W Europie następowała zmiana układu sił, która prowadziła do wojny trzydziestoletniej. Następowały istotne zmiany gospodarcze na kontynencie, które zmierzały w kierunku form kapitalistycznych. W Polsce król nie potrafił zrozumieć, iż szlachta tworzy specyficzną kulturę polityczną. Zygmunt III podjął współpracę ze szlachtą dopiero pod koniec swojego panowania, jednak był to za późny czas na przeprowadzenie transformacji. Po jego śmierci tron objął Władysław Waza.
