Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Góry Izerskie

Góry Izerskie

Góry Izerskie


Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja Masyw Czeski
Podprowincja Sudety z Przedgórzem Sudeckim
Makroregion Sudety Zachodnie
MezoregionGóry Izerskie
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Polska
- woj. dolnośląskie
Republika Czeska
Góry Izerskie: Hala Izerska
Góry Izerskie: Nieczynna kopalnia kwarcytu "Stanisław"
Góry Izerskie na mapie geomorfologicznej Czech i Polski

Góry Izerskie ( czes. Jizerské hory, niem . Isergebirge) ( 332.34 ) – góry na terenie Czech i Polski , część Sudetów Zachodnich . Od zachodu zamknięte Bramą Żytawską, od Karkonoszy oddzielone Przełęczą Szklarską . Tworzy je szereg grzbietów górskich o przebiegu północny zachód – południowy wschód; najważniejsze z nich to: w części polskiej: Grzbiet Kamienicki ( Kamienica – 974 m n.p.m. ), Wysoki Grzbiet ( Wysoka Kopa – 1126 m n.p.m. – najwyższe wzniesienie Gór Izerskich) oba grzbiety łączy wododział Kwisy i Małej Kamiennej Rozdroże Izerskie ; w części czeskiej: Střední Jizerský Hřeben (Jelení Stráň – 1018 m n.p.m.), Vlašský Hřeben (Černý Vrch – 1024 m n.p.m.), Desenský Hřeben i Hejnický Hřeben (Izera – 1122 m n.p.m.).

Góry Izerskie są niezbyt wysokie, o łagodnych wierzchowinach (na skutek działania warunków atmosferycznych w okresie paleogenu – 70-35 mln lat temu – nastąpiło wietrzenie skał, powodując wyrównanie szczytowych partii gór).

Spis treści

Geologia

Góry Izerskie należą do jednostki zwanej blokiem karkonosko-izerskim , stanowiąc jego zachodnią część. Północną część tworzy metamorfik izerski , czyli masyw zbudowany ze starych przeobrażonych skał, otaczających łukiem młodsze granity karkonoskie , budujące znaczną część Karkonoszy i czeskich Gór Izerskich. Skały metamorficzne polskiej części gór to gnejsy , granitoidy i łupki łyszczykowe , ponadto leptynity i leukogranity , a także wkładki amfibolitów , powstałe głównie w dolnym paleozoiku w czasie orogenezy kaledońskiej . Wśród gnejsów na uwagę zasługuje gnejs oczkowy, charakterystyczne dla nich jasne oczko zbudowane głównie z kryształów kwarcu i skaleni w ciemnej jednolitej masie skalnej.

Wśród granitoidów wyróżniają się szczególnie tak zwane granity rumburskie lub izerskie, tkwiące w postaci wielkich soczew w gnejsach.

Łupki łyszczykowe występują w kilku odmianach. Jedną z nich są hornfelsy , które występują w Wysokim Grzbiecie pasem o długości 6 km na wschód od Izerskich Garbów .

Skały metamorfiku izerskiego pocięte są siecią żył kwarcowych . Jedna z nich eksploatowana jest w kopalni Stanisław.

Południową część Gór Izerskich, w tym prawie całą czeską ich część budują granity karkonoskie wieku karbońskiego .

Po stronie czeskiej, na wschód od wsi Izerki znajduje się Bukowiec ( czes. Bukovec) – wzniesienie zbudowane z trzeciorzędowego bazaltu o wysokości 1005 m.

Surowce mineralne

Ze skałami przeobrażeniowymi związane jest występowanie kamieni półszlachetnych, szlachetnych i cennych surowców mineralnych. Od średniowiecza Góry penetrowane były przez różnych poszukiwaczy.

Znanym miejscem występowania kamieni szlachetnych w polskiej części gór była dolina górnej Izery wokół osady Wielka Izera ( Hala Izerska ), gdzie znajdowano rubiny , szafiry oraz agaty Jednak najbardziej znane z eksploatacji było ujście Šafirovego potoku do Jizerki na Malej jizerskej louce. Znajdowano tam: amfibole , apatyty , diopsyty, tytanity , ametysty , awanturyny , chalcedony , chryzoprazy , kryształy górskie , granaty , cyrkony , turmaliny i czarne ilmenity , nazywane izerynami. Zapisy z 1845 r. świadczą, że izeryny były znacznym źródłem dochodu mieszkańców Jizerky i Gross-Iser (Wielka Izera). Kobiety i dzieci wybierały je z potoków i sprzedawały do Berlina i Drezna na wyrób biżuterii żałobnej. W dolinie Kamienicy oraz w okolicy góry Złotych Jam znajdowano samorodki złota .

Na Rozdrożu Izerskim do dziś można znaleźć okazy kwarcu występującego w żyłach kwarcowych. Największa żyła kwarcu ciągnie się na przestrzeni 10 km. pasem o szerokości 10-80 m i jest eksploatowana w kopalni Stanisław. Granaty obficie pojawiają się w łupkach Kamienickiego Grzbietu, a turmaliny w zbudowanych z łupków grzebieniach Wysokiego Grzbietu. W całym paśmie Grzbietu Kamienickiego występują rudy cyny i ruda kobaltu wydobywane z przerwami od XV do XIX wieku . Spośród surowców skalnych największą popularnością cieszą się gnejsy wykorzystywane jako tłuczeń i materiał budowlany. W nieczynnych sztolniach na wschodnim zboczu czeskiej Rapickéj hory ponad Novym Městem pod Smrkem zimuje kilkaset nietoperzy.

Wody

Wody powierzchniowe

Przez Góry Izerskie przebiega dział wodny oddzielający zlewisko morza Bałtyckiego i Północnego . Główną rzeką odwadniającą pasmo jest graniczna Izera ( czes. Jizera) wraz z licznymi dopływami (m.in. Kamenice ) będąc prawym dopływem Łaby odprowadza wody do Morza Północnego . Ważniejsze rzeki polskiej części Gór Izerskich to Kamienica , Kamienna i Kwisa – dopływy Bobru , a po stronie czeskiej Smědá (Witka), Jeřice, Řasnice a Lomnice – dopływy Nysy Łużyckiej . Wszystkie one należą do dorzecza Odry .

Wody mineralne

W Górach Izerskich wody mineralne występują głównie w strefie uskokowej w rejonie ŚwieradowaCzerniawy . Wody te należą do nisko mineralizowanych szczaw wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowych z zawartością żelaza , fluoru oraz radonu .

Po raz pierwszy lecznicze działanie wód, naukowo stwierdziła komisja powołana przez Hrabiego Schaffgotscha w 1739 roku, i wkrótce powstały tu pierwsze domy zdrojowe.

Przyroda

Liczne spłaszczenia wierzchowinowe, często o małym odpływie, przy danym klimacie sprzyjają rozwojowi torfowisk wysokogórskich z bogatymi, często unikatowymi roślinami. Obecnie po stronie polskiej istnieją tu dwa rezerwaty przyrodnicze: Torfowiska Doliny Izery i Krokusy w Górzyńcu . W czeskiej części Gór Izerskich do ochrony przyrody powołano CHKO Góry Izerskie.

4 listopada 2009 roku na terenie Gór Izerskich powołany został Izerski Park Ciemnego Nieba , jako pierwszy projekt tego typu w Polsce i Czechach, oraz jako pierwszy w Europie . Jest to jednocześnie pierwszy transgraniczny park ciemnego nieba na świecie.

Miejscowości

Wokół Gór Izerskich położone są: Jakuszyce , Szklarska Poręba , Świeradów Zdrój , Nové Město pod Smrkem , Frýdlant , Liberec , Jablonec nad Nisou , Desná, Tanvald .

Atrakcje turystyczne

Szlaki biegów narciarskich Góry Izerskie – Rozdroże pod Cichą Równią
Szlaki spacerowe – Rozdroże pod Cichą Równią
Czeskie Góry Izerskie: Granitowa formacja Frýdlantské cimbuří górująca nad wsią Bílý Potok

Góry Izerskie to także ciekawe tereny dla uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, konnej i narciarstwa biegowego (na Polanie Jakuszyckiej odbywa się m.in. Bieg Piastów ).

Znajdują się tu schroniska:

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Góry Izerskie":

Wag ...

Trzcina cukrowa ...

Tampere ...

Uznam ...

Jura ...

Zugspitze ...

Michałowice (powiat jeleniogórski) ...

Teatr Nasz ...

Flins podtrzymujący stojącego lwa. Legenda o Świeradowie-Zdroju wspomina zaś samego lwa. Stanisław Staszic opisując Góry Izerskie zamieścił o Flinsie następującą informację: Welikońskie góry pierworodne leżą w ...

Sedmídolí ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Góry Izerskie":

19 Sygnały na drodze. Hierarchia sygnałów i znaków (plansza 17) ...

23 Pierwsza pomoc (plansza 7) ...

211a Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej w dwudziestoleciu międzywojennym (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie