Jamochłony
Meduza
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	parzydełkowce żebropławy
Nazwa systematyczna
Coelentereta

Jamochłony (Coelenterata) – tradycyjna nazwa grupy bezkręgowców wodnych obejmującej parzydełkowce i żebropławy (a czasem również gąbki ), między którymi nie potwierdzono bliskiego pokrewieństwa. Grupa ta obejmuje ok. 10 tys. gatunków . Nazwa jamochłony wywodzi się z dawnego przekonania, że jama tych organizmów służy do trawienia i rozprowadzania pokarmu, natomiast wyścielające ją komórki wchłaniają rozłożony pokarm^[1].

Cechy charakterystyczne

• obecność ektodermy i gastrodermy (zwierzęta dwuwarstwowe) z warstwą mezoglei ,
• symetria promienista , niekiedy dwupłaszczyznowa,
• jama chłonąco-trawiąca ,
• komórki parzydełkowe (nie występują u żebropławów),
• siateczkowaty układ nerwowy,
• postać polipa , meduzy lub metageneza .

Brak u nich jakichkolwiek śladów szkieletu – z wyjątkiem korali , których miękkie ciała otoczone są twardą, wapienną osłonką. Jamochłony mają komórki nerwowe i mięśniowe .

Największe okazy znajdują się wśród meduz , z których prawie wszystkie są zwierzętami o kształcie parasola lub dzwonu, z otworem gębowym na spodniej części ciała . Większość meduz nie jest większa od spodka, jednak zdarzają się też prawdziwe giganty, o średnicy ciała do 2 m i czułkach długości nawet 70 m.

Większość jamochłonów do chwytania zdobyczy używa czułków, na końcach których znajdują się parzydełka . Obezwładnia ofiarę i umieszcza pokarm w jamie gębowej, gdzie jest częściowo trawiony przez enzymy, a następnie w wodniczkach pokarmowych. Jamochłony wydalają zbędne składniki tą samą drogą, jaką pobierają pokarm. Nawet korale to drapieżcy , wykorzystujący komórki parzydełkowe na swych czułkach do paraliżowania mikroskopijnych żyjątek wodnych. Parzydełka niektórych meduz są bardzo niebezpieczne dla pływaków. Jad australijskiej meduzy zwanej " osą morską " (Chironex fleckeri) może zabić człowieka w ciągu kilku minut.

Poruszanie się

W ektodermie posiadają komórki nabłonkowo-mięśniowe uczestniczące w poruszaniu się. Meduza chełbi modrej porusza się na zasadzie odrzutu wody, zassanej wcześniej do jamy chłonąco-trawiącej. Osiadły polip stułbi płowej porusza się pełzając lub koziołkując.

Przypisy

Bibliografia

Zobacz też

• zwierzokrzewy