Samogłoski (a, e, i, o, u, y, ą, ę) tym różnią się od spółgłosek, że w czasie ich wymawiania w narządach mowy powstaje otwarty kanał, przez który powietrze z płuc może się spokojnie wydostawać. W czasie wymawiania spółgłosek nie ma już otwartego kanału, ale w jamie ustnej powstają szczeliny, zwarcia, przewężenia. Wpływają one na dodatkowy podział spółgłosek na:
ustne (np. p, t, sz, ł) i nosowe (np. m, n, ń) w zależności czy przy wymawianiu bierze udział tylko jama ustna czy tylko nosowa,
bezdźwięczne (np. p, t, cz, f) i dźwięczne (b, d, z, r, g), na co wpływają wiązadła głosowe–w pierwszym przypadku są rozsunięte, w drugim zsunięte, przez co powietrze wprawia je w drganie (w ten sposób wymawiane są wszystkie samogłoski).
