Skóra
SkóraSkóra (
łac
. cutis,
gr
. derma) – największy
narząd
powłoki wspólnej
(łac. integumentum commune)
kręgowców
o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa. Funkcje skóryTypowa reakcja skóry człowieka na
chłód
. Podstawowe funkcje skóry to: - izolacja środowiska wewnętrznego od zewnętrznego (czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych) – mechaniczna osłona i obrona organizmu głównie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi (ważny składnik
odporności nieswoistej
),
- udział w oddychaniu (tylko kręgowce niższe),
-
termoregulacja
ustroju,
- udział w gospodarce wodno-elektrolitowej (gruczoły potowe),
- percepcja (odbiór) bodźców ze środowiska zewnętrznego (dotyk, ból, ciepło, zimno) poprzez receptory w skórze i naskórku,
- melanogeneza (
melanina
chroni organizm przed mutagennym
promieniowaniem ultrafioletowym
),
- wchłanianie niektórych substancji,
- gospodarka tłuszczowa,
- gospodarka witaminowa (synteza
witaminy D3
z
7-dehydrocholesterolu
),
- wydzielanie dokrewne i reakcje odpornościowe (skóra zawiera
komórki Langerhansa
należące do
APC
).
Skóra jest narządem pokrywającym i osłaniającym ustrój. Ogólna powierzchnia skóry u człowieka wynosi 1,5-2 m², a grubość wynosi 1,5-5 mm. Składa się z trzech warstw:
naskórka
,
skóry właściwej
i
tkanki podskórnej
. Naskórek składa się głównie z dojrzewających
komórek nabłonkowych
, nazywanych
keratynocytami
i tworzy kilka warstw: podstawną, kolczystą, ziarnistą i rogową. Oprócz keratynocytów w naskórku znajdują się również komórki barwnikowe —
melanocyty
, komórki odpowiedzialne za reakcje immunologiczne – komórki Langerhansa i komórki
układu nerwowego
—
komórki Merkla
. W skórze właściwej utworzonej z
tkanki łącznej
znajdują się włókna
kolagenowe
i
elastyna
oraz elementy komórkowe:
fibroblasty
,
mastocyty
i komórki krwi oraz
naczynia
i
nerwy
. Tkankę podskórną tworzy
tkanka tłuszczowa
i łączna. W skórze znajdują się przydatki skóry:
gruczoły potowe
(
gruczoły ekrynowe
i
apokrynowe
),
gruczoły łojowe
,
paznokcie
i
włosy
. Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed zakażeniem
bakteriami
,
grzybami
,
wirusami
, przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem świetlnym, oraz zapewnia niezmienne warunki dla środowiska wewnętrznego organizmu (
homeostazę
). Poza tym skóra spełnia czynność
percepcyjną
ciepła, bólu, dotyku, ekspresyjną w wyrażaniu stanów emocjonalnych,
resorpcyjną
oraz bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów naturalnych (usta, nozdrza, odbyt, pochwa itp.) przechodzi w
błony śluzowe
. U człowieka najcieńsza jest na powiekach, natomiast najgrubsza jest na pięcie[1]. Budowa skórySchemat budowy skóry (przekrój) Skóra składa się z trzech warstw (licząc od zewnątrz): -
naskórek
(epidermis) – warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik –
melaninę
, nadającą włosom i skórze barwę; naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw w zależności od grubości. Są to (od dołu):
- warstwa podstawna (łac. stratum basale)
- warstwa kolczysta (łac. stratum spinosum)
- warstwa ziarnista (łac. stratum granulosum)
- warstwa jasna (łac. stratum lucidum) – tylko w miejscach gdzie skóra jest gruba – na podeszwach stóp, zwłaszcza na piętach i wewnętrznej stronie dłoni
- warstwa rogowa (łac. stratum corneum), która dzieli się na warstwę zbitą (łac. stratum compactum) i warstwę rogowaciejącą (łac. stratum disjunctum)
-
skóra właściwa
(łac. cutis vera) – warstwa środkowa, zawiera
receptory
, naczynia krwionośne, nerwy oraz gruczoły, np. potowe, a także korzenie włosów, jest to warstwa odżywcza i wspierająca (ma od 1 do 3 mm grubości)
-
tkanka podskórna
(łac. hypodermis, tela subcutanea) – warstwa najgłębsza, zbudowana z
tkanki łącznej
właściwej luźnej; zawiera komórki tłuszczowe, izoluje przed nagłymi zmianami temperatury.
Przydatki skóry (wytwory naskórka)Do skóry zalicza się również przydatki skóry (adnexa cutis), powstające z
nabłonka
tworzącego
naskórek
: Receptory w skórze są
narządami zmysłów
:
dotyku
,
bólu
(nocycepcja) i
temperatury
. GruczołyW skórze właściwej i w warstwie podskórnej występują gruczoły potowe i łojowe,
naczynia krwionośne
i ciałka zmysłów. Do przydatków skóry należą też
gruczoły
(glandulae cutis): Unaczynienie skóryPrzy oziębieniu następuje odruchowy skurcz naczyń krwionośnych i mięśni stroszących włosy (musculi arectores pilorum). Przypisy- ↑ Opracowano na podstawie: prof. dr hab. med. Waldemar Placek Wybrane pojęcia z dermatologii "Encyklopedia Badań Medycznych" Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 1996
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Skóra":
Białka fibrylarne
i nitkowate, mają skłonność do układania się obok siebie i tworzenia włókien Występowanieszkieletpancerze
paznokcie
rogiSkóra
ścięgna
włosy
pióra ptaków (
kolagen
,
keratyna
)
mięśnie
(
miozyna
) Zobacz też
fibrynogen
gorgonina
fibroina
fibryna
elastyna
...
Przeszczepianie narządów
...
Wrażenie
...
Marazm
...
Mezoderma
Mezoderma (
łac.
mesodermis, z
gr.
mésos środkowy, dérma Skóra) – środkowa warstwa komórek
zarodka
, trzeci
listek zarodkowy
trójwarstowców
umiejscowiony pomiędzy ...
Krzywica
...
Kolagen
...
Skóra właściwa
...
Zespół Downa
na piątym palcu rękizwiększona ilość pętli linii papilarnych po łokciowej stronie (35%)marmurkowata Skóra (cutis marmorata)krótka szyja, rzadziej
płetwistość szyi
fałd skóry na karku w okresie ...
Łuszczyca
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Skóra":
Układ mięśniowy (plansza 15)
kości za pomocą ścięgien. Występuje np. w kończynach.
Kość – mięsień – Skóra.
W ten sposób przyczepione są np. mięśnie płaskie grzbietu,
klatki piersiowej.
Skóra ...
Percepcja bodźców (plansza 7)
...
Tkanka łączna (plansza 6)
...
|