Żałoba - jest tradycyjnym uzewnętrznionym odzwierciedleniem tego co się dzieje z kimś, kto stracił bliskiego. Żałoba, a przeżywanie straty to dwie różne rzeczy, bo przeżywanie straty zachodzi wewnątrz. Jest to reakcja całego naszego "ja" na stratę.
Osoba, która utraciła bliskiego może zauważyć następujące zmiany: fizyczne (problemy ze spaniem, wyczerpanie, nadpobudliwość lub ospałość, drżenie, mdłości, wysypki, alergie, zaburzenia cyklu hormonalnego, podatność na zachorowania/niską odporność),
w swoich stanach emocjonalnych (smutek, poczucie winy, bezsilność, poczucie przytłoczenia, pogrążenia, samotność, złość lub wściekłość, pustkę, poczucie zagrożenia, strach przed przyszłością, nacisk, presję, przymus, ulgę, poczucie swobody, etc.),
w procesie myślenia i w procesach poznawczych (tendencje do zapominania, trudności z wysuwaniem wniosków i logicznym rozumowaniem, pomyłki, trudności z koncentracją, gonitwę myśli lub zmaganie się z myślami, stany zamroczenia, "wyłączanie się", słyszenie znajomych głosów),
w zachowaniu (porządkowanie i aranżowanie rzeczy, płakanie, denerwowanie się, martwienie się, zmiana w sposobie żegnania się, mówienie innym, aby się lepiej traktowali, więcej wrażliwości i współczucia dla innych, odnowienie więzi z rodziną i przyjaciółmi, albo stronienie od bliskich i ludzi w ogóle, słuchanie nastrojowej muzyki, lub piosenek o sentymentalnej treści, angażowanie się w zajęcia, które lubiła zmarła osoba, przyjmowanie nowych ról w rodzinie i społeczeństwie),
w stanach duchowych (wiara się albo wzmacnia albo chwieje, nowy punkt widzenia na wiele zjawisk, troska o życie pozagrobowe, gniew na Boga, zmniejszenie obawy o śmierć, zwiększenie troski o zdrowie i dobro rodziny, śmierć jako absolutorium, życie jako zamknięty krąg).
W przeciwieństwie do żałoby, która jest dyktowana kulturowo lub religijnie, przeżywanie straty jest bardzo indywidualnym procesem i nie ma określonego limitu czasowego. Dodatkowo, przeżywanie straty nie jest procesem linearnym, w którym przechodzi się od jednego etapu to drugiego, ale przypomina raczej fale i nawroty - z różną intensywnością i częstotliwością.
Żałoba - termin mający dwa różne znaczenia:
Emocje
Stan
emocjonalny
stanowiący proces przystosowania po stracie oraz
zwyczaj
mający na celu oddaniu szacunku osobie
zmarłej
, manifestowany przez osoby, z którymi była ona związana, zazwyczaj przez noszenie czarnych ubrań, (w
Chinach
białych ubrań), oraz przez powstrzymywanie się od korzystania z
rozrywki
, najczęściej od
tańca
i picia
alkoholu
. Jako reakcja emocjonalna trwa zazwyczaj około
roku
. Przedłużająca się żałoba, tzw. patologiczna może skutkować
stanami depresyjnymi
.
Tradycja
W wielu
kulturach
tradycja nakazuje, aby osoby blisko związane ze zmarłym okazywały żałobę. Dla bliskiego krewnego (małżonek, rodzic, dziecko, rodzeństwo) powinna trwać ona rok, w przypadku dalszej rodziny może być krótsza. Okazuje się ją na kilka sposobów: ubieraniem się w całości na czarno (lub inny, przyjęty w danej kulturze, kolor), noszeniem choć jednej czarnej rzeczy, pokazanej wyżej żałobnej wstążki, lub czarnej opaski z krepy na ramieniu. Żałoba jest tradycyjnym uzewnętrznionym odzwierciedleniem tego co się dzieje z kimś, kto stracił bliską sobie osobę. Żałoba, a przeżywanie straty to dwie różne rzeczy, bo przeżywanie straty zachodzi niejako w środku.
Zwyczaje innych krajów
Kolor
symbolizujący żałobę jest różny w różnych częściach świata. W większości krajów kręgu kultury euroamerykańskiej żałobę oznacza
czerń
, ale na Wschodzie jest to
biel
, a np. w
Iranie
- kolor niebieski. Również w starej tradycji
słowiańskiej
kolorem najsilniej związanym z żałobą jest nie czerń, lecz biel - zachowało się to w niektórych elementach folkloru (np. u
Serbołużyczan
- białe czepce żałobne u wdów).
Zwyczaje żałoby w różnych religiach
Chrześcijaństwo
Islam
Judaizm
Żydzi
mają obowiązek obchodzić żałobę minimalnie przez tydzień. Przez pierwsze 7 dni zakazuje się: golić się, myć się, opuszczać
domu
, pracować, studiować
Tory
i słuchać muzyki; następnie przez pewien czas nie powinien jeść mięsa, pić wina ani zakładać nowej odzieży.
Żałoba narodowa
W przypadku śmierci osoby ważnej dla danego
społeczeństwa
czy
systemu społecznego
lub zbiorowej tragicznej śmierci ogłasza się
żałobę narodową
. W takich sytuacjach również władze, instytucje publiczne, kulturalne oraz obywatele danego społeczeństwa także manifestują własną żałobę.
Flagę państwową
, opuszcza się na maszcie do połowy, lub zawiesza się na niej
kir
.
Zobacz też
