Zajęcia koncentrują się na zagadnieniu dziedzictwa kulturowego. Ich celem jest uwrażliwienie na wartości duchowe i materialne przekazywane przez przodków.
Przedmiot: wiedza o kulturze
Poziom kształcenia: klasa III LO
Czas realizacji: 1 godz. lekcyjna
Temat: Memento... – pamiątki rodzinne naszym dziedzictwem
Cel ogólny: umacnianie i pielęgnowanie więzi emocjonalnych z "Ziemią Ojców"
Cele szczegółowe
Uczeń:
- rozumie pojęcie - dziedzictwo kulturowe;
- dostrzega etyczny aspekt dziedzictwa;
- dostrzega potrzebę ochrony dziedzictwa kulturowego;
- potrafi wyjaśnić dlaczego odwiedzone w czasie wycieczki miejsca są ważne dla historii Zwierzyńca;
- potrafi określić znaczenie tych miejsc dla kształtowania postawy patriotycznej;
- kultywuje pamiątki po przodkach i rozbudza swoje zainteresowania przeszłością rodu oraz narodu;
- kształci umiejętność wnioskowania;
Metody pracy: oglądowa (wystawa), swobodna rozmowa (elementy wywiadu),dyskusja,
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa, praca w parach
Środki dydaktyczne: pamiątki po przodkach (zdjęcia, wycinki z prasy, tablica obozu przejściowego w Zwierzyńcu – wypożyczona z kościoła parafialnego)
Faza wprowadzająca (7 min.):
- Czynności organizacyjne.
- Uświadomienie uczniom celów lekcji.
- Ustalenie przebiegu lekcji.
Faza operacyjna (30 min.):
- Dzielenie się wrażeniami po wycieczce (wypowiedzi chętnych uczniów)
- Wprowadzenie w klimat lekcji - wysłuchanie nagrania "Biały Krzyż".
- Prezentacja pamiątek przyniesionych przez uczniów – oglądanie, swobodne rozmowy, pytania)
- Pogrupowanie pamiątek ze względu na okres, z którego pochodzą (ułożenie na wskazanych ławkach)
- Sporządzenie przez dwóch wybranych uczniów rejestru ("inwentarza") zgromadzonych "śladów przeszłości".
- Określenie przez uczniów znaczenia tychże pamiątek dla nich, dla ich rodzin, dla regionu, dla ojczyzny ( komentarz nauczyciela).
Faza podsumowująca (8 min.):
- Podsumowanie przebiegu zajęć (nauczyciel).
- Ocena pracy i zaangażowania uczniów.
- Zadanie i objaśnienie pracy domowej ( wywieszenie tematów pracy na tablicy) - Spośród podanej listy wybierz jedno zadanie i przygotuj pracę .
Tematy pracy
- Wykonaj herb miasta Zwierzyniec farbami akwarelowymi lub plakatowymi.
- Jakie znaczenie dla miejscowości ma herb? Wyszukaj informacje o historii i tajemnicach herbów polskich.
- Wykonaj pracę pt. "Szczególny pomnik". Zastosuj technikę graficzną lub rysunkową.
- Nawiąż kontakt z twórcami regionalnymi i przygotuj wystawę prezentującą Zwierzyniec w obrazach malarskich.
- Odwołując się do własnych wyobrażeń o historii wpisanej w życie Zwierzyńca, stwórz malarski portret swojego miasta.
- Napisz sprawozdanie z odbytej wycieczki. Zaakcentuj te miejsca, których historia prawdziwie Cię poruszyła.
- Przeprowadź wywiad z Panią Haliną Matławską na temat sposobu gromadzenia informacji do opracowania monograficznego pt. "Zwierzyniec".
- Napisz scenariusz przedstawienia pt. "Jeden dzień z życia Powstańca".
- Zredaguj tekst, który mógłby stanowić epilog do przewodnika "Ziemia Ojców, z której wyrosłeś".
- Jako Polak i Europejczyk zredaguj przemówienie, przeznaczone do głośnej prezentacji wobec innych młodych ludzi na temat potrzeby pielęgnowania pamięci o szlachetnych dokonaniach przodków.
- Opracuj "Dekalog Młodego Polaka".
- "Wszystko czymś jest, po Bogu Ojczyźnie zawdzięczasz" – rozwiń myśl w formie eseju.
- Opracuj antologię tekstów, które stanowią literacki pomnik minionych wydarzeń rozegranych na zwierzynieckiej ziemi.
- Zainspirowany historią miejsc upamiętnionych krwią powstańców stwórz mapę trasy przemierzonej przez walczących o wolność w 1863 r. Poproś o pomoc nauczyciela geografii.
- W dowolnej formie literackiej wyraź swoje uznanie dla przedstawicieli Stowarzyszenia Dzieci Ofiar Wojny Ziemi Zamojskiej za ich cierpienia znoszone za imię "Polska".
- Opracuj kalendarz uroczystości historycznych obchodzonych w Twoim mieście.
- Zaproponuj program obchodów Dni Zwierzyńca. Uwzględnij sylwetki tych osób, które przyczyniły się do krzewienia kultury w mieście.
- Opracuj plan działalności Stowarzyszenia Miłośników Zwierzyńca na następny rok kalendarzowy.
- Wykonaj reportaż zdjęciowy z powtórnie odbytej "wycieczki". Przygotuj jego prezentację.
- Wyszukaj teksty pieśni i piosenek żołnierskich, które można by wykorzystać podczas wieczoru przy ognisku na zakończenie trasy.
- Przygotuj album na podstawie sporządzonego w czasie lekcji rejestru "pamiątek" i nadaj mu tytuł.
OBJAŚNIENIE
Proponowana lista tematów zawiera polecenia do samodzielnego wykonania (przewiduje odrębne zadanie dla każdego ucznia). Celem pracy jest oczywiście pobudzenie aktywności młodego pokolenia – aktywności plastycznej, literackiej, muzycznej itp. Polecenia mniej lub bardziej ściśle wiążą się z umownie wyznaczoną trasą.
Na wykonanie tych zadań uczniowie powinni otrzymać określony czas (stosowny do stopnia trudności zadania).
Po upływie ustalonego terminu proponuję w odniesieniu do zadania pierwszego, trzeciego, czwartego, piątego i dwudziestego pierwszego zorganizowanie - na lekcji wiedzy o kulturze - klasowej wystawy, która polegałaby na prezentacji oraz omówieniu indywidualnych dokonań uczniów - refleksji "twórców" i ocenie ich zaangażowania przez nauczyciela.
Zadania od szóstego do trzynastego oraz zadanie piętnaste można sprawdzić na lekcji języka polskiego. Zadania szesnaste, siedemnaste i osiemnaste warto zrealizować w porozumieniu ze Zwierzynieckim Ośrodkiem Kultury i Rekreacji, co powinno dostarczyć nowych doświadczeń.
Pozostałe zadania można sprawdzić również na lekcji wiedzy o kulturze. Prace te w zależności od pomysłów uczniów - mogą okazać się niezwykle ciekawe. Ich wykonanie stwarza możliwość korelacji międzyprzedmiotowej.
Agata Tkaczyk