Lekcja: "012. Teoria ˝Złotego środka˝ Arystotelesa"
Zasady wyjaśniania własności rzeczy
Posąg cesarza Augusta
Forma, materia, przyczyna i cel - to dla Arystotelesa cztery zasady wyjaśniania własności rzeczy.
Do zaistnienia danej rzeczy muszą być spełnione czterech przyczyny :
przyczyna materialna (causa materialis) – rzecz powstaje z materii;
przyczyna formalna (causa formalis) – powstaje przez ukształtowanie materii przez formy;
przyczyna sprawcza (causa efficiens) – powstanie rzeczy musi być określone przez czynnik działający uprzednio;
przyczyna celowa (causa finalis) – powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi.
Dwie pierwsze to składniki rzeczy. Rzeźbiarz obmyślił sobie posąg (przyczyna), wytworzył posąg materialny (skutek). Węzłem łączącym przyczynę i skutek nie była materia, bo przyczyna była niematerialna, była nim forma. Forma nie jest tylko czynnikiem formalnym i idealnym, lecz jest siłą, która działa i wytwarza skutki, jest czynnym pierwiastkiem materii.
