Nazywana cytoplazmą podstawową, macierzą lub matriks cytoplazmatyczną, a także cytozolem. Jest jednorodnym środowiskiem, w którym znajdują się składniki komórki. Jej struktura w mikroskopie elektronowym jest drobnoziarnista i względnie jednorodna. Jest to układ dynamiczny o różnej aktywności metabolicznej w różnych okresach życia komórki, a tym samym zmienny w odniesieniu zarówno do składu jak i właściwości fizykochemicznych. Prawdopodobnie tworzy ją sieć łańcuchów białkowych stanowiąca układ koloidowy.Głównym składnikiem cytoplazmy jest woda – stanowi 90% całej objętości. W wodzie zawieszone są:
białka enzymatyczne oraz budulcowe, lipidy, cukry, tRNA
elektrolity – rozpuszczone w wodzie związki nieorganiczne i organiczne, uczestniczące w procesach metabolicznych
biokatalizatory – enzymy, witaminy, hormony – katalizują kolejne ogniwa przemian metabolicznych, regulują procesy wzrostu i rozwoju
związki wysokoenergetyczne i przenośniki energii – ATP i ADP
