Natomiast w drugim znaczeniu "realizm" oznacza twierdzenie, że poza przedmiotami fizycznymi, przedmiotami jednostkowymi, realne są także gatunki, przedmioty ogólne. Jest to realizm "pojęciowy", swoiście średniowieczny. Jego przeciwieństwem jest nominalizm.
Realiści skrajni mieli wzór w Platonie, według którego pojęciom odpowiadały idee, które są realne, istnieją poza rzeczami, i nie tylko są od rzeczy niezależne, ale rzeczy są zależne od nich. W porządku logicznym i metafizycznym idee były wcześniejsze od rzeczy, były przed rzeczami.
Wzór umiarkowanego realizmu przedstawił Arystoteles: pojęcia mają przedmioty realne i odrębne, ale te nie są poza rzeczami, bo poza rzeczami konkretnymi nic nie istnieje i istnieć nie może. Są w rzeczach, w gatunkowej formie i istocie każdej rzeczy. Przedmiotem np. pojęcia "człowiek" jest istota właściwa każdemu człowiekowi, a wspólna gatunkowi ludzkiemu.
