Taksonomia – z języka greckiego taksis – układ, początek, nomos – prawo. To ścisły zespół zasad jakiejś klasyfikacji i opis wyodrębnionych jej członków.
Hierarchiczne ujęcie celów kształcenia polegające na tym, iż wyższe kategorie obejmują te niższe, co oznacza, że osiągnięcie celu wyższego wymaga wcześniejszego osiągnięcia niższego.
Taksonomia celów kształcenia – zespół zasad porządkujących cele dydaktyczne.
Najbardziej popularną taksonomię celów kształcenia opracował zespół amerykańskich psychologów pod kierownictwem Blooma. Obejmuje ona trzy dziedziny: poznawczą, emocjonalną i praktyczną, a w ich obrębie wiele szczegółowych celów.
Taksonomia celów kształcenia zaproponowana przez Blooma¹ to:
· wiedza,
· zrozumienie,
· zastosowanie,
· analiza (dlaczego?),
· synteza (rozwiązywanie problemu),
· ocena (sformułowanie osądu na dany temat).
Taksonomia celów nauczania
|
Poziom
|
Kategoria
|
Wiadomości
|
A,Zapamiętanie wiadomości
Wychowanek zapamiętuje pewne terminy, fakty, prawa i teorie, zasady działania, wykazuje się elementarnym poziomem ich zrozumienia, nie myli ich ze sobą i nie zniekształca
|
B.Zrozumienie wiadomości
Wychowanek potrafi własnymi słowami opisać, streścić przyswojone wiadomości
|
Umiejętności
|
C.Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych
Umiejętność praktycznego posługiwania się wiadomościami według podanych mu uprzednio wzorów
|
D.Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych
Opanowanie przez wychowanka umiejętności formułowania problemów, dokonywania analizy i syntezy nowych dla niego zjawisk, formułowania planu działania, tworzenia oryginalnych przedmiotów, wartościowania przedmiotów według pewnych kryteriów.
|
Taksonomia celów dziedziny poznawczej, inaczej taksonomia celów nauczania.
Taksonomia celów wychowania
|
Poziom
|
Kategoria
|
Działania
|
A,Uczestnictwo w działaniu
Wychowanek ani nie unika danego rodzaju działania, ani też go nie podejmuje z własnej woli, natomiast chętnie dostosowuje się do sytuacji – nie przejawia inicjatywy
|
B.Podejmowanie działania
Wychowanek nie tylko stosuje się do sytuacji, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób, samoistnie podejmuje działanie
|
Postawy
|
C.Nastawienie na działanie
Wychowanek konsekwentnie wykonuje dane działanie na skutek trwałej potrzeby wewnętrznej, zachęca do nich innych
|
D.System działań
Wychowanek realizuje działania wg. Określonego, uporządkowanego zbioru zasad postępowania, z którym identyfikuje się, nie zawodzi nawet w trudnych sytuacjach, działa w swoim stylu
|
Taksonomia dziedziny motywacyjnej, inaczej taksonomia celów wychowania.
¹Bloom – Beniamin Bloom autor taksonomii. Usystematyzował cele kształcenia, wyróżnił 3 zakresy celów a mianowicie: poznawczy,
afektywny i psychomotoryczny
|