Klasyfikacja – porządkowanie to pojecie łączy się z pojęciem zbioru i podzbioru, związków między zbiorami, działaniach na zbiorach. Klasyfikując przedmioty interesujemy się ich cechami i tak dzieje się już u dzieci przedszkolnych bawiąc się dzieci nieświadomie lub świadomie klasyfikują , grupują w zbiory lub podzbiory grupy przedmiotów ( zabawek, klocków, układanek).
Umiejętność klasyfikacji jest potrzebna przy grupowaniu elementów ze względu na ich wspólne cechy.
Klasyfikując przedmioty możemy uwzględnić szczegółowe cechy każdego przedmiotu, jak również uwzględnić kryteria ogólne.
Np.:
Możemy rozważać zbiór stokrotek i bratków, ale możemy również włączyć stokrotki i bratki do zbioru kwiatów Już bardzo wcześnie w trakcie zabawy dzieci grupują razem identyczne przedmioty
- np. :potrafią wybrać ze stosu guzików jeden (tego samego kształtu, koloru, wielkości)
co guzik pokazywany na wzór
Jednak gdy trzeba dokonać abstrahowania jednej z cech np.: kształtu jest to zadania już trudniejsze. Gdy dajemy dziecku elementy różniące się wieloma cechami i ma ono zdecydować ze względu na którą z nich dokonać podziału na zbiory to trudność jest jeszcze większa do takiej klasyfikacji dziecko nie jest od razu przygotowane.
PRZYKŁAD
Jeśli damy dziecku obrazki
- ludzi
- zwierząt
- roślin
i każemy je uporządkować to dziecko 3-4 letnie , będzie je próbowało łączyć w pary. Dziecko starsze będzie starało się je powiązać ( nie obejmując myślą wszystkich rozłożonych par).
w toku dalszego rozwoju dziecka stara się zachować to samo kryterium i objąć nim wszystkie dane elementy tworząc w tym wypadku kompleks.
Ważnym momentem jest, kiedy dziecko zauważy , że dany element może być włączony zarówno do jednego i do drugiego zbioru.
Np.: ZWIERZĘTA DZIKIE W ZOO ¬ LIS ® ZWIERZĘTA LEŚNE Lis może należeć do jednego jak i drugiego zbioru
Czyli dokonuje podziału zbioru na podzbiory wg. określonych cech.
Doświadczenia klasyfikacji łączą się ze zrozumieniem zmian liczebności zbiorów zależne jest od kryterium klasyfikacji tzn. w zależności od cechy wg. której grupujemy elementy, otrzymujemy więcej lub mniej zbiorów oraz im więcej jest zbiorów, tum mniej elementów zawiera każdy z nich.
Np.: klocki Dienesa to klasyfikacja wg. cech jakościowych
- wg. kształtu otrzymujemy 3 zbiory
- wg. koloru otrzymujemy 4 zbiory
- wg. wielkości otrzymujemy 2 zbiory
Do takich zadań możemy wykorzystać różnego rodzaju klocki, mozaiki, pętle, sznurki.
W procesie klasyfikacji ważne jest zrozumienie, że zbiory można łączyć uwzględniając wspólne cechy ich elementów.
Np.: JABŁKA GRUSZKI ŚLIWKI ® OWOCE
Dzieci nie zawsze rozumieją, że liczebność każdego z podzbiorów danego zbioru jest zawsze mniejsza od liczebności tego zbioru. Dopiero w stadium operacji formalnych dzieci przy uzasadnieniu używają właściwych terminów : WSZYSTKIE, NIEKTÓRE są to tzw. KWANTYFIKATORY.
Określenie części wspólnej zbiorów nie jest łatwe nawet dla dzieci szkolnych dlatego ważne jest aby jak najwięcej prowadzić zajęć matematycznych w przedszkolu działając na zbiorach , aby zaznajomić dziecko z pojęciem zbioru , prowadzić działania na zbiorach , porządkując je czyli ciągle dokonywać klasyfikacji.
Iwona Kwiatkowska
|