Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

X-SAMPA

X-SAMPA

X-SAMPA to alfabet fonetyczny stworzony w 1995 roku przez londyńskiego profesora Johna C. Wellsa. W przeciwieństwie do IPA jest on całkowicie kompatybilny z ASCII , co ułatwia pisanie na typowej klawiaturze komputera osobistego.

Prekursorem X-SAMPA była SAMPA, w której symbole miały różne znaczenie w zależności od języka.

Nieoficjalnymi odmianami X-SAMPA są Z-SAMPA (stworzona przez Marka Rosenfeldera ; Z to skrót od Zompist, pseudonimu Rosenfeldera) i CXS, używana przez członków forum internetowego Conlang .

Spis treści

Symbole

Małe litery

X-SAMPAIPAOpisPrzykłady
a
samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona polskie dama ["dama], hiszpańskie padre ["paD4e]
b
spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna polskie brat [brat], francuskie bon [bO~]
b_<
spółgłoska iniektywna dwuwargowa dźwięczna sindhi ɓarʊ [b_<arU]
c
spółgłoska zwarta podniebienna bezdźwięczna węgierskie latyak ["lAcAk]
d
spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna polskie dom [dOm], francuskie doigt [dwa]
d`
spółgłoska zwarta z retrofleksją dźwięczna szwedzkie hord [hu:d`]
d_<
spółgłoska iniektywna dziąsłowa dźwięczna sindhi ɗarʊ [d_<arU]
e
samogłoska półprzymknięta przednia niezaokrąglona polskie wieś [v_jes\]
f
spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna angielskie five [faIv], polskie fan [fan]
g spółgłoska zwarta miękkopodniebienna dźwięczna polskie grób [grup], francuskie longue [lO~g]
g_<
spółgłoska iniektywna miękkopodniebienna dźwięczna sindhi ɠəro [g_<@ro]
h
spółgłoska szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna angielskie house [haUs]
h\
spółgłoska szczelinowa krtaniowa dźwięczna czeskie hrad [h\rat]
i
samogłoska przymknięta przednia niezaokrąglona polskie wino [vinO], hiszpańskie si [si]
j
spółgłoska półotwarta podniebienna angielskie yes [jEs], polskie ja [ja]
j\
spółgłoska szczelinowa podniebienna dźwięczna nowogreckie γειά [j\a]
k
spółgłoska zwarta miękkopodniebienna bezdźwięczna polskie kot ["kOt], Spanish carro ["kar:o]
l
spółgłoska boczna dziąsłowa angielskie lay [leI], polskie lód [lut]
l`
spółgłoska boczna półotwarta z retrofleksją szwedzkie sorl [so:l`]
l\
spółgłoska boczna uderzeniowa dziąsłowajapońskie ramen [l\ameN]
m
spółgłoska nosowa dwuwargowa polskie mysz [m1S]
n
spółgłoska nosowa dziąsłowa polskie nos [nOs]
n`
spółgłoska nosowa z retrofleksją szwedzkie hörn [h2:n`]
o
samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona francuskie gros [gRo]
p
spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna polskie pan ["pan]
p\
spółgłoska szczelinowa dwuwargowa bezdźwięczna japońskie fuku [p\M_0kM]
q
spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna arabskie qasbah ["qAs_?ba]
r
spółgłoska drżąca dziąsłowa polskie rower ["rOvEr], hiszpańskie rey [rej]
r`
spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją hindi baā [b@r`A:]
r\
spółgłoska półotwarta dziąsłowa angielskie ( brytyjskie ) red [r\Ed]
r\`
spółgłoska półotwarta z retrofleksją angielskie ( amerykańskie ) red [r\`Ed]
s
spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna angielskie seem [si:m], polskie sesja ["sEsja]
s`
spółgłoska szczelinowa z retrofleksją bezdźwięczna szwedzkie mars [mas`]
s\
spółgłoska szczelinowa dziąsłowo-podniebienna bezdźwięczna polskie świerszcz [s\v'erStS]
t
spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna angielskie stew [stu:], polskie tuja ["tuja]
t`
spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna szwedzkie mört [m2t`]
u
samogłoska przymknięta tylna zaokrąglona polskie suka ["suka]
v
spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna polskie walka ["valka],
v\ (lub P)
spółgłoska półotwarta wargowo-zębowa niderlandzkie west [v\Est]/[PEst]
w
spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna angielskie west [wEst], polskie auto ["awtO]
x
spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna polskie loch [lOx]
x\
spółgłoska szczelinowa zadziąsłowo-miękkopodniebienna bezdźwięcznaszwedzkie sjal [x\A:l]
y
samogłoska przymknięta przednia zaokrąglona francuskie tu [ty] niemieckie über ["y:b6]
z spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna polskie zoo [zO:], francuskie azote [a"zOt]
z`
spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna mandaryńskie rang [z`aN]
z\
spółgłoska szczelinowa dziąsłowo-podniebienna dźwięczna polskie źrebak ["z\rEbak]

Wielkie litery

X-SAMPAIPAOpisPrzykłady
A
samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona angielskie father ["fA:D@(r\)]
B
spółgłoska szczelinowa dwuwargowa dźwięczna hiszpańskie lavar [la"Ba4]
B\
spółgłoska drżąca dwuwargowa
C
spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna niemieckie ich [IC], polskie [CistOrja]
D
spółgłoska szczelinowa zębowa dźwięczna angielskie then [DEn]
E
samogłoska półotwarta przednia niezaokrąglona polskie sen [sEn], angielskie met [mEt]
F
spółgłoska nosowa wargowo-zębowa angielskie emphasis ["EFf@sIs]
G
spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna nowogreckie γωνία [Go"nia], polskie niechby [JEGb1]
G\
spółgłoska zwarta języczkowa dźwięczna eskimoskie nirivvik [niG\ivvik]
G\_<
spółgłoska iniektywna języczkowa dźwięczna mam ʛa [G\_<a]
H
spółgłoska półotwarta wargowo-podniebiennafrancuskie huit [Hi]
H\
spółgłoska szczelinowa nagłośniowa bezdźwięczna  
I
samogłoska prawie przymknięta przednia scentralizowana niezaokrąglona angielskie kit [kIt]
I\
samogłoska prawie przymknięta centralna niezaokrąglona walijskie ysgrifenidd [@sgri"venI\D]
J
spółgłoska nosowa podniebienna hiszpańskie año ["aJo], polskie koń [kOJ]
J\
spółgłoska zwarta podniebienna dźwięczna węgierskie egy [EJ\]
J\_<
spółgłoska iniektywna podniebienna dźwięczna sindhi ʄaro [J\_<aro]
K
spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna walijskie llaw [KaU]
K\
spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna  
L
spółgłoska boczna półotwarta podniebienna włoskie famiglia [fa"miLa], hiszpańskie (kastylijskie) llamar [La"mar],
L\
spółgłoska boczna półotwarta miękkopodniebienna
M
samogłoska przymknięta tylna niezaokrąglona tureckie kırk [kM4k]
M\
spółgłoska półotwarta miękkopodniebienna hiszpańskie fuego ["fweM\o]
N
spółgłoska nosowa miękkopodniebienna angielskie thing [TIN], polskie ręka [rENka]
N\
spółgłoska nosowa języczkowa japońskie san [saN\]
O
samogłoska półotwarta tylna zaokrąglona polskie noc [nOts]
O\
mlask dwuwargowy  
P (lub v\)
spółgłoska półotwarta wargowo-zębowa niderlandzkie west [PEst] / [v\Est],
Q
samogłoska otwarta tylna zaokrąglona angielskie (brytyjskie) lot [lQt]
R
spółgłoska szczelinowa języczkowa dźwięczna francuskie roi [Rwa]
R\
spółgłoska drżąca języczkowa arystokratyczne ” lub „ paryskier
S
spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna polskie szop [SOp]
T
spółgłoska szczelinowa zębowa bezdźwięczna angielskie thin [TIn]
U
samogłoska prawie przymknięta tylna scentralizowana zaokrąglona angielskie foot [fUt]
U\
samogłoska prawie przymknięta centralna zaokrąglona  
V
samogłoska półotwarta tylna niezaokrąglona angielskie strut [str\Vt]
W
spółgłoska szczelinowa wargowo-miękkopodniebienna bezdźwięcznaangielskie ( szkockie ) when [WEn]
X
spółgłoska szczelinowa języczkowa bezdźwięczna nuxálk kaxims [kaXims]
X\
spółgłoska szczelinowa gardłowa bezdźwięczna arabskie <ح>ha’ [X\A:]
Y
samogłoska prawie przymknięta przednia scentralizowana zaokrąglona niemieckie hübsch [hYpS]
Z
spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna polskie żaba ["Zaba]

Inne symbole

X-SAMPAIPAOpisPrzykłady
.
granica sylaby 
"
akcent 
%
akcent poboczny 
' (lub _j)
palatalizacja 
:
samogłoska długa 
:\
samogłoska półdługaw języku estońskim kontrastuje zarówno z krótką jak i długą
- separator 
@
szwa angielskie arena [@"r\i:n@]
@\
samogłoska półprzymknięta centralna niezaokrąglona paicĩ kɘ̄ɾɘ̄ [k@\_M4@\_M]
{
samogłoska prawie otwarta przednia niezaokrąglona angielskie trap [tr\{p]
}
samogłoska przymknięta centralna zaokrąglona szwedzkie sju [x\}:]; angielskie ( Estuary English i australijskie ) boot [b}:t]
1
samogłoska przymknięta centralna niezaokrąglona polskie ryba [”r1ba]
2
samogłoska półprzymknięta przednia zaokrąglona francuskie deux [d2]
3
samogłoska półotwarta centralna niezaokrąglona angielskie (brytyjskie) nurse [n3:s]
3\
samogłoska półotwarta centralna zaokrąglona irlandzkie tomhail [t3\:l_j]
4
spółgłoska uderzeniowa dziąsłowa hiszpańskie pero ["pe4o], angielskie (amerykańskie) better ["bE4@`]
5
spółgłoska półotwarta boczna zębowa welaryzowana polskie (sceniczne) łapa ["5apa]
6
samogłoska prawie otwarta centralna niemieckie besser ["bEs6], angielskie (australijskie) mud [m6d]
7
samogłoska półprzymknięta tylna niezaokrąglona estońskie kõik [k7ik]
8
samogłoska półprzymknięta centralna zaokrąglona szwedzkie buss [b8s]
9
samogłoska półotwarta przednia zaokrąglona francuskie neuf [n9f], duńskie drømme [dR9m@]
&
samogłoska otwarta przednia zaokrąglona
?
zwarcie krtaniowe angielskie ( cockney ) bottle ["bQ?l]
?\
spółgłoska szczelinowa gardłowa dźwięczna arabskie ع‎ (`ayn) [?\Ajn]
* łącznik 
/ nieokreślona samogłoska 
<\
spółgłoska szczelinowa nagłośniowa dźwięczna  
<...>   notacja niesegmentalna 
>\
spółgłoska zwarta nagłośniowa  
^
upstep 
!
downstep 
!\
mlask zadziąsłowy  
|
poboczna grupa intonacyjna 
|\
mlask zębowy  
||
główna grupa intonacyjna 
|\|\
mlask boczny dziąsłowy  
=\
mlask podniebienny  
-\
znak łączący 

Znaki diakrytyczne

X-SAMPAIPAOpis
_"
centralizacja
_+
przesunięcie języka do przodu
_-
przesunięcie języka do tyłu
_/ ton wznoszący
_0
bezdźwięczność
_<  spółgłoska iniektywna
= (lub _=)
spółgłoska zgłoskotwórcza
_>
spółgłoska ejektywna
_?\
faryngalizacja
_\ ton opadający
_^
samogłoska niezgłoskotwórcza
_}
spółgłoska zwarta bez plozji
`
retrofleksja , na przykład t` = ʈ  ; po samogłosce – rotacyzacja
~ (lub _~)
nazalizacja
_A
uniesiona nasada języka
_a
spółgłoska apikalna
_B
szczególnie niski ton
_B_L
ton niski wznoszący
_c
mniejsze zaokrąglenie warg
_d
spółgłoska zębowa
_e
welaryzacja lub faryngalizacja
<F>
opadająca intonacja w zdaniu
_F
ton opadający
_G
welaryzacja
_H
ton wysoki
_H_T
ton wysoki wznoszący
_h
przydech
_j (lub ')
palatalizacja
_k
creaky voice
_L
ton niski
_l
plozja boczna
_M
ton średni
_m spółgłoska laminalna
_N
spółgłoska językowo-wargowa
_n
plozja nosowa
_O
większe zaokrąglenie warg
_o
obniżenie języka
_q
cofnięta nasada języka
<R>
wznosząca intonacja w zdaniu
_R
ton wznoszący
_R_F
ton opadająco-wznoszący
_r
uniesienie języka
_T
szczególnie wysoki ton
_t
dysząca dźwięczność
_v
dźwięczność
_w
labializacja
_X
szczególnie krótka samogłoska
_x
zbliżenie do szwy

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "X-SAMPA":

Kościerzyna ...

X-SAMPA X-SAMPA to alfabet fonetyczny stworzony w 1995 roku przez londyńskiego profesora Johna ...


Inne lekcje zawierające informacje o "X-SAMPA":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie