Lekcja: "Sekretny obrzęd, ludowa moralność i przestrogi gości z zaświatów - czyli tematyka ˝Dziadów cz. II˝ A. Mickiewicza"
Zakłócenie obrzędu – przybycie niemego Widma
Obrzęd dobiega końca, Guślarz wzywa ostatnie, drobne dusze, rzucając w kąty kaplicy garście maku i soczewicy. Nagle, spod jednego z grobów, wyłania się blade widmo młodego mężczyzny.
Duch milczy, wskazuje ręką na serce, z którego wypływa krwawa wstęga. Zwraca się ku pasterce, która wydaje się go rozpoznawać. Zjawa nie reaguje na prośby i zaklęcia Guślarza. Nie pomaga klątwa, woda święcona ani zapalona gromnica. Lud wyprowadza pasterkę z kaplicy a duch podąża za nią. Na tym kończy się akcja dramatu.
Ostatnie widmo narusza porządek rytuału, o nic nie prosi, przed niczym nie przestrzega. Możemy się domyślać, że przyczyną jego śmierci była nieszczęśliwa miłość. Duch chce przeniknąć granice zaświatów. Guślarz sugeruje związek zjawy z dziewczyną, dodając: "w tym są jakieś straszne rzeczy."
