Zlodowacenie południowopolskie (zlodowacenie krakowskie, w systemie alpejskim - Mindel, a Ameryce Północnej - Illinois) - największe ze zlodowaceń na terenie Polski w plejstocenie (objęło ok. 90% powierzchni kraju). Jego trwanie jest określane na 730-430 tys. lat temu. Poprzedza je interglacjał przasnyski (podlaski), a po nim nastąpił interglacjał mazowiecki (wielki) . Obszar zlodowacenia krakowskiego pozbawiony jest wszelkich form glacjalnych , przeważa tu rzeźba strukturalna i erozyjna. Osady tego zlodowacenia zachowały się przede wszystkim w środkowej i północnej Polsce, pod utworami młodszych ogniw czwartorzędu . Częściowo też jednak (zwłaszcza na południu kraju) zostały one zniszczone w wyniku późniejszej denudacji . Te osady to przede wszystkim piaski i żwiry fluwioglacjalne, a także iły warwowe . W trakcie tych zlodowaceń obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej był prawdopodobnie wolny od lodu, gdyż nie znaleziono na tym obszarze osadów genezy glacjalnej, a rzeźba (skałki jurajskie) nie noszą śladów egzaracji (erozji lodowcowej).

Zlodowacenie to składało się z trzech mniejszych zlodowaceń, oddzielonych interstadiałami :

• zlodowacenie Nidy - objęło swym zasięgiem nie tylko środkową Polskę, ale posuwając się wzdłuż zboczy Sudetów , dotarło aż do Bramy Morawskiej , oddzielając je od Karpat . Lądolód oparł się o północne partii Gór Świętokrzyskich , Wzniesienia Łódzkie i Wyżynę Lubelską . Z okresem zlodowacenia Nidy związana jest akumulacja najstarszych w Polsce lessów podmorenowych oraz mułów i iłów warwowych, a także najstarszy poziom gliny zwałowej , zachowany w zachodniej i północnej części Gór Świętokrzyskich, w rejonie rowu Kleszczowa oraz w głębokich dolinach na Wyżynie Lubelskiej.
• interstadiał małopolski (kozi wierch) - jego śladami są osady rzeczne, jeziorne i bagienne ze szczątkami fauny i flory . Zachowały się one jednak w niewielu miejscach (m.in. Kozi Grzbiet k. Kielc , Domuraty , Przasnysz ).
• zlodowacenie Sanu I - lądolód skandynawski odznaczał się największym (maksymalnym) zasięgiem, obejmując praktycznie całe terytorium Polski, za wyjątkiem Sudetów i Karpat. Wsparł się on o Góry Izerskie , Kaczawskie , Kamienne , Wałbrzyskie , Sowie , Bardzkie , Złote i Opawskie , a także wkroczył w Kotlinę Turoszowską , Jeleniogórską i Kłodzką oraz Bramę Morawską po Ostrawę . Zlodowacenie wkroczyło w Sudety Przełęczą Srebrną , bardzkim przełomem Nysy Kłodzkiej i Przełęczą Kłodzką . Pokryło także całkowicie Pogórze Śląskie i Przemyskie oraz częściowo Pogórza Karpackie ( Wielickie , Ciężkowickie , Dynowskie ), przebiegając linią Ostrawa - Cieszyn – Bielsko-Biała – Kęty – Andrychów – Wadowice – Czchów – Strzyżów – Przemyśl . W swej brzeżnej części ladolód opływał niektóre kulminacje morfologiczne (główne pasma Gór Świętokrzyskich, Wyżynę Krakowsko-Częstochowską , Sobótkę ), sprzyjając powstawaniu mniej lub bardziej rozległych nunataków . Ze zlodowaceniem tym wiązała się akumulacja kolejnego poziomu lessów podmorenowych (region świętokrzyski, ok. Hrubieszowa ) oraz poziomy gliny zwałowej o grubości od 5 do 30 m.
• interstadiał ferdynandowski - lądolód całkowicie ustąpił z obszaru Polski. Nastąpiło niszczenie i erozja starszych osadów lodowcowych wraz z jednoczesnym osadzaniem piasków, żwirów i bruków rezydualnych, a w jeziorach mułków, ziemi okrzemkowej , kredy jeziornej i torfów . Powstały osady organogeniczne leżące na glinach zwałowych ( Falęcice , Łuków , Popioły ).
• zlodowacenie Sanu II - w czasie tego zlodowacenia lądolód skandynawski, po okrążeniu Gór Świętokrzyskich i pokryciu Wyżyny Lubelskiej, wkroczył do Kotliny Sandomierskiej i ponownie dotarł do północno-wschodnich zboczy Sudetów. Podobnie jak w przypadku poprzedniego zlodowacenia, najwyższe pasma Gór Świętokrzyskich i niektóre obniżenia międzypasmowe były nunatakami. Do osadów powstałych w tym czasie należą gliny zwałowe, a także piaski i żwiry wodnolodowcowe, o łącznej miąższości dochodzącej do kilkunastu metrów. Doliny rzek spływających z Karpat zostały wówczas zasypane do wysokości sięgającej 90 m powyżej poziomu ich koryt współczesnych.