Olsza zielona
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Gromada :	okrytonasienne
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Rząd :	bukowce
Rodzina :	brzozowate
Rodzaj :	olsza
Gatunek :	olsza zielona
Nazwa systematyczna
Alnus viridis (Chaix) DC. in Lam. & DC. J. B. P. A. M. de Lamarck & A. P. de Candolle, Fl. franç. ed. 3, 2:304. 1805
Synonimy
Alnus viridis (Chaix) DC., Alnus viridis DC.

Pokrój

Olsza zielona, kosa olcha (Alnus viridis (Chaix) DC. in Lam. & DC.) – gatunek krzewu należący do rodziny brzozowatych . Występuje w Ameryce Północnej , w Europie i w Azji (m. in. na Syberii i na Kamczatce ), sięgając na północ aż do 70 stopnia szer. geogr. W Polsce na naturalnych stanowiskach występuje wyłącznie w Bieszczadach , wysoko w górach. Można ją spotkać w Tatrach , gdzie została nasadzona. Spełnia tam podobną rolę, jak kosówka – zapobiega erozji i utrwala zbocza .

Morfologia

Pokrój

Bardzo rozłożysty krzew (rzadko małe drzewko), o gęstych pędach. Osiąga wysokość przeważnie do 2 m, w dobrych warunkach nawet do 4 m.

Łodyga

Tworzy liczne pędy wygięte na kształt kosy . Roczne pędy o oliwkowozielonym lub czerwonobrunatnym kolorze są nieco spłaszczone i lekko filcowato owłosione.

Pąki

Odstające stożkowate, okryte 4-6 purpurowobrunatnymi lub zielonawymi, orzęsionymi łuskami, czasami nieco lepkie.

Liście

Jajowate lub eliptyczne, o długości 3-6 cm, zaostrzone, brzegi podwójnie piłkowane. Nerwy wyraźnie widoczne, w liczbie 5-10 par, w kątach nieco owłosione.

Kwiat

Roślina jednopienna , o oddzielnych kwiatostanach męskich i żeńskich występujących na tej samej roślinie. Już przed zimą na gałązkach występują kwiatostany męskie i żeńskie, które zakwitną dopiero na wiosnę. Zakwitają równocześnie z rozwojem liści (kwiecień-maj) i są wiatropylne .

Owoc

Kuliste lub jajowate owocostany , silnie zdrewniałe, przypominające wyglądem szyszki , zawierające oskrzydlone orzeszki . Długo utrzymują się na roślinie.

Biologia i ekologia

W Polsce jest gatunkiem wysokogórskim. W Bieszczadach występuje ponad górną granicą bukowych lasów, zarastając połoniny , na których zaprzestano wypasu bydła, a także opuszczone pola uprawne. Najniższe jej stanowisko znajduje się w Orelcu (464 m n.p.m.). Szczególnie obficie rośnie wzdłuż potoków . W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Pulmonario-Alnetum viridis^[2]. Jest jednym z nielicznych u nas gatunków roślin, który zwiększa swój zasięg schodząc z wysokich gór w dół.

Ciekawostki

Jej pyłek , podobnie, jak pozostałych gatunków olchy powoduje u ludzi uczulonych alergię .

Przypisy

Bibliografia