Mocz człowieka

Mocz - uryna, płyn wytwarzany w nerkach i wydalany z organizmu , zawierający produkty przemiany materii bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju.

Dobowa ilość moczu wydalanego przez zdrowego człowieka waha się od 600 do 2500 m l . Zależy ona od wielu czynników, m.in. ilości spożytych płynów i temperatury otoczenia.

W skład moczu wchodzi:

• 96% wody
• 2,5% azotowych produktów przemiany materii (głównie mocznik )
• 1,5% soli mineralnych
• minimalne ilości innych substancji, np. barwników żółciowych (nadają moczowi kolor, zapach i smak).

W moczu zdrowego człowieka nie powinny znajdować się cukry, białka, krwinki czerwone i krwinki białe oraz bakterie . Obecność któregoś z tych czynników może być objawem choroby:

• cukier w moczu może oznaczać cukromocz - objaw cukrzycy
• białko w moczu może oznaczać białkomocz - zaburzenia w pracy wątroby (np. żółtaczka )
• limfocyty oraz bakterie w moczu - objaw (np. roponercza ).

Choroby związane z wydalaniem moczu:

• moczówka prosta
• kamienie nerkowe .

Wydzielanie moczu ściśle uzależnione jest także od kontroli nerwowej, ilość wazopresyny (hormonu wydzielanego przez przysadkę), posiada także związek z układem krążenia. Wypływ moczu następuje w wyniku skurczu mięśni pęcherza i rozkurczu zwieracza pęcherza moczowego. W zasadzie jest to akt odruchowy, którego kontroli dziecko uczy się w wieku ok. 1,5 roku. Zbyt wypełniony pęcherz powoduje mimowolne oddawanie moczu, czasem także w czasie snu (u dorosłych osób również).

Powstawanie moczu:

1. Tętnica nerkowa doprowadza do nerki krew z mocznikiem, nadmiarem wody oraz innymi zbędnymi i szkodliwymi substancjami.
2. Krew z mocznikiem, nadmiarem wody oraz zbędnymi i szkodliwymi substancjami dostaje się do warstwy korowej kłębuszków nerkowych.
3. W kłębuszkach nerkowych następuje filtrowanie krwi.
4. W kanalikach nerkowych następuje resorpcja moczu pierwotnego - czyli wchłonięcie z moczu pierwotnego do krwi cennych substancji ( glukozy , witamin , soli mineralnych , wody).
5. Z kanalików nerkowych wypływa mocz ostateczny i wpada do kanalików zbiorczych.
6. Z miedniczek nerkowych mocz przedostaje się do moczowodów .
7. Moczowodami mocz spływa do pęcherza moczowego .
8. Przez cewkę moczową mocz jest wydalany na zewnątrz organizmu.

Właściwości fizykochemiczne

Zobacz też

• Mocz pierwotny
• Mocz ostateczny
• Nerka
• Nefron
• Urofilia
• Izostenuria

Przypisy