Łyszczec wiechowaty
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	goździkowate
Rodzaj :	łyszczec
Gatunek :	łyszczec wiechowaty
Nazwa systematyczna
Gypsophila paniculata L. Sp. pl. 1:407. 1753
Synonimy
Gypsophila paniculata Fisch.

Pokrój

Łyszczec wiechowaty, gipsówka wiechowata (Gypsophila paniculata L. ) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych . Pochodzi z południowo-wschodniej i środkowej Europy, na Kaukazu , Syberii, Mongolii i Chin, jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się też w innych rejonach świata^[2]. W Polsce występuje na naturalnych siedliskach tylko w nielicznych miejscach: na Nizinie Podlaskiej i w dolinie Bugu w Czumowej koło Hrubieszowa ^[3]. Spotykany był jeszcze w różnych miejscach kraju jako gatunek synantropijny , uciekinier z upraw^[3], jest bowiem uprawiany i często dziczejący^[4].

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona, rozgałęziająca się, naga, delikatna. Wysokość rośliny 40-80 cm (odmiany uprawne do 120 cm). Brak pędów płonych, gałązki z kwiatostanami są bezlistne.

Liście

Ulistnienie naprzeciwległe, liście równowąskie i zaostrzone, zrośnięte nasadami. Mają szerokość do 7,5 mm i 3-5 nerwów.

Kwiaty

Białe, lub różowawe, drobne, zebrane w szeroką wiechę o bardzo cienkich gałązkach. Kwiaty promieniste , 5-krotne. Działki kielicha zrośnięte, płatki korony równowąskoklinowate, na szczycie zaokrąglone, 1 słupek z dwoma szyjkami, 10 pręcików dłuższych od płatków^[3].

Owoc

Torebka zawierająca brodawkowane nasiona.

Korzeń  

Gruby i długi.

Biologia i ekologia

Bylina , chamefit . Siedlisko: wydmy, świetliste lasy, zbocza. Preferuje miejsca piaszczyste. Kwitnie od czerwca do września, jedna roślina wytwarza ok. 1000 kwiatów^[3]. Liczba chromosomów 2n = 34^[4].

Ochrona

Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową . Zagrożony jest przez zalesianie ugorów i innych miejsc, na których występuje^[3].

Zastosowanie

• Roślina ozdobna , uprawiana głównie na kwiat cięty, wykorzystywany do wytwarzania wieńców, bukietów, itp. Czasami sadzony także w ogródkach skalnych i na rabatach. Istnieje wiele kultywarów , np. `Bristol Fairy` o pełnych , białych kwiatach, `Compact Plena` o pełnych i lekko różowych kwiatach^[5].
• Roślina lecznicza , dawniej używana w medycynie ludowej.

Uprawa

Rozmnaża się go najczęściej z nasion wysiewanych w marcu-kwietniu do inspektu, sadzonki należy pikować^[6]. Na stałe miejsce wysadza się je we wrześniu. Lubi gleby lekkie, piaszczyste, dobrze nawapnione, stanowiska suche i słoneczne^[6]. Jest całkowicie odporny na mróz^[5]. Po przekwitnięciu roslinę ścina się, by ponownie zaczęła rosnąć.

Przypisy