Europa Środkowowschodnia w XVI w.
Ruś w początkach czasów nowożytnych
Przełomem w walce z okupantami była
zwycięska bitwa Rusi, która okazała się przełomem w historii państwa, na
Kulikowym Polu w
1380 r. nad rzeką
Don. W następnych dziesięcioleciach
XV w. pozycja
chanatu tatarskiego słabła, co doprowadziło następców
Dymitra Dońskiego, zwycięzcy bitwy na Kulikowym Polu do swobodniejszego przyłączania kolejnych ziem ruskich do moskiewskiego władztwa. Wraz ze śmiercią księcia litewskiego
Witolda w
1430 r.,
załamaniu uległa ekspansja księstwa na Ruś, i wtedy też Wasyl II podjął procedurę skupiania ziem wokół Moskwy, a po nim Iwan III Wielki, który również stworzył potęgę Rusi Moskiewskiej. Sytuacja ta ustanowiła
Moskwę centralnym ośrodkiem całego państwa, a jej książęta tytułowali się
Wielkimi Książętami Wszechrusi. Ruś nie była już tym państwem, które stworzyli pierwsi
Rurykowicze między
X a
XII w., a zmagania z
Litwą,
Mongołami i
Tatarami doprowadziły, że władcy moskiewscy posługiwali się metodami stosowanymi przez chanów na ziemiach Rusi, co spowodowało
samodzierżawie, czyli
rządy absolutne. Rządy
Iwana IV Groźnego zniosły izolację na scenie politycznej i uczyniło Ruś mocarstwem.