|
Przykład 2
„Szkice węglem” Henryka Sienkiewicza to nowela ukazująca tragiczną sytuacje chłopa w zaborze rosyjskim. Nowela ta oskarża ludzi, którzy odpowiadają za sytuację najuboższych. Chłop pada ofiarą nie tylko rosyjskich prześladowców, ale również polskich zdesperowanych urzędników, ziemian i duchowieństwa. Ludność ziemska znajduje się w położeniu beznadziejnym: chłopi nie znają języka rosyjskiego, nie znają prawa, są jeszcze analfabetami. Wszystkie te czynniki powodują, że bohater noweli, ciemny chłop- Wawrzon- staje się łatwą ofiarą dla cesarskiej administracji i pisarza gminnego. „Janko Muzykant” jest nowelą, w której autor porusza problemy krzywdzonego dziecka. Chce uświadomić, że na wsi cierpiały również dzieci. Je także wykorzystywano. Bohaterem jest wiejski chłopiec Janko. Jest on nieprzeciętnie utalentowany muzycznie, jednak jego ogromne zdolności nie przynoszą mu ani pozycji w życiu, ani sławy i pieniędzy, stają się za to przyczyną jego śmierci. Sienkiewicz zwraca uwagę czytelnika na niezrozumiałą dla wrażliwego człowieka niechęć dworu ziemiańskiego do chłopów i brak zrozumienia nieszczęść i tragedii najuboższych. Chłopi są bezbronni, osamotnieni w swym nieszczęściu i wydani w ręce bezwzględnych urzędników.
Utwory różnych epok odsłaniają wieś i jej różne oblicza. Odnajdujemy obrazy, które w różnym stopniu ukazują bohatera wiejskiego. Jednak wszystkie te utwory wymienione wcześniej odsłaniają życie wiejskie tylko fragmentarycznie. Dopiero Młoda Polska „przyniosła” nam powieść reymontowską ukazującą całokształt życia wiejskiego. Krytyka nazwała powieść Reymonta „Chłopi” epopeją chłopską. Autor utworzył pełny obraz wsi polskiej końca XIX w., wkomponowując w rytm życia natury ludzi i ich problemy. Oglądamy tu chłopów w różnych sytuacjach. Głównym bohaterem jest gromada wiejska. Jest ona zbudowana na kształt piramidy. Na jej wierzchołku znajdują się najbogatsi i najbardziej wpływowi członkowie gromady tacy jak dziedzic, ksiądz, organista, sołtys. Trochę niżej bogatsi gospodarze, niżej chłopi średnio zamożni, wreszcie na samym dole pozbawieni wpływu na losy społeczne biedacy, parobkowie, komornicy, żebracy.
|
