|
|
|
|
|
Homo homini lupus.
|
Każdy z natury rzeczy usiłuje wszystko, czego domaga się jego egoizm, osiągnąć dla siebie i jeśli trzeba, wywalczyć.
Nie ma praw ani obowiązków, które by go ograniczały, ile wywalczy, zależy tylko od jego sił. Stąd status naturalis człowieka: walka wszystkich przeciw wszystkim.
Homo homini lupus.
Jednak walka przynosi szkody - i dla uniknięcia ich, ludzie opuścili stan natury. Aby uzyskać pokój, zaczęli żyć, jak gdyby byli skrępowani umową, każdy ustąpił część swych pretensji na rzecz społeczności, aby w zamian od niej otrzymać obronę.
Tak powstało państwo: nie z natury i z instynktu, lecz z obawy i rozsądku. Dopiero z państwem powstały prawo i obowiązki, a wraz z prawem obiektywna miara dobra i zła.
