Stopień utlenienia to umowny ładunek atomów obliczany przy założeniu, że cząsteczka składa się z samych jonów.
Stopień utlenienia zaznaczamy liczbą rzymską nad symbolem, a przy stopniu ujemnym poprzedzamy ją znakiem „-”.
Algebraiczna suma stopni utlenienia w cząsteczce zawsze równa jest „0”.
W związku ze stopniem utlenienia reakcje chemiczne można podzielić na dwa rodzaje:
- reakcje zachodzące bez zmiany stopnia utlenienia atomów
- reakcje zachodzące ze zmianą stopnia utlenienia atomów
W reakcjach redoks liczba oddanych i pobranych elektronów musi być taka sama.
Utleniacz pobiera elektrony sam się redukując, a reduktor oddaje elektrony ulegając utlenieniu.
Atomy na najwyższym stopniu utlenienia mogą być tylko utleniaczami a na najniższym tylko reduktorami.