Łupek – dość niejednoznaczne pojęcie opisujące grupę skał , wykazujących dobrą łupliwość . Najczęściej określenie to dotyczy skał metamorficznych ( łupek metamorficzny lub też łupek krystaliczny ), lecz jest także powszechnie stosowane do skał osadowych o podobnym wyglądzie (łupek osadowy).
Jest to skała o zróżnicowanym składzie i o charakterystycznej teksturze łupkowej. Tekstura łupków osadowych jest spowodowana pierwotnym uwarstwieniem sedymentacyjnym lub wtórnym złupkowaceniem.

Tekstura łupków metamorficznych powstała w wyniku procesów metamorficznych. Łupki metamorficzne powstają zasadniczo w płytszych strefach metamorfizmu . Zwykle przeważa w nich jeden składnik, który nadaje danemu rodzajowi łupka swoje charakterystyczne cechy.

Podziały łupków

Różne rodzaje łupków wydziela się ze względu na pochodzenie, skład mineralny, zastosowanie, szczególne właściwości lub miejsce występowania. Podane niżej przykłady nie wyczerpują całego bogactwa inwencji geologów i górników.

Podział ze względu na pochodzenie

• łupki metamorficzne
• łupki osadowe
• łupki gruzełkowe
• łupki plamiste
• łupki zieleńcowe

Podział ze względu na skład mineralny

• łupki kwarcowe (ł. kwarcytowe)
• łupki krzemionkowe
• łupki grafitowe
• łupki serycytowe
• łupki łyszczykowe (ł. mikowe)
• łupki biotytowe
• łupki amfibolowe (ł. amfibolitowe)
• łupki glaukofanowe
• łupki aktynolitowe
• łupki sylimanitowe
• łupki chlorytowe
• łupki ilaste
• łupki talkowe
• łupki mułowe (łupki mułowcowe)
• łupki margliste
• łupki piaszczyste
• łupki bentonitowe
• łupki bitumiczne
• łupki ropne (łupki parafinowe)
• łupki węglowe
• łupki kennelskie
• łupki sapropelowe

Podział ze względu na zastosowanie

• łupki ogniotrwałe
• łupki dachówkowe
• łupki osełkowe
• łupki szlifierskie
• łupki miedzionośne
• łupki pirytonośne
• łupki manganowe
• łupki palne

Podział ze względu na szczególne właściwości

• czarne łupki
• łupki lśniące
• łupki pstre
• łupki czerwone
• łupki zielone
• łupki brunatne
• łupki graptolitowe
• łupki antrakozjowe
• łupki posidoniowe
• łupki walchiowe
• łupki sferosyderytowe
• łupki ałunowe
• łupki menilitowe

Podział ze względu na miejsce występowania

• łupki radzimowickie
• łupki chrośnickie
• łupki mysłowskie
• łupki mikołajowskie
• łupki żdanowskie
• łupki strońskie
• łupki cieszyńskie
• łupki wierzowskie
• łupki godulskie
• łupki istebniańskie
• łupki spaskie
• łupki podmagurskie
• łupki cergowskie
• łupki jasielskie
• łupki grodziskie
• łupki grybowskie
• łupki liwockie
• łupki czarnorzeckie
• łupki ciekockie
• łupki morawickie
• łupki wilkowickie
• łupki zbrzańskie
• łupki zembrzyckie

Zobacz też

• inne hasła rozpoczynające się od łupek , łupki

Bibliografia

Wacław Ryka, Anna Maliszewska, Słownik Petrograficzny, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa , 1991 (wyd. II popr. i uzup.),