Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Ziarnopłon wiosenny

Ziarnopłon wiosenny

Ziarnopłon wiosenny

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Rząd : jaskrowce
Rodzina : jaskrowate
Rodzaj : ziarnopłon , jaskier
Nazwa systematyczna
Ficaria verna Huds.
Fl. Angl. (Hudson) 214. 1762
Synonimy

Ranunculus ficaria L.

Gatunek trujący
Morfologia
Kwiat
Kwitnąca kępa ziarnopłonu
Bulwy korzeniowe

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny, zwyczajowa nazwa pszonka (Ficaria verna Huds.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny jaskrowatych .Występuje w całej niemal Europie, w Azji Zachodniej, na Kaukazie i w Syberii Zachodniej, a także w Afryce Północnej[2]. W Polsce jest gatunkiem rodzimym, pospolitym na terenie całego kraju[3].

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Ma jedną lub kilka łodyg, pojedynczych, lub rozgałęzionych o długości do 30 cm, wznoszących się do góry na wysokość do 15 cm.
Część podziemna
Posiada bulwy korzeniowe o maczugowatym kształcie.
Liście
Mięsiste, błyszczące i nagie. Są całobrzegie lub karbowane i mają okrągłosercowaty kształt i długie ogonki z szeroką pochwą. Osadzone są na łodydze skrętolegle . Charakterystyczną cechą tej rośliny są jajowate bulwki wyrastające w kątach dolnych liści. Za ich pomocą roślina rozmnaża się wegetatywnie . Bulwki te po dojrzeniu odpadają i zakorzeniają się w ziemi[4].
Kwiaty
Żółte kwiaty o średnicy 2–3 cm mają 3 wolne, zielonożółte działki kielicha i 8–12 wolnych płatków korony . Osadzone są na krótkich szypułkach. Części kwiatowe osadzone spiralnie.
Owoc
Omszone niełupki z mięsistym wyrostkiem.

Biologia i ekologia

Bylina , geofit . Kwitnie od marca do maja, pręciki i słupki dojrzewają równocześnie[4]. Kwiaty mają miodniki i są zapylane przez owady ( błonkówki i muchówki )[4]. Nasiona posiadają elajosom i roznoszone są przez mrówki , roślina jednak rzadko wytwarza owoce – większość kwiatów pozostaje bezpłodnych[5]. Roślina częściej rozmnaża się wegetatywnie za pomocą bulw korzeniowych oraz bulwek łodygowych, które są rodzajem rozmnóżek [5]. Spotkać go można najłatwiej w żyznych lasach liściastych, zwłaszcza w lasach łęgowych , poza tym występuje na wilgotnych łąkach , w zaroślach , nad brzegami potoków i źródeł. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Fagetalia , związku (All.) Allo-Ulmion, zespołu (Ass.) Ficario-Ulmetum[6]. Cała roślina, jak wszystkie jaskry, jest trująca [7].

Zastosowanie

Bywa uprawiany jako roślina ozdobna , szczególnie jako roślina okrywowa pod drzewami. Jego walorem jest fakt, że zakwita bardzo wcześnie i podobnie, jak w środowisku naturalnym może rosnąć w cieniu, gdyż większość jego cyklu życiowego przebiega wczesną wiosną, zanim drzewa rozwiną liście. Oprócz typowej formy gatunku uprawia się bardziej ozdobne kultywary , np. `Albus` o kremowobiałych i lśniących kwiatach, `Brazen Hussy` o żółtych na górnej stronie, a brązowych na spodniej kwiatach i brązowo-zielonych liściach[8]. Rozmnaża się go głównie wegetatywnie, nie ma szczególnych wymagań co do gleby, ale powinna ona być wilgotna.

Ciekawostki

  • Ziele ziarnopłonu (Herba Ficariae) ma pewne własności lecznicze i dawniej było używane w medycynie ludowej. Zawiera garbniki , alkaloidy i duże ilości witaminy C [7]. Zbiera się je przy bezdeszczowej pogodzie i suszy w miejscu zacienionym. Dawniej zielem ziarnopłonu leczono hemoroidy i brodawki [7].
  • Młode liście są jadalne, dawniej ludność wiejska wczesną wiosną (na tzw. przednówku ) z głodu spożywała młode liście ziarnopłonu, uważając je za smaczne warzywo[5]. Jednak starsze liście stają się gorzkie i trujące.

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
  2. Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dostęp 2010-02-05].
  3. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  4. 4,0 4,1 4,2 Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973. 
  5. 5,0 5,1 5,2 František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. . 
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  7. 7,0 7,1 7,2 Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. . 
  8. zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Ziarnopłon wiosenny":

1988 ...

Beskid Żywiecki ...

Las łęgowy czartawa pospolita ,Equisetum telmateia – skrzyp olbrzymi ,Festuca gigantea – kostrzewa olbrzymia,Ficaria verna – Ziarnopłon wiosenny ,Filipendula ulmaria – wiązówka błotna ,Gagea lutea – złoć żółta ,Glechoma hederacea – ...

Pszczoła miodna ...

Sosna ...

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska ...

Roztoczański Park Narodowy ...

Zawilec gajowy ...

Ziarnopłon wiosenny Ziarnopłon wiosenny Systematyka Domena : eukarionty Królestwo : rośliny Klad : rośliny naczyniowe Klad : Euphyllophyta Klad : rośliny nasienne Klasa : okrytonasienne Rząd : jaskrowce Rodzina : jaskrowate Rodzaj : ziarnopłon , jaskier Nazwa systematyczna Ficaria verna Huds.Fl. Angl. (Hudson) 214. 1762 Synonimy Ranunculus ...

Buczyna migdałolistny Euphorbia amygdaloides, wilczomlecz słodki Euphorbia dulcis, dzióbkowiec bruzdowany (mech) Eurhynchium striatum, Ziarnopłon wiosenny Ficaria verna, złoć mała Gagea minima, gajowiec żółty Galeobdolon luteum, ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Ziarnopłon wiosenny":

005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 12) bardzo pospolite rośliny krajowe. Są to na przykład: jaskier ostry (Ranunculus acer), Ziarnopłon wiosenny (Ranunculus fucaria) i mak (Papaver rhoeas), zawilec gajowy (Anemone nemorosa), ...

Biosfera (plansza 8) ...

032. Najważniejsze formacje roślinne i ich związek z czynnikami strefowymi i astrefowymi (plansza 20) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie