Era kenozoiczna

Czwartorzęd to drugi i najmłodszy okres ery kenozoicznej, który zaczął się ok. 1,6 mln lat temu i trwa do dziś. Dzieli się na epoki: plejstocen i holocen, który nadal trwa. Na początku czwartorzędu rozmieszczenie kontynentów było praktycznie podobne do dzisiejszego. W dużym stopniu zmienił się klimat, w którym nastąpiło gwałtowne ochłodzenie powodujące zlodowacenia, które objęły dużą część planety. Glacjały to chłodne okresy, w których lądolody i lodowce powiększały swoją powierzchnię pokrywając coraz większe tereny. Glacjały były poprzedzane okresami ciepłymi, które powodowały nadejście interglacjałów, czyli wycofywanie się lodowców i lądolodów. Człowiek współczesny pojawił się pod koniec plejstocenu w warunkach epoki glacjalnej i od momentu ostatniego zlodowacenia (północnopolskie, trwało ok.115 tys.-10 tys. lat temu) kończył się plejstocen i ok. 11 tys. lat temu zaczął się holocen (ostatnia epoka czwartorzędu), który trwa do dziś.