyznany jeden tydzień odpoczynku (bye week), w którym nie spotyka się z rywalami. W obu konferencjach ligi rozgrywki prowadzone są w identycznym systemie.
Faza play-off
Faza
play-off
ligi NFL: w każdej z konferencji czterech zwycięzców dywizji zostaje sklasyfikowanych na miejscach 1-4 na podstawie stosunku wygranych do przegranych i remisów w sezonie zasadniczym, a następnie dwa zespoły "dzikie karty" klasyfikuje się na miejscach 5-6 według identycznych kryteriów.
Sezon kończy się wyłonieniem 12 drużyn przystępujących do serii meczów, prowadzących do finału ligi,
Super Bowl
. Do systemu rozgrywek pucharowych wchodzi po 6 zespołów z konferencji
AFC
i
NFC
:
- Cztery drużyny, które zdobyły pierwsze miejsca w swoich dywizjach. Mistrzów dywizji klasyfikuje się na miejscach 1-4 na podstawie stosunku wygranych do przegranych i remisów w sezonie zasadniczym.
- Dwie dodatkowe drużyny (tzw. "dzikie karty"), które miały najlepsze stosunki wyników w całej konferencji wyjąwszy mistrzów dywizji. Te zespoły klasyfikuje się na miejscach 5-6.
Zespoły z miejsc 3 i 6 oraz 4 i 5 grają przeciw sobie w pierwszym tygodniu rozgrywek play-off - w fazie dzikich kart. NFL nazywa te mecze "weekendem dzikich kart". W tym czasie zespoły z miejsc 1 i 2 mają przerwę którą zazwyczaj pożytkują na odpoczynek - niejako w nagrodę za udany sezon zasadniczy - i automatycznie przechodzą do następnej rundy, fazy dywizyjnej. Specyfiką tej rundy jest to, że w danej "gałęzi" rozgrywek drużyna sklasyfikowana najwyżej spotyka się z najniżej klasyfikowaną drużyną awansującą z poprzedniej rundy. Dodatkowo zespół klasyfikowany wyżej przystępuje do pojedynku jako gospodarz, tzn. mecz rozgrywa się na jego stadionie, co może stanowić dużą przewagę nad rywalami.
Dwa zwycięskie zespoły rundy meczów dywizyjnych przechodzą do fazy konferencyjnej, w której walczą o tytuł Mistrza Konferencji. Dwa tygodnie później mistrzowie obu konferencji spotykają się w finale ligi -
Super Bowl
.
Kalendarz
Kalendarz najważniejszych wydarzeń na Sezon 2010 [6]:
- 31 sierpnia: Zmniejszenie liczby zawodników w składzie do maksymalnie 75.
- 1 września: Wszystkie rekrutacje (try-outs) od tego dnia do końca sezonu muszą być zgłaszane oficjalnie władzom NFL.
- 4 września: Zmniejszenie liczby zawodników w składzie do maksymalnie 53.
- 5 września: Od tego dnia kluby mogą powoływać ośmioosobowy practice squad.
- 9-13 września: Początek sezonu zasadniczego, pierwszy mecz w czwartek, 9 września.
- 11-14 października: Spotkanie NFL fall league.
- 19 października: Koniec okna transferowego.
- 31 października: W ramach International Series zespoły
San Francisco 49ers
oraz
Denver Broncos
zagrają na
Wembley
w Londynie.
- 1 listopada: Rozpocznie się głosowanie i wybór zawodników do
Pro Bowl
.
- 16 listopada: Ostatni dzień na podpisanie kontraktu z zawodnikami wybranymi w drafcie oraz zastrzeżonymi i nie zastrzeżonymi wolnymi agentami. Jeżeli jakiś zawodnik nie podpisze umowy do tego dnia to nie będzie już mógł zagrać w NFL w sezonie 2010.
- 25 listopada: Specjalna seria spotkań z okazji
Święta Dziękczynienia
.
- 2 stycznia: Ostatnia kolejka sezonu zasadniczego.
- 3 stycznia: Kluby mogą rozpocząć podpisywanie umów z wolnymi agentami na sezon 2011.
- 8-9 stycznia: Początek play off, Wild Card Weekend.
- 9 stycznia: Asystenci trenerów drużyn, które nie grały w Wild Card Weekend, mogą przeprowadzić rozmowy w sprawie podjęcia pracy na stanowisku głównego trenera do zakończenia spotkań.
- 15-16 stycznia: Kolejna runda play off. 23 stycznia: Finały konferencji
AFC
oraz
NFC
.
- 29 stycznia: Senior Bowl w Mobile, Alabama.
- 30 stycznia:
Pro Bowl
w Honolulu, Hawaii.
- 6 lutego:
Super Bowl
XLV w Arlington, Texas.
Zaciąg
Co roku, w kwietniu, liga organizuje spotkanie swoich zespołów z absolwentami lig uniwersyteckich, zwane zaciągiem (NFL Draft).
Drużyny wybierają nowych zawodników w kolejności odwrotnej do wyników z poprzedniego sezonu ligi, tzn. zespół najsłabszy wybiera pierwszy, zespół z przedostatniego miejsca w tabeli wybiera drugi, itd. Bez względu na wyniki w sezonie zwycięzca Super Bowl zawsze wybiera jako ostatni, zaś wicemistrz ligi - jako 31.[7]
Zaciąg przebiega w siedmiu rundach. Rundy 1-3 odbywają się w sobotę weekendu zaciągowego, zaś rundy 4-7 w niedzielę. Kluby mają ograniczony czas na wybór zawodnika.[8] Jeśli zespół nie podejmie decyzji w wyznaczonym czasie, wyboru może dokonać klub następny w kolejności. Taka sytuacja przydarzyła się drużynie
Minnesota Vikings
w roku
2003
.[9]
Kluby mogą "handlować" z innymi zespołami wymieniając własną możliwość zaciągu na inny zaciąg, zawodnika, pieniądze lub dowolną kombinację tychże. W przeciwieństwie do innych lig zawodowych rzadko wymienia się zawodnika na zawodnika po rozpoczęciu sezonu. Jednak w dniu zaciągu zdarza się to często. W roku
1989
doszło do jednej z najsławniejszych wymian -
Dallas Cowboys
oddali drużynie
Minnesota Vikings
znajdującego się w szczycie formy
biegacza
Herschela Walkera w zamian za pięciu doświadczonych zawodników i sześć kolejek zaciągu przez następne 3 lata.[10] W wyniku tej operacji Cowboys, dokonując w następnych latach kolejnych wymian i zaciągów, zbudowali gwiazdorską drużynę - opartą o takich graczy jak Emmitt Smith, Russell Maryland czy Darren Woodson - z którą trzykrotnie osiągnęli w
latach 90.
zwycięstwo w
Super Bowl
.
Zawodnik wybrany jako pierwszy w całym zaciągu jest często uważany za najlepszego w swojej klasie, co niekoniecznie musi być prawdą, gdyż zespoły często wybierają graczy ze względu na określone potrzeby, a nie na ogólną ocenę futbolisty. Trudno także porównywać umiejętności zawodników grających na różnych pozycjach. Wciąż jednak uważa się za duży przywilej bycie wybranym w pierwszej kolejce zaciągu. Zawodnikowi zaciągniętemu jako ostatni z całej puli nadaje się przydomek Mr. Irrelevant (Pan Nieistotny), a na jego cześć - w przewrotny sposób - wystawia się uroczysty obiad.
Zawodnik zaciągnięty może negocjować tylko z drużyną, która go wybrała, lub z zespołem, do którego został "przehandlowany". Klub ma rok na zawarcie kontraktu z graczem. Jeśli tego nie zrobi, zawodnik może w przystąpić do następnego zaciągu i zostać wybrany przez inną drużynę. W ten sposób rok "na ławce" spędził sławny Bo Jackson.[11]
Kontrakty i wynagrodzenia zawodników
Wszyscy zwodnicy NFL są członkami
związku zawodowego
NFLPA. Związek negocjuje wynagrodzenia minimalne obowiązujące w lidze z właścicielami
franczyz
, czyli z władzami klubów. Wynikiem rozmów jest umowa zwana kontraktem grupowym (
ang.
Collective Bargaining Agreement, skrót: CBA), która stanowi podstawę do zawierania przez zawodników indywidualnych kontraktów z klubami. Obecny kontrakt grupowy jest wiążący od roku
1993
, z poprawkami z lat
1998
i
2006
. W NFL nie było przerw związanych ze strajkami zawodników od roku
1987
, w przeciwieństwie do innych głównych lig amerykańskich:
MLB
,
NBA
czy
NHL
.
Gracze NFL plasują się na trzech poziomach praw do negocjowania swoich kontraktów:
- Zawodnicy z zaciągu, którzy jeszcze nie występowali podczas swojego pierwszego roku w lidze, mogą negocjować tylko z własnym klubem.[12] Jeśli strony nie mogą się porozumieć, zawodnik może tylko uciec się do odmówienia gry (tzw. sit-out) do czasu zawarcia umowy.
- Przykłady:
John Elway
został w roku
1983
zaciągnięty do
Baltimore Colts
, ale odmówił gry w tym zespole. Colts odsprzedali go do
Denver Broncos
, gdzie spędził swoją całą karierę.[13] Z kolei Bo Jackson "przesiedział" cały sezon
1986
w
Tampa Bay Buccaneers
. W następnym roku ponownie przystąpił do zaciągu i trafił do
Los Angeles Raiders
, z którymi podpisał kontrakt.[11]
- Zawodnicy ze stażem 3-5 sezonów w lidze, którym kontrakt wygasł, nazywani są ograniczonymi wolnymi agentami (Restricted Free Agents). Mają narzucony limit praw w negocjacjach, ale mogą rozmawiać z każdym klubem.[12]
- Zawodnicy ze stażem powyżej 5 sezonów w lidze, którym kontrakt wygasł, nazywani są nieograniczonymi wolnymi agentami (Unrestricted Free Agents) i mają pełne prawa do negocjowania z dowolnym klubem.[12]
Co pewien określony sezon klub może nazwać jednego ze swoich graczy zawodnikiem franczyzowym (Franchise Player), co znacząco ogranicza jego prawa do negocjacji.[12]
Kontrakt grupowy reguluje m.in. kwestie:
- płacy minimalnej w lidze,
- puli wynagrodzeń w klubach,
- corocznych zaciągów graczy uczelnianych,
- praw "wolnych agentów",
- zasady zwolnień.
Wynagrodzenia
Lata w lidze | Roczna płaca[14] minimalna |
---|
0 | 260 000
USD
|
1 | 305 000
USD
|
2 | 380 000
USD
|
3 | 455 000
USD
|
4–6 | 540 000
USD
|
7–9 | 665 000
USD
|
powyżej 10 | 765 000
USD
|
Kontrakt grupowy stanowi, że wynagrodzenie gracza zawiera "uposażenie w pieniądzach, przedmiotach, inwestycjach, pożyczkach i innych walorach, które można przekazać zawodnikowi NFL" z wyjątkiem ubezpieczeń i emerytur. Na wynagrodzenie może składać się pensja i premia zaciągowa (signing bonus), którą wypłaca się po zawarciu kontraktu indywidualnego. W celu zracjonalizowania puli nakładów pieniężnych w klubach, koszt wypłaty premii zaciągowej klub rozciąga na cały okres kontraktu.[12]
W przeciwieństwie do premii zaciągowej, wynagrodzenia wynikające z kontraktów zawodniczych nie są gwarantowane. Klub jest zobligowany do wypłacania uposażeń tak długo, jak zawodnik pozostaje członkiem drużyny. Po zerwaniu kontraktu - czy to przez zawodnika, czy przez klub - pozostała kwota nie jest graczowi wypłacana.[14]
Kontrakt grupowy ustanawia m.in. kwoty płac minimalnych dla zawodników ligi, które wzrastają progresywnie wraz z latami pracy w lidze.[14] Futboliści oraz ich menedżerowie mogą negocjować z klubami wyższe płace. W sezonie roku
2005
najwyżej opłacanym zawodnikiem był
rozgrywający
drużyny
Atlanta Falcons
, Michael Vick, na którego pierwotnie przeznaczono pulę nakładów wysokości niemal 8 milionów USD.[15] Vickowi udało się wynegocjować 10-letni kontrakt na kwotę 130 milionów USD, co dawało 13 milionów dolarów rocznie, włączając "premię zaciągową" i pensję.[16]
Pula nakładów
Pulą nakładów (salary cap) określa się najwyższą kwotę, którą zespół może przeznaczyć na uposażenia swoich zawodników. Kwoty wydatków określonych pulą nakładów klub nie może przekroczyć pod żadnym pozorem. Tym NFL różni się od innych lig zawodowych, takich jak
NBA
, która zezwala na pewne odstępstwa, czy
MLB
, w której na wysokość puli mają wpływ "podatki od luksusu".
Wysokość puli nakładów w całej NFL określa formuła zdefiniowana przez kontrakt grupowy: jest to określony procent całości przychodów ligi zakładanych na przyszły rok. Ta kwota, po podzieleniu przez liczbę klubów, określa pulę nakładów na jeden zespół. W roku
2006
jej wartość wyniosła 102 miliony USD na drużynę. W roku 2007 przewidziano wzrost puli zespołu do 109 milionów dolarów.[14]
Zawodnicy i ich menedżerowie często uciekają się do pomysłowych sztuczek, by zmieścić wynagrodzenia w ograniczonej puli klubu. Wcześniej - w czasach gdy premia zaciągowa była wypłacana "z góry", nie wliczano jej do puli. Później wprowadzono zapis według którego premię zaczęto księgować jako rozłożoną równomiernie na wszystkie lata kontraktu i wliczać ją do puli nakładów. Dlatego np. 5-letni kontrakt ustalający wysokość premii zaciągowej na 10 milionów dolarów sprawiał, że co roku 2 miliony dolarów premii pomniejszały pulę nakładów przeznaczoną na zawodnika, choćby sama premia wypłacona była w całości w pierwszym roku kontraktu. Gdy klub decyduje się na rozwiązanie kontraktu z zawodnikiem, pozostała (księgowa) część jego premii zaciągowej pomniejsza pulę nakładów klubu w nadchodzącym sezonie. Z kolei pozostała część pensji zawodnika zostaje anulowana i nie wlicza się do puli klubu.[14]
Kontrakty zawodnicze najczęściej budowane są tak, że wysokość pensji nie jest równo rozłożona na wszystkie lata umowy, ale rośnie od wartości minimalnej w pierwszym roku do wysokich kwot w roku ostatnim. Jeśli zatem umowa opiewa np. na 10 milionów dolarów pensji (nie wliczając premii zaciągowej), zawodnikowi w pierwszym roku kontraktu zostanie wypłacony 1 milion, w drugim - 2 miliony, w trzecim - 3 miliony a w czwartym - 4 miliony dolarów. Jeżeli klub zdecyduje się na rozwiązanie umowy np. po pierwszym roku kontraktu, 9 milionów wynagrodzenia (2+3+4) nie zostanie wypłacone i - co ważniejsze dla właścicieli drużyny - nie obciąży puli nakładów klubu w następnych latach. Jednakże wartość księgowa premii zaciągowej przypadająca na lata, których zwolniony zawodnik już nie spędzi w drużynie, pomniejszają pulę klubu w sezonie następującym po rozwiązaniu umowy.[14]
Wolni agenci
Kontrakt grupowy określa, że wolny agent to zawodnik, który nie jest objęty kontraktem z żadnym klubem, przez co może negocjować z dowolną drużyną warunki nowego kontraktu.[12][17]
Takich zawodników rozróżnia się ponadto według dwóch kategorii - ograniczonych wolnych agentów i nieograniczonych wolnych agentów - ze względu na swobodę negocjacji. Dodatkowo kluby mogą nałożyć na niektórych wolnych agentów znak franczyzowy (franchise tag) lub przejściowy (transition tag), co nakłada na nich dodatkowe ograniczenia negocjacyjne.
Ograniczony wolny agent
Zawodnik z bagażem 3-5 sezonów w lidze, po wygaśnięciu kontraktu, może stać się ograniczonym wolnym agentem i może starać się zawrzeć z dowolnym klubem następną umowę, która jednak może zostać zablokowana przez jego klub macierzysty.
Dotychczasowemu klubowi ograniczonego wolnego agenta przysługuje prawo do przebicia oferty (first refusal right) oraz dodatkowe rekompensaty ze strony klubu, z którym wolny agent chce podpisać nowy kontrakt. Czym dłuższy jest staż zawodnika w lidze i czym wyższa jest kwota nowego kontraktu, tym większa staje się rekompensata - klub macierzysty może otrzymać od nowego klubu możliwość wyboru w pierwszych rundach zaciągu.[17][18]
Nieograniczony wolny agent
Zawodnik po 5 sezonach w lidze, w momencie wygaśnięcia kontraktu, staje się nieograniczonym wolnym agentem i może zawrzeć następną umowę z dowolnym klubem, który nie musi tej zmiany rekompensować jego klubowi macierzystemu.[17]
Zawodnicy franczyzowi i przejściowi
Kluby mają możliwość zmniejszania możliwości negocjacyjnych zawodników o statusie nieograniczonego wolnego agenta. Przez nałożenie na takiego gracza znaku franczyzowego (franchise tag), klub zobowiązuje się do jednorocznego kontraktu opiewającego na kwotę średniej z 5 najwyższych zarobków graczy na tej samej pozycji (lub 120% jego zarobków z poprzedniego roku - którakolwiek suma jest wyższa). Drużyna w lidze NFL może nałożyć znak franczyzowy tylko na jednego zawodnika w sezonie, choć może go nakładać na tego samego gracza przez kolejne lata. Zawodnik "oznakowany" może negocjować z innymi klubami, jednak klub macierzysty ma prawo do dużej rekompensaty od nowego klubu - aż dwóch kolejek nowego zaciągu.
Nałożenie przez klub znaku przejściowego (transition tag) na zawodnika o statusie nieograniczonego wolnego agenta, zamienia go w agenta o statusie ograniczonym ze zobowiązaniem klubu macierzystego do jednorocznego kontraktu opiewającego na kwotę średniej z 10 najwyższych zarobków graczy na tej samej pozycji.
Pensje zawodników "oznakowanych" - w przeciwieństwie do zwykłych pensji wynikających z kontraktów - są gwarantowane, tzn. muszą być w całości wypłacone nawet w przypadku rozwiązania umowy.[17][18]
Polityka antydopingowa
Polityka antydopingowa ligi NFL znalazła swoich zwolenników [19] i przeciwników [20]. Faktem pozostaje to, że jest najstarszym zbiorem zasad tego typu w sporcie zawodowym (przyjęta w
1987
[19]). Od roku
1989
przepisy ligi zawieszają zawodników bez prawa do wynagrodzeń w momencie uzyskania pozytywnych wyników testów dopingowych: na 4 mecze po pierwszym przewinieniu (co stanowi 1/4 sezonu zasadniczego), na 8 meczów po drugim przewinieniu i na 12 meczów po trzecim przewinieniu. Do zawieszonych gier zalicza się mecze w sezonie jak i w fazie
play-off
.[21] W porównaniu do lig
MLB
i
NHL
, gdzie dyskwalifikuje się zawodników po trzecim przewinieniu, przepisy NFL są najłagodniejsze.[22][23]
Jako że NFL rozpoczęła serię losowych, całorocznych testów na obecność substancji dopingowych i polepszających wydajność znacznie wcześniej niż inne ligi, na zabronionych praktykach przyłapano więcej zawodników niż w innych sportach. Do kwietnia
2005
testy dały wynik pozytywny w przypadku 111 zawodników NFL, z czego zawieszono 54.
Numery zawodników
W lidze NFL, zawodnikom przydziela się numery w zależności od pozycji w drużynie, którą zajmują. Obecny system wprowadzono w roku
1973
[24] w celu ułatwienia sędziom i widzom identyfikacji formacji znajdujących się na boisku. Zawodnikom grającym w lidze w momencie uregulowania przepisu pozwolono na pozostanie przy dawnych numerach, jednak od tego czasu zawodnikom dołączającym przypisywane są następujące zakresy numerów, oparte na ich pozycjach podstawowych:
Do roku 2004 skrzydłowi mogli nosić tylko numery z zakresu 80-89.[25] Liga poszerzyła ten zakres to numerów 10-19, aby pomóc klubom w zwiększeniu liczby skrzydłowych i końcowych wystawianych do rozgrywek. Przed tą zmianą zawodnik mógł jednakże dostać numer z zakresu nieodpowiadającego jego pozycji, jeżeli w drużynie zabrakło wolnych numerów w jego formacji. Najbardziej znanym przypadkiem był Keyshawn Johnson, skrzydłowy
New York Jets
, któremu przydzielono numer 19.
Niekiedy zawodnicy proszą ligę o zezwolenie na noszenie numerów spoza puli odpowiedniej dla ich pozycji. W roku
2006
Reggie Bush, biegacz
New Orleans Saints
, poprosił NFL o zezwolenie na zatrzymanie numeru 5, który nosił na koszulce drużyny
University of Southern California
. Liga jednakże odmówiła.[26]
Należy zauważyć, żę system numerowania koszulek zawodników ligi opiera się na podstawowej pozycji zawodnika. Każdy gracz z dowolnym numerem może grać na dowolnej pozycji w dowolnej chwili - z wyjątkiem zawodników z numerami w zakresie 50-79 (linia ataku), którzy muszą o tym poinformować sędziów spotkania.[27] Nierzadko szybcy biegacze ustawiają się na pozycjach skrzydłowych, a masywni liniowi ataku wykorzystywani są jako biegacze lub końcowi w wypadku krótkich, siłowych
gier dołem
.
Dodatkowo, w fazie sparingowej sezonu, gdy kluby poszerzają składy drużyn, zawodnicy mogą nosić numery z dowolnych zakresów. Tuż przed rozpoczęciem sezonu zasadniczego, gdy 53-osobowy skład zespołu zostaje ukształtowany, numery zawodników muszą zostać uporządkowane według odpowiednich zakresów.
NFL w mediach i rozrywce
Telewizja
Prawo do transmisji rozgrywek NFL są najdroższym i najkorzystniejszym finansowo kontraktem nie tylko wśród wszystkich amerykańskich dyscyplin sportowych, ale w całym przemyśle rozrywkowym Ameryki. Mimo podziału rynku telewizyjnego pomiędzy stacje specjalizujące się w konkretnych, coraz węższych formatach medialnych, sport w mediach zawsze gwarantuje ogromną i zróżnicowaną widownię. Co więcej, widownię chętną na oglądanie programu na żywo.
Super Bowl co roku plasuje się w czołówce wydarzeń telewizyjnych. Finały ligi zajmują 4 z 10 miejsc rankingu oglądalności
Nielsen Media Research
.[28] Nadawcy telewizyjni - zarówno stacje publiczne jak i nadające w sieciach kablowych - wykupują prawa do transmisji gier NFL w celu podniesienia swojej całkowitej oglądalności.[29] Sama liga emituje własny program w sieciach kablowych -
NFL Network
.
Radio
Każdy zespół w ligi ma swoją stację radiową. NFL także prowadzi swój program. Audycje dedykowane futbolowi nadawane są na falach radia satelitarnego.[30]
Gry wideo
Firma
Electronic Arts
wydaje grę komputerową Madden NFL, nazwaną imieniem byłego trenera a obecnie komentatora sportowego,
Johna Maddena
. Przed rokiem
2005
na rynku pojawiały się też inne produkcje, jednakże w grudniu
2004
r. Electronic Arts podpisała z NFL 5-letnią umowę na wyłączność na gry przedstawiające zawodników i zespoły ligi.
Polacy w Lidze
Jedynym Polakiem grającym obecnie w NFL jest urodzony w
Wałbrzychu
Sebastian Janikowski
, grający od roku
2000
w drużynie
Oakland Raiders
na pozycji
kopacza
. W latach siedemdziesiątych na tej samej pozycji grali
Czesław Marcol
i
Ryszard Szaro
. W latach dziewięćdziesiątych na pozycji defensive tackle grał
Zbigniew Maniecki
.
Zobacz też:
Polscy futboliści występujący w NFL
Nagrody
- Vince Lombardi Trophy - puchar dla zwycięzcy
Super Bowl
- Lamar Hunt Trophy - puchar dla mistrza
Konferencji AFC
- George S. Halas Trophy - puchar dla mistrza
Konferencji NFC
- NFL Most Valuable Player Award - nagroda dla najlepszego zawodnika Ligi
- NFL Coach of the Year Award - nagroda dla najlepszego trenera Ligi
- NFL Offensive Player of the Year Award - nagroda dla najlepszego zawodnika ataku w Lidze
- NFL Defensive Player of the Year Award - nagroda dla najlepszego zawodnika obrony w Lidze
- NFL Offensive Rookie of the Year Award - nagroda dla najlepszego zawodnika ataku debiutującego w Lidze
- NFL Defensive Rookie of the Year Award - nagroda dla najlepszego zawodnika obrony debiutującego w Lidze
- Super Bowl MVP - nagroda dla najlepszego zawodnika finałów
Super Bowl
- NFL Comeback Player of the Year Award - nagroda dla najlepszego zawodnika Ligi, po nieudanym lub kontuzjogennym sezonie poprzednim
- Walter Payton Man of the Year Award - nagroda dla zawodnika za działalność charytatywną poza Ligą
- Pro Bowl MVP - nagroda dla najlepszego zawodnika meczu
Pro Bowl
Nagrody historyczne
- AFL All-Star Game MVP
- UPI NFL MVP
- UPI NFC Player of the Year
- UPI AFL-AFC Player of the Year
- UPI NFL-NFC Rookie of the Year
- UPI AFL-AFC Rookie of the Year
Historia
Podobnie jak
futbol uniwersytecki
, z którego się wywodzi, futbol zawodowy wyewoluował z
rugby
, które przybyło do Stanów Zjednoczonych przez Kanadę w roku
1874
. Później, gdy rugbiści z McGill University w Montrealu rozpoczęli rozgrywki z graczami Harvard University, sport przekształcił się w
futbol kanadyjski
, zaś w USA rodziła się lokalna odmiana sportu, zdobywająca z każdym rokiem coraz większą popularność wśród sportowych środowisk uniwersyteckich.
Lata 1892-1920
Powstanie zawodowego futbolu w Stanów Zjednoczonych datuje się na rok
1892
, gdy pewien klub sportowy zapłacił Williamowi "Pudge" Heffelfingerowi 500 dolarów (bardzo wysoka kwota w tamtych czasach) za wzięcie udziału w meczu. Tamto spotkanie uznaje się za pierwszy występ zawodowy w futbolu amerykańskim. Choć przez kilkadziesiąt następnych lat rozgrywki uczelniane drużyn ze Wschodniego Wybrzeża skupiały większą uwagę kibiców, futbol zawodowy zaczął zyskiwać ogromną popularność w stanach Środkowego Zachodu, w szczególności w
Ohio
, gdzie np. w roku
1903
amatorski zespół
Massillon
Tigers zatrudnił czterech graczy zawodowych z
Pittsburgha
do rozegrania meczu kończącego sezon.
W roku
1920
utworzono zawodową ligę American Professional Football Association. Siedzibą APFA był salon samochodowy w
Canton
, w stanie
Ohio
, a pierwszym prezydentem (prezesem) ligi wybrano legendarnego zawodnika
Jima Thorpe'a
. Grupa jedenastu stowarzyszonych klubów, z których wszystkie oprócz jednego miały siedziby na Środkowym Zachodzie kraju, z początku mniej przypominała prawdziwą ligę a bardziej była układem partnerów przystających do umowy o wzajemnym niezabieraniu sobie zawodników. W pierwszych latach ligi, jej członkowie rozgrywali mecze z zespołami nie należącymi do APFA.
Lata 1920-1950
Od roku
1921
APFA zaczęła działać jak regularna liga, prowadząc oficjalne statystyki.
Rok później
zmieniono jej nazwę na National Football League, choć wciąż trudno było określić ją jako zawodową ligę o zasięgu krajowym. Różnorakie zespoły często dołączały i równie regularnie odchodziły.
Stopniowo jednak rozgrywki futbolu zawodowego zyskiwały na popularności, a kluby coraz częściej sięgały po takie byłe gwiazdy drużyn uniwersyteckich jak Red Grange czy Benny Friedman. Do roku
1934
wszystkie małomiasteczkowe luby ligi, z wyjątkiem
Green Bay Packers
, przeniosły swoje siedziby lub zostały zastąpione przez drużyny z wielkich miast. Dodatkowe zainteresowanie ze strony kibiców wzbudzał mecz o mistrzostwo ligi, rozgrywany corocznie od sezonu
1933
.
W okresie
II wojny światowej
mecze futbolu zawodowego zaczęły rywalizować z rozgrywkami uczelnianymi i wabić nowych kibiców. Upowszechnienie formacji T w taktyce futbolowej poskutkowało szybszymi zagraniami, prowadzącymi do wyższych wyników, co z kolei przyciągnęło rekordową liczbę widzów. W roku
1945
zespół
Cleveland Rams
przeniósł się do
Los Angeles
, stając się pierwszym dużym zawodowym klubem sportowym na Zachodnim Wybrzeżu.
Pięć lat później
do ligi trafiły trzy zespoły ze świeżo rozwiązanej
All-America Football Conference
, zwiększając liczbę drużyn NFL do trzynastu.
Lata 1950-1970
Od
lat 50.
nikt już nie podważał pozycji futbolu zawodowego. Rozgrywki NFL zagarnęły czas antenowy. Gwiazdami przekazów telewizyjnych stali się zawodnicy ligi, tacy jak Bobby Layne, Paul Hornung, Otto Graham czy Johnny Unitas. Mecz o mistrzostwo NFL w roku
1958
przyciągnął rekordową liczbę telewidzów, kreując Unitasa i jego kolegów z
Baltimore Colts
na nowe narodowe sławy. Wzrost popularności rozgrywek profesjonalnych był tak silny, że w połowie
lat 60.
futbol prześcignął
baseball
w niektórych rankingach ulubionych sportów widowiskowych Amerykanów.
Gdy pod koniec
lat 50.
NFL odmówiła prośbie promotora sportowego i wizjonera,
Lamara Hunta
, o pozwolenie na zakup istniejącej lub wprowadzenie nowej
franczyzy
do ligi, Hunt zawiązał w roku
1960
konkurencyjną
American Football League
(AFL). Udało mu się zjednać siedmiu innych przedsiębiorców do zaangażowania się w nowe przedsięwzięcie. Grupę tych ośmiu założycieli ligi nazywano "Klubem Durniów" ("Foolish Club"), ponieważ właściciele klubów AFL byli mniej stabilni finansowo od rywali z NFL, co w powszechnym mniemaniu skazywało ich na porażkę podobną do upadku
AAFC
.
Liga AFL wprowadziła do dyscypliny klika nowinek nieobecnych w NFL, takich jak nowa taktyka otwartych gier ofensywnych
górą
, nazwiska zawodników wypisane na koszulkach czy oficjalny zegar czasu gry widziany przez widownię (w NFL czas mierzony był według zegarków sędziów i oznajmiany przez nich w pewnych odstępach). Nowej lidze udało się także zyskać stabilność finansową po tym, gdy ustalono równy podział zysków z przychodów za bilety i przekazy medialne pomiędzy wszystkie zespoły oraz zawarto umowy telewizyjne na wszystkie mecze w AFL.
Pojawienie się AFL stało się bodźcem do rozwoju NFL: w Teksasie powstała drużyna
Dallas Cowboys
, aby zdystansować popularność zespołu Hunta -
Dallas Texans
, który przeniósłszy się w roku
1963
do
Kansas City
zmienił nazwę na
Chiefs
; NFL skusiła Maksa Wintera pozwoleniem na założenie klubu
Minnesota Vikings
w zamian za odejśce z AFL; nowo powstała drużyna
Atlanta Falcons
została własnością Rankina Smitha, którego NFL udało się skłonić do porzucenia pomysłu wystawienia zespołu
Miami Dolphins
w ramach AFL.
Między NFL i AFL rozpoczęła się wojna o zawodników, doprowadzająca niemal do upadku obu lig. Dlatego w roku
1966
obie organizacje postanowiły
połączyć się
przed sezonem roku
1970
. Dziesięć drużyn AFL oraz trzy drużyny NFL weszły w skład
konferencji AFC
, zaś pozostałe trzynaście zespołów NFL uformowało
konferencję NFC
w ramach nowej ligi NFL. Dodatkowo, od roku 1966, pomiędzy obiema - już współpracującymi ze sobą - organizacjami rozgrywano Finał o Mistrzostwo Świata AFL-NFL (AFL-NFL Championship), który przed połączeniem lig wyłaniał tzw. Mistrza Świata Futbolu Zawodowego (World Championship of Professional Football). Po roku 1970 finał stał się meczem o mistrzostwo NFL i przemianowany został na
Super Bowl
.
Od roku 1970
W
latach 70.
i
80.
liga utwierdziła swoją wiodącą rolę w sportach widowiskowych Ameryki i stała się ważną częścią amerykańskiej
kultury masowej
. Dzień rozgrywania Super Bowl stał się nieoficjalnym świętem a sam mecz jednym z najchętniej oglądanych przekazów telewizyjnych w całym roku.
Monday Night Football
, po raz pierwszy nadany w roku
1970
, od razu stał się jednym z najlepiej ocenianych programów łączących sport i rozrywkę. W przepisach ligowych wprowadzono zmiany skutkujące jeszcze szybszymi akcjami, przyciągającymi uwagę nowych widzów.
Pojawienie się United States Football League na początku
lat 80.
było największym wyzwaniem dla ligi po połączeniu z AFL. Nowa liga była dobrze opłaconą konkurencją ze znanymi zawodnikami i kontraktem telewizyjnym ze stacjami krajowymi. Jednakże po trzech latach działalności USFL rozwiązano ze względu na poziom przychodów finansowych.
W ostatnim czasie NFL zaangażowała się nowe przedsięwzięcia i weszła na nowe rynki. W roku
1986
liga rozpoczęła serię przedsezonowych meczów pokazowych nazywanych American Bowl, które rozgrywa się poza Stanami Zjednoczonymi. W roku
1991
pod auspicjami ligi powstała World League of American Football (zwana teraz
NFL Europa
), z drużynami z siedzibami w
Niemczech
i
Holandii
. W roku
2005
rozegrano pilotowy mecz sezonu regularnego w
stolicy Meksyku
. Liga utworzyła w roku
2003
własną stację telewizji kablowej -
NFL Network
.
Czarnoskórzy
W czasach American Professional Football Association oraz w początkach NFL kilku zawodników czarnoskórych grało w lidze, a nawet uważanych było za klubowe gwiazdy. Jednak, gdy w roku
1932
znany ze swoich rasistowskich poglądów George Preston Marshall wprowadził do ligi swój zespół Boston Braves (który po latach stał się
Washington Redskins
), Murzyni szybko zniknęli ze składów drużyn. Dopiero w połowie
lat 40.
, idąc śladem ligi
AAFC
, niektóre z klubów NFL zaczęły zatrudniać czarnoskórych, choć aż do roku
1949
nie uwzględniano ich w zaciągach absolwentów uniwersytetów. W tym roku do ligi wybrano pięciu Murzynów a pierwszym z nich, który zaczął regularnie grać w sezonie, był Wally Triplett,
biegacz
z Pennsylvania State University, występujący później w drużynach
Detroit Lions
i
Chicago Bears
.
W tamtych czasach zawodnicy czarnoskórzy, którym udało się stać członkami drużyn, stawali się obiektami niepisanych ale przestrzeganych "limitów" na liczbę Murzynów w zespole i pozycji, na których mogli występować. Nie było wtedy w NFL czarnoskórych
rozgrywających
,
środkowych
linii ataku
ani środkowych
wspomagających
. Liga tradycyjnie ignorowała podczas zaciągów środowiska małych, "czarnych"
college'ów
.
Z kolei
AFL
chętnie zaciągała obiecujących zawodników z uczelni murzyńskich i obsadzała ich na pozycjach "zabronionych" w NFL. I tak w roku
1963
zespół ligi,
Kansas City Chiefs
, został pierwszą drużyną w historii futbolu zawodowego, która w pierwszej turze zaciągu sięgnęła po zawodnika z małej uczelni murzyńskiej -
liniowego obrony
Bucka Buchanana (z college'u Grambling State), który wcześniej nie został wybrany przez kilkanaście tur zaciągu w NFL. W roku
1990
Buchanan trafił do Galerii Gwiazd Futbolu Zawodowego. Ten wybór uruchomił lawinę wybitnych czarnoskórych zawodników starających się o zaciąg do AFL, w której mieli zdecydowanie większe szanse na grę w porównaniu z konkurencyjnymi ligami. Chiefs zatrudnili także Willie Laniera (także wybrany do Galerii Gwiazd), który został pierwszym czarnoskórym środkowym
wspomagającym
. Z kolei Marlin Briscoe, grający w innej drużynie AFL -
Denver Broncos
, był pierwszym Murzynem na pozycji rozgrywającego z pierwszego składu.
W ten sposób AFL stała się pionierem zmian stosunku ligi NFL do czarnoskórych sportowców. Zaowocowało to udziałem Murzynów w aktywności klubów nie tylko w charakterze zawodników, ale także asystentów trenerskich a ostatecznie - trenerów drużyn. W roku
2007
Tony Dungy, trener
Indianapolis Colts
, został pierwszym czarnoskórym, który doprowadził swoją drużynę do zwycięstwa w
Super Bowl
.
Przenosiny i połączenia klubów
Na początku swojej działalności NFL była niestabilna a zespoły wielokroć zmieniały swoje siedziby. Do połączeń drużyn dochodziło często podczas
II wojny światowej
, gdy kluby opuszczali zawodnicy wcielani do wojska.
Przenosiny zespołów zaczęły wzbudzać o wiele więcej kontrowersji u schyłku
XX wieku
, gdy liga pozwoliła wielu swoim członkom na porzucenie wieloletnich siedzib na rzecz nowych, atrakcyjnych marketingowo lokalizacji. Mimo że właściciele klubów niezmiennie argumentowali swoje ruchy kłopotami pieniężnymi, rósł niesmak fanów uważających ligę za stabilną finansowo. Duże miasta traciły swoje drużyny: z
Cleveland
uciekli
Rams
, z
Baltimore
-
Colts
, z
Houston
-
Oilers
, a z
Saint Louis
-
Cardinals
. Jednak po latach miastom udało się zaprosić nowe franczyzy - odpowiednio:
Browns
,
Ravens
,
Texans
i
Rams
.
Miasto
Los Angeles
, drugi co do wielkości rynek medialny w Ameryce, nie gościło żadnego klubu ligi NFL od roku
1994
, po tym gdy
Raiders
i
Rams
przeniosły się do nowych siedzib.
Dodatkowo, wraz z rozkwitem przedmieść wielkich miast amerykańskich, w
latach 70.
XX wieku
narodził się trend do budowy nowych stadionów i siedzib klubowych poza metropolią centralną regionu. Od
przełomu wieku
zauważa się jednak tendencję powrotu obiektów sportowych do dużych miast.
Zwycięzcy Mistrzostw Ligi i Super Bowl
Zespół | Mistrzostwa Ligi | Rok zdobycia Mistrzostwa Ligi | Mistrzostwa Świata(5) | Rok zdobycia Mistrzostwa Świata(5) |
Green Bay Packers
| 12 | NFL: 1929, 1930, 1931, 1936, 1939, 1944, 1961, 1962, 1965, 1966, 1967, 1996 | 2 | 1966, 1967 |
Chicago Bears
| 9 | NFL: 1921, 1932, 1933, 1940, 1941, 1943, 1946, 1963, 1985 | | |
Cleveland Browns
| 8 |
AAFC
: 1946, 1947, 1948, 1949 NFL: 1950, 1954, 1955, 1964 | | |
New York Giants
| 7 | NFL: 1927, 1934, 1938, 1956, 1986, 1990, 2007 | | |
Dallas Cowboys
| 5 | NFL: 1971, 1977, 1992, 1993, 1995 | | |
Pittsburgh Steelers
| 5 | NFL: 1974, 1975, 1978, 1979, 2005,2008 | | |
San Francisco 49ers
| 5 | NFL: 1981, 1984, 1988, 1989, 1994 | | |
Washington Redskins
| 5 | NFL: 1937, 1942, 1982, 1987, 1991 | | |
Indianapolis Colts
| 5 | NFL: 1958, 1959, 1968, 1970, 2006 | | |
Detroit Lions
| 4 | NFL: 1935, 1952, 1953, 1957 | | |
Oakland Raiders
| 4 |
AFL
: 1967 NFL: 1976, 1980, 1983 | | |
Kansas City Chiefs
(3) | 3 |
AFL
: 1962, 1966, 1969(3) | 1 | 1969 |
New England Patriots
| 3 | NFL: 2001, 2003, 2004 | | |
Philadelphia Eagles
(1) | 3 | NFL: 1948, 1949, 1960 | | |
St. Louis Rams
| 3 | NFL: 1945, 1951, 1999 | | |
# Canton Bulldogs(4) | 2 | NFL: 1922, 1923 | | |
Arizona Cardinals
(2) | 2 | NFL: 1925(2), 1947 | | |
Tennessee Titans
| 2 |
AFL
: 1960, 1961 | | |
Buffalo Bills
| 2 |
AFL
: 1964, 1965 | | |
Miami Dolphins
| 2 | NFL: 1972, 1973 | | |
Denver Broncos
| 2 | NFL: 1997, 1998 | | |
# Akron Pros | 1 | NFL: 1920 | | |
# Cleveland Bulldogs(4) | 1 | NFL: 1924 | | |
# Frankford Yellow Jackets(1) | 1 | NFL: 1926 | | |
# Providence Steam Roller | 1 | NFL: 1928 | | |
San Diego Chargers
| 1 |
AFL
: 1963 | | |
New York Jets
(3) | 1 |
AFL
: 1968(3) | 1 | 1968 |
Minnesota Vikings
| 1 | NFL: 1969 | | |
Baltimore Ravens
| 1 | NFL: 2000 | | |
Tampa Bay Buccaneers
| 1 | NFL: 2002 | | |
New Orleans Saints
| 1 | NFL: 2009 | | |
Seattle Seahawks
| 0 | NFL: nigdy - przegrali
Super Bowl XL
| | |
Carolina Panthers
| 0 | NFL: nigdy - przegrali
Super Bowl XXXVIII
| | |
Atlanta Falcons
| 0 | NFL: nigdy - przegrali Super Bowl XXXIII | | |
Jacksonville Jaguars
| 0 | NFL: nigdy - przegrali Mistrzostwo Konferencji | | |
Houston Texans
| 0 | NFL: nigdy nie weszli do fazy play-off | | |
- Zespoły oznaczone symbolem # już nie działają.
Legenda tabeli:
- (1) W opinii niektórych drużyna
Philadelphia Eagles
jest odtworzonym zespołem Frankford Yellow Jackets. Jednakże w oficjalnych dokumentach NFL traktowani są jako osobne kluby.
- (2) Mistrzostwa ligi w roku
1925
budzą kontrowersje. Debatuje się, czy tytuł nadany zespołowi
Arizona Cardinals
(wtedy Chicago Cardinals) nie powinien być przyznany nieistniejącemu już zespołowi Pottsville Maroons.
- (3) Od końca sezonu
1966
mistrzowie lig
AFL
i NFL rozgrywali Finał o Mistrzostwo Świata AFL-NFL (nazwane później
Super Bowl
). Drużyny
New York Jets
i
Kansas City Chiefs
były mistrzami ligi AFL i wygrały Finały z mistrzami ligi NFL,
Baltimore Colts
i
Minnesota Vikings
, odpowiednio po sezonach
1968
i
1969
.
- (4) Drużyny Canton Bulldogs i Cleveland Bulldogs to dwie odrębne
franczyzy
. Właściciel zespołu z Cleveland (wtedy zwanego Indians) kupił zespół z Canton po sezonie
1923
. Następnie przeniósł zawodników z Canton do drużyny z Cleveland i zmienił jej nazwę na Bulldogs. Starał się też odsprzedać zespół Canton Bulldogs bez zabranych zawodników, ale żadna transakcja nie doszła do skutku. Tym sposobem drużyna z Canton nie rozegrała sezonu
1924
, choć później wróciła do ligi, by po dwóch latach ostatecznie zostać rozwiązaną.
- (5) Po sezonach
1966
-
1969
dwie rywalizujące ze sobą ligi
AFL
i NFL rozgrywały Finały o Mistrzostwo Świata AFL-NFL, którym później nadano nazwy Super Bowl I-IV. Do tych finałów przystępowały zespoły, które przeszły wszystkie fazy rozgrywek w swojej lidze. Dodatkowa kolumna w tabeli służy podkreśleniu wysiłku tych drużyn i rangi finałów.
Komisarze i prezydenci
- Prezydent
Jim Thorpe
(
1920
–
1921
)[31]
- Prezydent Joseph Carr (
1921
–
1939
)
- Prezydent Carl Storck (
1939
–
1941
)
- Komisarz Elmer Layden (
1941
–
1946
)
- Komisarz Bert Bell (
1946
–
1959
)
- p.o. Prezydent Austin Gunsel (
1959
–
1960
, po śmierci Bella)
- Komisarz Alvin "Pete" Rozelle (
1960
–
1989
)
- Komisarz Paul Tagliabue (
1989
–
2006
)
- Komisarz Roger Goodell (od
2006
)
Siedziby
-
Canton
, w stanie
Ohio
(
1920
–
1921
)
-
Columbus
, w stanie
Ohio
(
1921
–
1941
)
-
Chicago
w stanie
Illinois
, (
1941
–
1946
)
-
Filadelfia
, w stanie
Pensylwania
(
1946
–
1960
)
-
Nowy Jork
, w stanie
Nowy Jork
(od
1960
)
Zobacz też
Inne ligi
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- 2006 NFL Record & Fact Book, National Football League,
2006
,
- Bob Carroll, Total Football II: The Official Encyclopedia of the National Football League,
1999
,
- Craig R. Coenen, From Sandlots to the Super Bowl: The National Football League, 1920-1967,
2005
,
- Roger Goodell, Larry Upson, 2006 Official Playing Rules of the National Football League,
2006
,
- Will McDonough, The NFL Century: The Complete Story of the National Football League, 1920-2000,
1999
,
- Charles K. Ross, Outside the Lines: African Americans and the Integration of the National Football League,
2001
,
- Joe Ziemba, When Football Was Football: The Chicago Cardinals and the Birth of the NFL,
1999
,
Przypisy
- ↑ Taką kolejność kierunków geograficznych (wsch., płn., płd., zach.) określających dywizje stosuje się w większości dokumentów NFL.
- ↑ Sezon zasadniczy drużyny futbolowej składa się z 16 tygodni gier oraz jednego tygodnia przerwy, tzw. bye week.
- ↑ Zobacz
economist.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
sports.espn.go.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
nfl.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
www.drugijard.pl
(
pol.
)
- ↑ Zobacz
football.about.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
football.about.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
espn.go.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
vikings.scout.com
(
ang.
)
- ↑ 11,0 11,1 Zobacz
sports.espn.go.com
(
ang.
)
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Zobacz
nflpa.org
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
johnelway.com
(
ang.
)
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 Zobacz
askthecommish.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
usatoday.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
sptimes.com
(
ang.
)
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Zobacz
askthecommish.com
(
ang.
)
- ↑ 18,0 18,1 Zobacz
askthecommish.com
(
ang.
)
- ↑ 19,0 19,1 Zobacz
washingtonpost.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
cbsnews.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz dokument
PDF
ze stron
nflpa.org
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
usatoday.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
ctv.ca
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
football.about.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
football.about.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
sports.espn.go.com
(
ang.
)
- ↑ Zawodnicy liniowi generalnie nie mogą rozgrywać piłki. Poinformowanie sędziów o zajęciu pozycji poza linią ataku, pozwala na uniknięcie niepotrzebnego "odgwizdywania" rzekomych przewinień związanych z zagrywaniem piłki.
- ↑ Zobacz
nielsenmedia.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
theglobeandmail.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
nfl.com
(
ang.
)
- ↑ Zobacz
footballresearch.com
(
ang.
)