gazy szlachetne ( helowce) - pierwiastki chemiczne należące do VIII grupy głównej (18) układu okresowego.
Należą do nich: hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon.
Właściwości chemiczne:
Ze względu na wypełnioną powłokę walencyjną (s2p6) nie tworzą w warunkach normalnych cząsteczek dwuatomowych, jak inne pierwiastki gazowe.
Wypełniona powłoka walencyjna jest także powodem ich dużej bierności chemicznej.
Obecnie jest możliwe otrzymanie względnie trwałych związków trzech cięższych helowców (kryptonu, ksenonu i radonu). Stosunkowo najwięcej otrzymano związków ksenonu, np.: XeO3, XeO4, XeF4. Nie otrzymano natomiast trwałych związków lżejszych helowców (helu, neonu i argonu).
Właściwości fizyczne:
Pierwiastki grupy 18 są gazami o bardzo niskich temperaturach wrzenia, głównie ze względu na nikłe oddziaływania między atomowe (wypełniona powłoka walencyjna!). W wodzie i rozpuszczalnikach organicznych praktycznie się nie rozpuszczają.
Występowanie:
Hel, neon, argon i ksenon występują w niewielkich ilościach w powietrzu i ich podstawowym sposobem otrzymywania jest destylacja frakcjonująca powietrza. Krypton i radon są końcowymi produktami rozpadu promieniotwórczego uranu i plutonu i towarzyszą zwykle złożom rud tych metali.
Radon jest pierwiastkiem promieniotwórczym o bardzo krótkim okresie połowicznego rozpadu poszczególnych izotopów (od paru dni do ułamków sekund).
Nie ma trwałych izotopów. Najtrwalszym izotopem radonu jest radon-222 o okresie połowicznego rozpadu równym 3,8 dnia. Najmniej trwałym izotopem tego pierwiastka jest radon-215 o okresie połowicznego rozpadu wynoszącym zaledwie 2,3 ms.
Jest jedynym promieniotwórczym gazem występującym w przyrodzie.
Zastosowanie:
Hel ma zastosowanie do napełniania różnego rodzaju balonów, do wytwarzania obojętnej atmosfery w spawalnictwie, w technice reklam oświetleniowych i w mieszankach oddechowych dla nurków. Ciekły hel stosuje się w fizyce niskich temperatur.
Neon ma zastosowanie do wypełniania lamp. Gaz ten zamknięty w rurze o dowolnych kształtach świeci po przyłożeniu do końców rury dostatecznie wysokiego napięcia. Ma to zastosowanie w reklamach świetlnych i przy oświetlaniu pasów startowych.
Argon ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie jest potrzebna atmosfera obojętna. Stosuje się go w żarówkach, przy produkcji półprzewodników i w pewnych typach spawania łukowego. Używa się go w laserach argonowych.
Krypton ma zastosowanie w świetlówkach, laserach i lampach używanych na pasach startowych.
Ksenon stosuje się do napełniania żarówek oświetleniowych dużej mocy, oraz do lamp błyskowych, ponieważ wyładowania wysokociśnieniowe w przestrzeni wypełnionej ksenonem powodują emisję, szczególnie jaskrawego, białego światła.
Radon ma zastosowanie w medycynie.
Inne hasła zawierające informacje o "gaz szlachetny":
Układ scalony
metodami:Dyfuzja domieszek – w wysokiej temperaturze (ok. 1200 stopni) domieszki niesione przez
gaz szlachetny
dyfundują
w odsłonięte miejsca półprzewodnika; można bardzo precyzyjnie określić koncentrację ...
Właściwości chemiczne:
