Drugą tezą psychoanalizy jest, że procesy psychiczne nieświadome odgrywają doniosłą rolę w życiu psychicznym.
Dlaczego niektóre wyobrażenia nie zostają przez jednostkę uświadomione? Niektóre są nieświadome dlatego, że leżące u ich podstaw wrażenia były zbyt słabe i nie przekroczyły progu świadomości. Inne zaś dlatego, że świadomość nie dopuściła ich do siebie, że je odepchnęła, wyparła. I to źródło jest najważniejsze.
Trzecią tezą psychoanalizy jest, że procesy psychiczne nieświadome są to procesy wyparte ze świadomości.
Czwartą tezą psychoanalizy jest, że wyparcie ich ze świadomości dokonuje się już w dzieciństwie i na tle przeżyć seksualnych.
Wyparcie pewnych procesów ze świadomości ma zgodnie z psychoanalizą głęboką celowość: wyparte zostają te, które są niezgodne z naturą jednostki, które zakłóciłyby jej harmonię i których świadomość musiałaby być przykra. Istnieje w psychice coś w rodzaju cenzury, dokonującej selekcji wyobrażeń: nieodpowiednich, przykrych nie dopuszcza do świadomości.
