Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Zeus

Zeus

Statua Zeusa w Olimpii
Popiersie Zeusa w Muzeum Brytyjskim

Zeus (także Dzeus, gr. Ζεύς, nowogr. Δίας Dias, łac. Jupiter) – najwyższy z bogów w mitologii greckiej . Syn Kronosa i Rei . Grecki bóg Nieba i Ziemi. Bóg pogody; władca błyskawic. Uosobienie najwyższej zasady rządzącej Wszechświatem. Władca wszystkich bogów i ludzi. Strzegł prawa i porządku na świecie, bezlitośnie karząc przestępców, a zwłaszcza morderców, krzywoprzysięzców i zdrajców. Jego atrybutami były złote pioruny, orzeł i tarcza zwana egidą . Wychowała go nimfa Amalteja o koziej postaci.

Różne ośrodki kultu przypisywały Zeusowi cztery przydomki, w zależności od sfer życiowych, jakimi się opiekował:

  1. Horkios − opiekun praw, na tronie, ze Sprawiedliwością u stóp
  2. Ksenios − opiekun gościnności
  3. Herkejos − opiekun rodzin i zagród
  4. Hellenios − opiekun narodu greckiego

Spis treści

Narodziny

Zeus narodził się jako ostatni ze związku Kronosa i Rei. Kronos , przeklęty przez swego ojca ( Uranosa ), którego zrzucił z tronu, został uprzedzony przez wyrocznię , że któreś z jego własnych dzieci pozbawi go tronu. Dlatego też Kronos postanowił wykluczyć to zagrożenie, pożerając swoje potomstwo. Rea zrozpaczona, że traci kolejne dzieci, będąc po raz szósty w ciąży uciekła na Kretę (w innej wersji - do Arkadii ), gdzie w ukryciu, potajemnie, urodziła Zeusa. Kronosowi , który ją odnalazł, zamiast dziecka do połknięcia dała kamień zawinięty w pieluchy , a Zeusa ukryła w grocie pod skałą diktejską, na zboczach góry Ida na Krecie . Tam, ukrytego, karmiła koza Amaltea , a wychowywały nimfy . Gdy koza złamała róg, Zeus pobłogosławił go - tak powstał róg obfitości ; opowiadano, że po śmierci karmicielki wziął jej skórę i pokrył nią tarczę, którą nazywano egidą i swoje ciało, które po okryciu było odporne na strzały. Dokarmianiem Zeusa zajmowały się także pszczoły z góry Idy, które specjalnie dla niego zbierały miód . Orzeł przynosił mu co dzień kubek nektaru. Rea rozkazała nimfom aby te grały na harfie co zagłuszało płacz dziecka.

Przejęcie władzy

Gdy osiągnął wiek dorosły, postanowił przejąć władzę i zemścić się na swoim ojcu. Za radą Metydy (Metis) rozkazał matce aby podala Kronosowi środek wymiotny, dzięki czemu przywrócił do życia swoje rodzeństwo: Hestię , Demeter , Herę , Hadesa i Posejdona . Rodzeństwo pod wodzą Zeusa zaatakowało swojego ojca. Wojna trwała 10 lat, w walce za radą Gai wsparli go cyklopi i hekatonchejrowie , którzy byli zamknięci przez Kronosa w Tartarze . W czasie walki Zeus otrzymał od cyklopów broń w postaci wykutych przez nich gromu i błyskawic. Po zwycięskiej wojnie, gdy już przepędzono Kronosa, rodzeństwo podzieliło się władzą, losując dziedziny, którymi mieli odtąd rządzić. Zeusowi przypadło niebo i zwierzchnictwo nad innymi bogami, Posejdon stał się panem morza, zaś Hades został panem krainy dusz.

Związki z kobietami

Afrodyta

Afrodyta była boginią miłości i pożądania, zrodzona z piany morskiej zmieszanej z obciętymi sierpem przez Kronosa genitaliami Uranosa.

Demeter

Siostra Zeusa, bogini płodności, urodzaju, rolnictwa, matka Kory-Persefony - żony Hadesa, bogini świata podziemnego.

Dione

Kolejna z tytanid, która według jednej z wersji mitów miała być matką Afrodyty .

Eurynome

Córka Okeanosa . Z nią spłodził Charyty czyli Gracje: Aglae , Eufrosyne , Talię .

Hera

Siostra Zeusa, z którą związał się dopiero po licznych przygodach z innymi kobietami. Ich związek okazał się jednak trwalszy od pozostałych. Hera została jego drugą żoną i funkcjonuje w mitologii jako żona boga bogów. Wg Hezjoda był to święty związek. Z tego związku zrodzili się: Hebe , Ejlejtyja , Hefajstos i Ares oraz według niektórych mitów także siostra bliźniaczka Aresa Eris .

Leto

Zeus miał z nią syna Apolla i córkę Artemidę .

Maja

Jedna z Plejad , z którą Zeus miał syna Hermesa .

Metyda

Gaja przepowiedziała Zeusowi, że Metyda (Metis) zrodzi z siebie syna, który zrzuci swojego ojca z tronu. Przerażony Zeus połknął ją, gdy miał nadejść moment rozwiązania. Po pewnym czasie zaczął odczuwać silny ból głowy. Prometeusz (wg innej wersji Hefajstos ) uderzeniem siekiery rozłupał czaszkę Zeusa, skąd wyskoczyła Atena w pełnej zbroi.

Mnemosyne

Kolejna z tytanid. Była rodzicielką 9 muz : Kalliope , Klio , Polihymnii lub Polhymnii, Euterpe , Terpsychory , Erato , Melpomene , Talii i Uranii .

Temida

Pierwsza żona Zeusa. Była jedną z tytanid . Miał z nią córki, zwane Horami Pory Roku: Ejrene Pokój, Eunomia Praworządność, Dike Sprawiedliwość, a także Mojry : Kloto , Lachesis , Atropos .

Kobiety śmiertelne

Zeus i Europa

Zeus był bardzo "kochliwy", więc trudno jest wymienić wszystkie jego związki ze śmiertelnymi kobietami. Praktycznie nie było krainy w Starożytnej Grecji , która by się nie chwaliła, że ma eponima pochodzącego od Zeusa.

Jego przygody z różnymi "ziemiankami" (np. Semele , Alkmena ) powodowały gniew Hery, co doprowadzało do różnych tragicznych wydarzeń. Zeus, chcąc ukryć swoje miłosne przygody, bardzo często przybierał postacie zwierzęce, np. byka czy łabędzia .

Oto tylko kilka bardziej znanych przykładów:

  • Alkmena , żona Amfitriona , do której Zeus przybył pod postacią jej męża. Urodziła ona potem Heraklesa , największego herosa mitologii greckiej.
  • Danae , królewna argolidzka . Ponieważ jej ojciec Akrizjos zamknął ją, by nie spłodziła potomka, Zeus dostał się do jej komnaty pod postacią złotego deszczu. Później Danae urodziła syna Perseusza .
  • Lamia , królowa Libii. Dzieci jej i Zeusa wymordowała Hera. Lamia zamieniła się w potwora w ludzkiej postaci, który pożera dzieci.
  • Semele , księżniczka tebańska . Zeus, ulegając jej prośbom, ukazał się jej w swej prawdziwej postaci, co ją zabiło. Ponieważ była wtedy w ciąży , Zeus zaszył sobie ich dziecko w udzie i "donosił' je do końca. W ten sposób pojawił się Dionizos .

Ojciec wielu dzieci

Dzieci Zeusa to m.in.: Achajos , Aglae, Ajakos ( Eak ), Amfion , Ananke , Ankajos, Apollo , Ares , Argos, Arkas, Artemida , Astraja , Ate , Atena , Atropos , Britomartis , Charyty , Dardanos , Dike , Dionizos , Ejlejtyja , Ejrene , Endymion , Erato , Eufrosyne , Eunomia, Euterpe , Harmonia , Hebe , Hefajstos , Hekate , Helena , Herakles , Hermes , Hory , Kalliope , Karnejos, Kastor i Polluks ( Dioskurowie ), Klio , Klitajmestra , Kloto , Kora- Persefona , Korytos, Lachesis , Litaj, Lokros , Melpomene , Minos , Mojry , Muzy , Nimfy, Palikowie , Pan , Pelasgos, Perseusz , Polihymnia , Radamantys , Sarpedon , Talia (charyta), Talia (muza), Tantal , Terpsychora , Tityos, Urania , Zagreus , Zetos ( Amfion i Zetos ),

Mity

Ilość mitów, w których występuje Zeus, jest ogromna. Praktycznie nie ma mitu, który by nie był związany z Zeusem. Do najważniejszych należą:

  • spisek Hery przeciwko Zeusowi, w wyniku którego Hefajstos zostaje wyrzucony z Olimpu,
  • mit o Prometeuszu ,
  • mit o Potopie .

Występuje również we wszystkich mitach zawierających kłótnie pomiędzy bogami.

Atrybuty Zeusa i miejsca kultu

Atrybuty

Głównym atrybutem Zeusa jest piorun. Najczęściej przedstawiano go jako siedzącego na tronie z piorunem w ręku. Jego świętym drzewem był dąb , a zwierzęciem orzeł .

Miejsca kultu

W mitologii rzymskiej Zeus identyfikowany jest z Jowiszem .


Inne hasła zawierające informacje o "Zeus":

Mojry ...

Eros głowy. Przekonani o swej sile zaatakowali bogów, aby zająć ich miejsce. Rozzłoszczony Zeus za karę porozcinał ich na pół. Od tej pory rozcięte połówki ...

Zeus Statua Zeusa w OlimpiiPopiersie Zeusa w Muzeum Brytyjskim Zeus (także DZeus, gr. Ζεύς, nowogr. ...

Apollo (mitologia) ...

Atena ...

Uranos ...

Orfeusz słysząc ją, szły za nim.Pewnego dnia Orfeusz został zaproszony na ucztę do Zeusa i tam poznał Eurydykę. Jakiś czas później pobrali się.Miejsca związane z ...

Erechteusz ...

Wyrocznia w Dodonie ...

Dodona ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Zeus":

008b. Grecja (plansza 2) ...

010b. Rzym (plansza 12) ...

008a. Grecja (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie