Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Żołądek

Żołądek

Żołądek
Przewód pokarmowy z zaznaczonym żołądkiem
Łacina Gaster, Ventriculus
Angielski Stomach
Narządy Układ pokarmowy
Budowa żołądka - podział szczegółowy na części anatomiczne
Schemat budowy błony śluzowej żołądka z uwzględnieniem mechanizmów bariery śluzowo-alkalicznej
Przekrój przez zdrowy żołądek człowieka

Żołądek ( łac. gaster, ventriculus, stomachus) – narząd stanowiący część przewodu pokarmowego , którego zasadniczą rolą jest trawienie zawartych w pokarmie białek (nie zachodzi trawienie tłuszczów , a trawienie cukrów jest wręcz hamowane przez niskie pH żołądka). Żołądek wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne :

  • podpuszczka – ścina białko w mleku (obecna tylko u niemowląt),
  • pepsyna – zapoczątkowuje trawienie białek (w obecności HCl).

Żołądek wydziela kwas solny , który uaktywnia enzymy trawienne oraz zabija drobnoustroje.

U kręgowców jest to rozszerzona część pomiędzy przełykiem i jelitem .

Spis treści

Położenie

U człowieka żołądek znajduje się w jamie brzusznej na wysokości od 11. kręgu piersiowego (Th11), gdzie położony jest wpust żołądka do 3. bądź 4. kręgu lędźwiowego (L3-L4).

Budowa

Żołądek jest workiem mięśniowym o hakowatym kształcie, z przełykiem łączy się przez wpust żołądka (cardia), a z dwunastnicą łączy go odźwiernik (pylorus), otwór otoczony silną mięśniówką okrężną, która rozszerza się i zwęża w zależności od różnicy pH między środowiskami.

Wielkość

Wielkość żołądka jest zmienna i zależy od jego wypełnienia, napięcia ścian oraz pozycji ciała.

Długość żołądka: 25-30 cm
Szerokość żołądka: 12-14 cm
Pojemność: 1000-3000 ml

Podział anatomiczny

W budowie makroskopowej żołądka można wyróżnić następujące elementy:

  • wpust żołądka ( łac. cardia ventriculi)
  • dno żołądka (fundus ventriculi)
  • trzon żołądka (corpus ventriculi)
    • krzywizna mniejsza (curvatura minor)
    • krzywizna większa (curvatura major)
  • część przedodźwiernikową (pars prepylorica)
  • odźwiernik (pylorus ventriculi).

Budowa histologiczna

Ściana żołądka zbudowana jest z następujących warstw (od wewnątrz):

Mięśniówka żołądka zbudowana jest z trzech warstw mięśni ; (od zewnątrz) podłużnej, okrężnej i skośnej. Warto zauważyć że różne warstwy występują w różnych częściach żołądka:

  • warstwa podłużna - na krzywiźnie mniejszej i większej
  • warstwa okrężna - w części odźwiernikowej
  • warstwa skośna - w rejonie dna żołądka.

Komórki żołądka

Wewnętrzną warstwę wyścielającą wnętrze żołądka stanowi błona śluzowa. W błonie śluzowej znajdują się gruczoły, które zawierają następujące rodzaje komórek:

  • okładzinowe - wydzielające kwas solny
  • główne - wydzielające enzym pepsynę, a dokładniej pepsynogen (nieaktywny prekursor, który pod wpływem kwasu solnego przechodzi w aktywną pepsynę) trawiący białko
  • śluzowe - wydzielające śluz, który chroni komórki okładzinowe, główne oraz inne wchodzące w skład błony śluzowej przed trawiącym działaniem kwasu solnego
  • macierzyste - z nich powstają wszystkie komórki nabłonka śluzówki
  • dokrewne - wydzielają serotoninę
  • komórki APUDkomórki G wydzielające gastrynę .

W błonie śluzowej żołądka rozróżniamy następujące rodzaje gruczołów:

  • gruczoły żołądkowe właściwe – jest ich duża liczba (ok. 100 na 1mm².), w okolicach dna i trzonu
  • gruczoły wpustowe - w części wpustowej żołądka, wydzielają obojętny śluz i niewielkie ilości lizozymu
  • gruczoły odźwiernikowe – występują w części odźwiernikowej żołądka.

Przez to, że błona śluzowa żołądka wydziela kwas solny, pH treści żołądkowej może dochodzić nawet do 4. Pokarm, zbierający się w żołądku, jest trawiony przez sok żołądkowy . Z zewnątrz żołądek pokryty jest błoną surowiczą.

Funkcje

  • rozdrabnia pokarm;
  • wyjaławia pokarm;
  • trawi białka a lipaza żołądkowa zapoczątkowuje trawienie tłuszczów;
  • w żołądku odbywa się trawienie cukrów przez amylazę ślinową - do momentu obniżenia pH pokarmu do wartości dezaktywującej enzym.[1].

Unerwienie

Żołądek u człowieka unerwiony jest przez nerw błędny oraz dwa sploty autonomiczne. Lewy nerw błędny unerwia przednią część żołądka a prawy tylną (jest to spowodowane obrotem pętli jelitowej w rozwoju). Rozrusznik w żołądku zlokalizowany jest na 2/3 górnych krzywizny większej żołądka.

Unaczynienie

Pień trzewny wraz z unaczynieniem żołądka

Żołądek jest unaczyniony od tętnic pochodzących z pnia trzewnego .
Dno żołądka jest zaopatrywane przez tętnice żołądkowe krótkie - gałązki tętnicy śledzionowej .
Reszta naczyń biegnie wzdłuż krzywizn żołądka - tętnice żołądkowe wzdłuż krzywizny mniejszej a tętnice żołądkowo-sieciowe wzdłuż krzywizny większej. Tętnica żołądkowa lewa odchodzi bezpośrednio od pnia trzewnego natomiast tętnica żołądkowa prawa od tętnicy wątrobowej właściwej . Tętnica żołądkowo-sieciowa lewa odchodzi od tętnicy śledzionowej a tętnica żołądkowo-sieciowa prawa od żołądkowo-dwunastniczej (jedna z gałęzi końcowych). Tak więc tętnice mające określenie "lewa" zaopatrują górną część krzywizny natomiast "prawa" - dolną (oddając gałązki do przedniej i tylnej powierzchni żołądka). Tętnice łączą się pośrodku krzywizny zespoleniami (anastomozami). Określenie granic unaczynienia pomiędzy tętnicami prawa i lewa jest umowne.

Szczególną budowę ma żołądek przeżuwaczy ; podobnie skomplikowany i wyspecjalizowany jest żołądek leniwców .

Przypisy

  1. Zakres aktywności przy dla amylazy wynosi pH 4-11 (optimum 7). Fizjologia układu trawiennego, S. Konturek. Warszawa 1985. PZWL . Strona 101, 470 ()

Przeczytaj !


Inne hasła zawierające informacje o "Żołądek":

Fruktoza ...

Nabłonek jednowarstwowy ...

Niedokrwistość Addisona-Biermera ...

Jelito ...

Szkocja ...

Gastronomia ...

Włosień kręty ...

Mumifikacja ...

Glista psia ...

Złoto ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Żołądek":

014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 10) ...

Tkanka nabłonkowa i nerwowa (plansza 10) ...

Poetyckie apele przeciw nienawiści - Szymborska, Miłosz, Różewicz (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie