Kenozoiczna
Od około 65 mln lat temu do czasów współczesnych
W plejstocenie (około 1,5 mln lat temu do około 13 tys.
lat temu): ochłodzenie się klimatu i zlodowacenie, ciepłe okresy między
kolejnymi zlodowaceniami
Naniesienie przez lądolód grubej pokrywy
osadów: piasków, żwirów, glin.
Stopniowe ukształtowanie się rzeźby terenu Polski zbliżonej do
współczesnej.
Utworzenie się wielkiego słodkowodnego jeziora,
gromadzenie się osadów
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.