Składniki gleby występują w trzech fazach (równych stanom skupienia): stałej, płynnej i gazowej. Fazę stałą stanowią związki mineralne (zwane szkieletem mineralnym) i organiczne. Szkielet mineralny gleby budują okruchy skał, najczęściej w postaci piasku bądź minerałów ilastych. Składniki organiczne mają postać resztek roślinnych i zwierzęcych będących w różnym stopniu rozkładu. Tworzą one próchnicę, czyli humus. Składnikiem organicznym jest również edafon. Płynny składnik gleby stanowią wodne roztwory glebowe. Są one mieszaniną związków mineralnych i organicznych z wodą i odgrywają podstawową rolę w odżywianiu roślin. W stanie gazowym występuje powietrze glebowe. Jego skład rożni się od składu powietrza atmosferycznego większą zawartością dwutlenku węgla pochodzącego z procesu rozkładu materii organicznej.