Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Zofia Nałkowska

Zofia Nałkowska

Zofia Nałkowska
Data i miejsce urodzenia 10 listopada 1884
Warszawa
Data i miejsce śmierci 17 grudnia 1954
Warszawa
Narodowość polska
Dziedzina sztuki literatura
Ważne dzieła Granica
Medaliony
Dzienniki czasu wojny
Dom nad Łąkami

Zofia Nałkowska (ur. 10 listopada 1884 w Warszawie , zm. 17 grudnia 1954 w Warszawie) – polska pisarka, publicystka i dramatopisarka, posłanka do Krajowej Rady Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji [1], do śmierci w 1954.

Ukończyła pensję w Warszawie . Studiowała historię , geografię , ekonomię i językoznawstwo na tajnym "Uniwersytecie Latającym" . Działaczka organizacji kobiecych. Od 1933 członkini Polskiej Akademii Literatury , działaczka PEN Clubu i ZZLP , Towarzystwa Opieki nad Więźniami "Patronat", współzałożycielka i członkini grupy literackiej " Przedmieście " (1933–1937). W 1936 dostała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. W latach 1939–1944 współdziałała z podziemiem kulturalnym. W latach 1945–1947 posłanka do Krajowej Rady Narodowej , w latach 1947–1952 posłanka do Sejmu Ustawodawczego (bezpartyjna), działaczka Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce Oddział Łódzki , redaktorka tygodnika " Kuźnica ".

Zadebiutowała w 1898 na łamach " Przeglądu Tygodniowego " jako poetka. W 1906 ogłosiła powieść Kobiety.

Spis treści

Nagrody i odznaczenia

  • 1929 – Nagroda miasta Łodzi
  • 1936 – nagroda państwowa za "Granicę"
  • 1953 – nagroda państwowa I stopnia za całokształt twórczości

Biografia

Jej pełne nazwisko to Zofia Gorzechowska, Rygier, z domu Nałkowska. Urodziła się w 1884 w Warszawie. Jej ojciec Wacław Nałkowski był znanym uczonym-geografem, jej matka Anna (z domu Šafránková) pochodziła z Moraw . Ukończyła prywatną pensję i tajny Uniwersytet Latający . Największą część swojej szerokiej wiedzy zyskała dzięki samokształceniu.

Zofia Nałkowska była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był publicysta i pedagog Leon Rygier (1875–1948). Poślubiła go w 1904, przy czym oboje państwo młodzi, chcąc ułatwić sobie na wszelki wypadek rozwód w przyszłości, przeszli na kalwinizm . Małżeństwo rozpadło się około 1909, choć rozwód przeprowadzili dopiero w 1918. Jej drugim mężem był Jan Jur-Gorzechowski , bojownik OB PPS , w okresie międzywojennym pułkownik WP – dowódca żandarmerii , następnie dowódca Straży Granicznej i generał. Nałkowska mieszkała w okolicy Warszawy ( Wołomin ), w Kielcach , Krakowie , Grodnie i niedaleko Wilna . W okresie międzywojennym pracowała dla polskiego rządu, w Biurze Propagandy Zagranicznej. Przez lata była wiceprezesem polskiego PEN-Clubu , działała w Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich , była posłanką na Sejm Ustawodawczy.

Brała udział w pracach Międzynarodowej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce – efektem tej działalności były " Medaliony " – zbiór opowiadań dokumentujących czas II wojny światowej. Pisarka zmarła 17 grudnia 1954 o godzinie 18:00 na skutek wylewu krwi do mózgu. Ostatnie chwile spędziła w lecznicy przy ul. Emilii Plater.

Nałkowska debiutowała jako poetka – mając 14 lat w " Przeglądzie tygodniowym " z 1898 wierszem "Pamiętam". Wiersze swoje zamieszczała w warszawskich czasopismach, m.in. w modernistycznej " Chimerze ". Szybko jednak porzuciła poezję dla prozy. Jej debiut prozatorski przypada na rok 1904, kiedy to ukazuje się jej powieść "Lodowe pola" (pierwsza z trylogii "Kobiety") drukowana w "Prawdzie". Od połowy pierwszej dekady XX wieku publikowała swoje powieści – "Kobiety", "Książę". Ich tematyka była silnie związana z nurtem młodopolskim – było to najczęściej teoretyzowanie na tematy niemające bliższych związków z rzeczywistym życiem. Z czasem jednak autorka zaczęła coraz większą wagę przywiązywać do strony psychologicznej człowieka, do ludzkich uczuć w różnych sytuacjach życiowych. Momentem zwrotnym w twórczości pisarki był czas pierwszej wojny światowej.

Szczególne dążenie do poznania psychiki ludzkiej ujawniła Nałkowska w "Charakterach" – cyklu szkiców, które kontynuowane były przez wiele lat – pierwsze ukazały się w 1922, kolejne – w 1948.

Autorka została nagrodzona wieloma wyróżnieniami. Za swoje najsłynniejsze dzieło okresu międzywojennego – " Granicę " otrzymała w 1936 Państwową Nagrodę Literacką. Powtórnie przyznano jej tę nagrodę w 1953. Otrzymała też Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury .

Ciekawostki

Decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej jeden z kraterów na Wenus został nazwany Nalkowska na cześć Zofii Nałkowskiej, a w Lublinie (w dzielnicy Wrotków ) upamiętniono jej nazwisko w nazwie spółdzielni mieszkaniowej (Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Wacława i Zofii Nałkowskich), w nazwie osiedla mieszkaniowego (Osiedle Nałkowskich) i ulicy (ul. Nałkowskich), natomiast w nazwie innej ulicy w tej samej dzielnicy upamiętniono jej ważne dzieło Medaliony (ul. Medalionów). W różnych miastach i wsiach Polski znajdują się ulice nazwane jej imieniem i nazwiskiem.

Twórczość

Powieści

  • 1906 : Kobiety (pierwsza część, Lodowe pola, ukazała się już w 1904 )
  • 1907 : Książę (powieść będąca dalszym ciągiem Kobiet)
  • 1909 : Rówieśnice
  • 1911 : Narcyza
  • 1911: Noc podniebna (nowela, ale wydana osobno)
  • 1914 : Węże i róże
  • 1920 : Hrabia Emil
  • 1922 : Na torfowiskach – pierwsza, niepełna wersja Domu nad łąkami
  • 1923 : Romans Teresy Hennert
  • 1925 : Dom nad łąkami (powieść autobiograficzna, opisująca dom dzieciństwa pisarki w Wołominie koło Warszawy)
  • 1927 : Choucas
  • 1928 : Niedobra miłość
  • 1935 : Granica
  • 1938 : Niecierpliwi
  • 1948 : Węzły życia
  • 1953 : Mój ojciec

Dramaty

  • 1930 : Dom kobiet
  • 1931 : Dzień jego powrotu
  • 1935: Renata Słuczańska (na podstawie powieści Niedobra miłość)

Zbiory nowel, opowiadań i szkiców

  • 1909: Koteczka czyli białe tulipany
  • 1914: Lustra
  • 1915 : Między zwierzętami
  • 1917 : Tajemnice krwi
  • 1922: Charaktery
  • 1925: Małżeństwo
  • 1927: Księga o przyjaciołach (wraz z M. J. Wielopolską)
  • 1931: Ściany świata
  • 1946 : Medaliony
  • 1948: Charaktery dawne i ostatnie
  • 1957 : Widzenie bliskie i dalekie

Dzienniki

  • "Dzienniki czasu wojny" – pisane w latach II wojny światowej, wydane w 1970. Wydanie II poprawione i uzupełnione: wyd.: Czytelnik, Warszawa 1972 (Wstęp, opracowanie i przypisy Hanna Kirchner)
  • Tom 1 – pisane w latach 1899–1905, wydane w 1975
  • Tom 2 – pisane w latach 1909–1917, wydane w 1976
  • Tom 3 – pisane w latach 1918–1929, wydane w 1980
  • Tom 4 – pisane w latach 1930–1939, wydane w 1988
  • Tom 5 – pisane w latach 1940–1944
  • Tom 6 – pisane w latach 1945–1954, wydane w 2000

Linki zewnętrzne

Przypisy


Inne hasła zawierające informacje o "Zofia Nałkowska":

Oddychanie komórkowe ...

Tadeusz Kognowicki ...

1986 ...

Pałac Błękitny w Warszawie ...

Ludwik XVIII ...

Widmo Brockenu ...

Sit skucina ...

Stanisław Szczęsny Potocki ...

Linia wiecznego śniegu ...

Karol I Habsburg ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Zofia Nałkowska":

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 4) ...

213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 7) class="lekcja_boks"> Literatura Wśród polskich powieściopisarzy wybijali się szczególnie: Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska („Noce i Dnie”), Tadeusz Dołęga–Mostowicz, autor bardzo popularnej ...

Logika, algebra Boole`a, arytmetyka cyfrowa - część II (plansza 25) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie