Zdolność rozdzielcza - w optyce przydatność określonego przyrządu optycznego do obserwacji obiektów o określonej odległości kątowej. Im większa jest zdolność rozdzielcza, tym bliższe sobie punkty są obserwowane jako odrębne, a nie jako pojedyncza plama. Jednym z kryteriów określania zdolności rozdzielczej jest
kryterium Rayleigha
.
Zdolność rozdzielcza wiąże się ze zjawiskiem
dyfrakcji
(załamania fali). Od zdolności rozdzielczej zależy rozdzielczość danego urządzenia (monitora, skanera czy drukarki). Ułamek w wyżej podanym wzorze jest wartością kąta, pod jakim obserwujemy dany obiekt.
Dla
siatki dyfrakcyjnej
otrzymujemy wzór:
- gdzie:
- λ - długość fali
- m - rząd dyfrakcji (numer prążka/plamki)
- N - liczba szczelin siatki dyfrakcyjnej
- d - stała siatki dyfrakcyjnej
- s - szerokość czynna siatki
Czynnikiem ograniczającym zdolność rozdzielczą nawet doskonałych przyrządów optycznych są głównie efekty dyfrakcyjne (
dyfrakcja
), które powodują rozmycie obrazu punktu (
plamka Airy'ego
).
