Łańcuchówka - schemat

Königswalde, wieś leśno-łanowa

Nowotaniec , wieś leśno-łanowa

układ zabudowy wsi w formie tzw. łańcuchówki, XII-XV w.

wieś Stebnik , układ zabudowy, Mapa katastralna z r. 1852

Łańcuchówka (wieś leśno- łanowa ) - typ wsi zakładanej w średniowieczu na prawie niemieckim (Waldhufendorf osadnictwo saksońskie) na zalesionych obszarach górskich , forma ta była rozpowszechniona w okresie kolonizacji przedkarkonoskiej części Śląska , południowej Małopolski oraz Rusi Halickiej ( XII - XV wiek ). Zagrody znajdowały się po obu stronach drogi, która przebiegała zazwyczaj dnem doliny . Każda zagroda zbudowana była na własnym łanie wykarczowanego pola, który odchodził od głównej drogi. Dalej przechodził w należący do tego samego gospodarza płat lasu (stąd druga nazwa wieś leśno-łanowa), który biegł aż do działu wód , stanowiącego granicę wsi.

Forma ta upowszechnia się na stałe w Polsce od XV wieku . Również w okresie tzw. kolonizacji józefińskiej ( XVIII / XIX wieku ) osady zakładane są w układzie łańcuchowej zabudowy wsi. Gwarowo osady śródleśne to huby, kąty, majdany, pozostałości dawnych określeń do dzisiaj widzimy w nazwach miejscowości.

Przykłady

Hedwiżyn , Kamienica (województwo dolnośląskie) , Kochanów (województwo dolnośląskie) , Lesica (województwo dolnośląskie) , Piastów (powiat jeleniogórski) , Rybnica Leśna , Siedlęcin , Sławnikowice (województwo dolnośląskie) , Ubocze (województwo dolnośląskie) , Steinfels .

Zobacz też

• Wola
• owalnica ( wieś placowa )
• okolnica
• rzędówka
• szeregówka
• wielodrożnica
• widlica