Żelazowa Wola
Żelazowa Wola
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sochaczewski
Gmina	Sochaczew
Liczba ludności	65
Strefa numeracyjna	(+48) 46
Tablice rejestracyjne	WSC
SIMC	0738668
Położenie na mapie Polski Żelazowa Wola
52°16'N 20°20'E / 52.267, 20.333 Na mapach: 52°16'N 20°20'E / 52.267, 20.333

Żelazowa Wola – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim , w powiecie sochaczewskim , w gminie Sochaczew , nad rzeką Utratą , znana jako miejsce urodzenia Fryderyka Chopina .

Miejscowość znajduje się w odległości 46 km na zachód od Warszawy i 2 km na północny wschód od Sochaczewa . Liczy zaledwie 65 mieszkańców. W latach 1975-1998 położona była w województwie skierniewickim .

We wsi znajduje się muzeum Dom Urodzenia Fryderyka Chopina (oddział Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie , zarządzanego przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina ). Dworek otacza park urządzony w latach 1932 - 1939 według projektu Franciszka Krzywdy-Polkowskiego . Na terenie parku znajduje się pomnik kompozytora wykonany przez Józefa Gosławskiego ^[1].

Żelazowa Wola jest również miejscem urodzenia wybitnego skrzypka Henryka Szerynga , który przyszedł tutaj na świat w 1918 , a zmarł w Kassel w 1988 .

Historia miejscowości

Pomnik Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli (proj. J. Gosławski )

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1579 z akt grodzkich, gdzie jako właścicieli Żelazowej Woli wymieniono Mikołaja i Piotra Żelazo. Pod koniec XVIII w. właścicielami byli Łuszczewscy, a następnie Paproccy. Od tych ostatnich w 1802 wieś zakupiła rodzina hrabiów Skarbków (Kacper i Ludwika) i zamieszkała we dworze z dwiema oficynami (obecny "dworek" to wschodnia oficyna). Guwernerem ich dzieci był Mikołaj Chopin .

1 marca (lub 22 lutego ) 1810 urodził się tutaj Fryderyk Chopin jako drugie dziecko Mikołaja i Justyny z Krzyżanowskich . Rodzina Chopinów mieszkała w oficynie dworu do 1 października 1810, kiedy to przeniosła się na stałe do Warszawy. W 1812 dwór Skarbków spłonął, ale ocalały jego dwie oficyny. W 1818 Ludwika Skarbek odsprzedała Żelazową Wolę synowi Fryderykowi, zachowując prawo do korzystania z dworu i oficyny aż do swej śmierci. W 1825 od brata Fryderyka odkupił dwór najmłodszy syn Michał Skarbek i mieszkał tam do końca życia. Korzystał z oficyn, gdyż dwór po spaleniu nie nadawał się do zamieszkania. Coraz większe kłopoty finansowe przyczyniły się do samobójstwa Michała Skarbka. W 1834 powiesił się we dworze na postronku z końskiego włosia.^[2]

W 1834 Skarbkowie odsprzedali Żelazową Wolę Szubertom, a ci z kolei - Peszlom. Kolejnym właścicielem w latach 1859 - 1879 był Adam Towiański. Od 1879 dwór pozostawał w rękach Aleksandra Pawłowskiego, który w miejscu urodzenia Chopina urządził magazyn gospodarczy. W 1894 z inicjatywy rosyjskiego kompozytora Milija Bałakirewa odsłonięto w parku Pomnik Fryderyka Chopina według projektu Bronisława Żochowskiego ( medalion projektu Jana Wojdygi). Podczas I wojny światowej spłonęła prawa oficyna dworu. W 1928 Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Domu Chopina i Komitet Chopinowski z Sochaczewa zakupiły oficynę i 3 ha ziemi wokół budynku za 40 tys. zł od Rocha Szymaniaka, który był właścicielem terenu od 1918 . Podczas II wojny światowej we dworku stacjonowali żołnierze niemieccy, pod koniec wojny zaś znajdował się tam szpital.

Ciekawostki

• Żelazowa Wola, opus 37 to tytuł poematu symfonicznego , skomponowanego na cześć Chopina w stulecie jego urodzin przez rosyjskiego pianistę i kompozytora Siergieja Lapunowa w 1909 .
• 1,5 km od Żelazowej Woli znajduje się zabytkowy, wciąż czynny młyn w Chodakowie należący do rodziny Repszów .

Linki zewnętrzne

• Muzeum Fryderyka Chopina - Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
• Żelazowa Wola w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom XIII (Warmbrun – Worowo) z 1893 r.
• http://sochaczewianin.pl - Sochaczewa, Żelazowa Wola i Okolice

Przypisy

1. ↑ Hanna Wróblewska-Straus: O pomniku romantycznym słów kilka. W: Anna Rudzka: Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale. Wyd. 1. Warszawa: Alegoria, 2009, ss. 32-33. . 
2. ↑ Chopinowie. Krąg rodzinno-towarzyski. Warszawa: Studio Wydawnicze Familia, 2005. .