Lekcja: "Groza gór wysokich w poezji Kazimierza Przerwy - Tetmajera"
Kolosalność gór
Tatry stają się bardziej kolosalne, gdy porówna się ich wielkość z kruchością człowieka,
który może je jedynie podziwiać. Władysław Kopaliński w „Słowniku symboli” pisze
o symbolice góry, jako o „ambiwalentnej mierze człowieka. Jego wielkie budowle stają
się małe, gdy spoglądamy na nie z wierzchołka góry”.
Kazimierz Przerwa – Tetmajer ukazuje w swych utworach małego i bezbronnego
człowieka, który jest narażony na czychające na niego niebezpieczeństwa, podczas
przemierzania gór.
Lecz nie tylko istota ludzka jest na nie narażona. Góry z wiersza p.t. „Motyl”, wydają się
jeszcze bardziej wyolbrzymione, gdy obecny jest tam motyl. Jest on malutki i wyraźnie
odcina się na tle krajobrazu. Jest to spowodowane czystą bielą jego skrzydeł.
Zestawienie widoku motyla z kolosalną skałą sprawia, że optycznie się ona powiększa.
Ta wysoko położona kraina, wydaje się niesamowicie wielka. Jej rozmiar zwiększa się
wizualnie, a dzieje się tak poprzez zdrobnienia, jakich Tetmajer użył, by opisać motyla:
„(...)
motyl skalny przelata – jak orzeł samotny...
jak dzwoneczek anielski na swych skrzydłach dźwięczy
i kwiatem się odrywa gdzies z igły zawrotnej,
i nad otchłanie czarne, nad skały olbrzymie
unosi ta ptaszyna maleńka i dzika
ducha ludzkiego, jako niebios wedrownika...”.
