Pierwiastki grupy 1 są metalami i mają właściwości zasadotwórcze.
17 grupa –fluorowce, pierwiastki niemetaliczne, tworzące kwasy. Zarówno kwasy tlenowe, jak i beztlenowe fluorowców są mocnymi kwasami. Najmocniejsze kwasy tlenowe tworzą pierwiastki znajdujące się w prawym górnym narożniku UOP,zaś w przypadku kwasów beztlenowych moc kwasów można przedstawić następująco: HCl < HBr < HI
Reaktywność chemiczna fluorowców rośnie w kierunku prawego, górnego narożnika UOP.
W obrębie okresów układu okresowego pierwiastków obserwuje się (wraz ze wzrostem liczby atomowej) zmianę właściwości od metalicznych do niemetalicznych. Granica między metalami i niemetalami, (choć trudno mówić o jakiejś precyzyjnej granicy, jest to raczej dość płynne przejście) przebiega ukośnie przez układ okresowy pierwiastków. Na granicy tej znajdują się pierwiastki o charakterze przejściowym (amfotery).
Każdy okres zamknięty jest gazem szlachetnym, tworzącym grupę 18.
Pierwiastki grup 3 – 12 to na ogół metale o właściwościach bardziej złożonych. W grupach pobocznych mieszczą się, bowiem wyłącznie metale, czyli pierwiastki tworzące zasady, i tzw. metaloidy, zwane niekiedy półmetalami, czyli pierwiastki metaliczne z tendencją do tworzenia kwasów na wyższych stopniach utlenienia (wyższej wartościowości).
