Znaczącą rolę w tradycji sarmackiej miało odwoływanie się do tradycji republikańskiegoRzymu, która szybko przeniknęła w szlacheckie kręgi. Jedną z tych tradycji był kult przodków, rozumiany jako szacunek dla obyczajowości oraz zasług poprzednich pokoleń. Istotne znaczenie miała także tradycja złotej wolności (aurea libertas), uważana za najwyższe dobro] i najcenniejszy przywilej.