Wojny samnickie – trzy wojny pomiędzy republiką rzymską a plemieniem Samnitów zorganizowanych w Związku Samnickim. Wojny zakończyły się zwycięstwem Rzymu i podporządkowaniem się mu Samnitów. Większość naszej wiedzy o tych zmaganiach pochodzi od Liwiusza i z tego powodu opis ich przebiegu należy traktować dość sceptycznie.

I wojna samnicka trwała w latach 343 - 341 p.n.e. i skończyła się przejęciem przez Rzymian kontroli nad północną Kampanią . Wybuch wojny został sprowokowany przez Rzymian, którzy zawarli sojusz z zagrożoną przez Samnitów Kapuą .

Druga wojna samnicka przebiegała w dwóch etapach. W latach 327 - 321 p.n.e. Rzymianie starali się otoczyć Samnitów, ale osaczeni w wąwozie Kaudyjskim zmuszeni zostali do upokarzającej kapitulacji. Walki zostały wznowione w roku 316 p.n.e. i trwały do roku 304 p.n.e. . Po kolejnej porażce Rzymianie rozpoczęli zakładanie kolonii i budowę słynnej Via Appia dla usprawnienia dostępu do Kapui. W końcu, mimo przymierza z Etruskami , Samnici ulegli Rzymowi.

Trzecia wojna samnicka wybuchła w roku 298 p.n.e. i trwała osiem lat. Połączone siły Samnitów, Etrusków i sprzymierzonych z nimi Galów zostały pokonane w decydującej bitwie pod Sentinum . Zawarty w roku 290 p.n.e. pokój podporządkował Samnitów Rzymowi.